Tim Berners-Lee: World Wide Web'in Hikayesi

Tim Berners-Lee, insanların dünya çapında bilgiye ulaşma ve bilgiyi paylaşma yöntemlerini dönüştüren internet tabanlı bir bilgi paylaşım sistemi olan World Wide Web'i icat etmesiyle tanınan İngiliz bir bilgisayar bilimcisidir.

tim bernes lee cern

World Wide Web'in hikayesi hakkında bir yazı hazırladık. Günümüz dünyasında, bir bireyin dünyayı gerçekten değiştirecek bir buluş geliştirmesi gerçekten olanaksızlaşıyor. Fakat ünlü fizikçi ve bilgisayar uzmanı Tim Berners-Lee 1990 yılında bunu gerçekleştirdi ve dünya çapında ağı (WWW) kurdu.

World Wide Web ve CERN

Tim Berners-Lee
Tim Berners-Lee

Timothy Berners-Lee Londra'da doğru. Anne ve babasının her ikisi de bilgisayar mühendisiydi. Çocukluğunda, model tren setlerini kontrol eden devreler yapan Tim, daha sonra elektronikle ilgilenmeye başladı. Oxford Üniversitesi'nde fizik öğrenimi gördü. Öğrenciliği sırasında ilk bilgisayarını yaptı. 1976'da okuldan mezun olunca çeşitli şirketlerde bilgisayar sistemleri mühendisi olarak çalıştı. 

1980'de Berners-Lee, Cenevre yakınlarında Fransa-İsviçre sırasında kurulmuş olan ve parçacık fiziği üzerine araştırmalar yapan Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde 6 ay boyunca çalıştı. Bu kuruluş daha çok, orijinal adı olan Conseil Europeen pour la Recherche Nucleaire'in kısatılmışı olan CERN adıyla anılır. Berners-Lee CERN'deyken, bilgileri depolamak ve yeniden kullanabilmek amacıyla kişisel kullanımı için bir bilgisayar sistemi geliştirdi. İnternetin öncüsü sayılabilecek buluş ENQUIRE adını taşıyordu. ENQUIRE, bir bilgisayarı belge içindeki çapraz başvurularla ilgili başka bir belgeye götüren üst bağlantılar sistemine dayanıyordu.

1984'te Berners-Lee yeniden CERN'e döndü. Burada, değişik bilgisayar sistemleri ve farklı uygulamalarla oluşturulmuş belgeler arasındaki uyumsuzluk karşısında düş kırıklığına uğradı. Berners-Lee 1989'da yöneticisine gönderdiği kısa notta, CERN'de büyük ölçekte üretilen bilgiyi düzenleyecek bir "evrensel bağlantılı bilgi sistemi" yle ilgili görüşlerini özetledi. "Bağlantılar ağı" biçiminde tasarlanan bir yapının, mevcut "sabit, hiyerarşik sistem" den çok daha kullanışlı olabileceği öngörüyordu. Ona göre, CERN' ağı kapsamındaki bilgisayarlarda bulunan belgelerde, başka bilgisayarları da kapsayacak şekilde diğer belgelere yapılan üst bağlantılar bulunacaktı. 1990'da, Berners-Lee'nin yöneticisi, bu düşüncelerin bir yan proje olarak geliştirmesi için desteğini verdi. 

İlk İnternet Gezintisi

World Wide Web NeXT cube
NeXT cube

1990'ın sonbaharında Berners-Lee, meslektaşı Belçikalı bilgisayar mühendisi Robert Cailliau (d.1947) ile birlikte, Dünya Çapında Ağ'ın günümüzde herkesçe bilinen temel ögelerini oluşturdu. "Ağ sayfaları" olarak bilinen bağlantılı belgelerin yazılımı için yarattığı evrensel dil, "html" (zengin metin işaretleme dili) kısaltmasıyla yaygınlaştı. Üst bağlantılardan gelen "istekler" e yanıt veren yazılıma "ağ sunucusu" adı verilir.

Bu terim, aynı zamanda ağ sayfalarının üzerinde bulunduğu donanım için de kullanılır. Üst bağlantılı isteklerle iletişimi sağlamak için bilgisayarların kullandığı dil ya da protokol de "http" dir (hiper metin transfer protokolü). Berners-Lee, ağ sunucularında tutulan belgelerin görülmesini sağlayan uygulama olan ilk ağ tarayıcısını da yazarak buna "WorldWideWeb" (Dünya Çapında Ağ) adını verdi. Berners-Lee aynı zamanda, Aralık 1990'da ilk web sayfalarını yazarak sunucsunda yayımladı. Aynı ayın 25'inde, tarayıcısındaki bir üst bağlantıyı tıklayarak http aracılığıyla bir ağ sayfasından diğerine ilk internet "sörf" ünü gerçekleştirdi.

Berners-Lee'nin ilk ağ sayfasının bulunduğu ve düşüncesini uygulama için ihtiyaç duyulan yazılımı geliştirdiği "NeXT cube' bilgisayarı. Bu bilgisayar, CERN'deki yerel ağa bağlıydı. İşlem ünitesine yapıştırılmış notta şöyle yazmaktadır: "Bu makine bir sunucudur. KAPATMAYIN!"

URL'nin İcadı 

HyperMedia Browser
HyperMedia Browser

Bir yıl sonrai Berners-Lee geliştirdiği yazılımı CERN dışına da açtı ve düşünceleri kısa zamanda kabul gördü. 1994'e gelindiğinde, Ağ öylesine yaygınlık kazanmıştı ki, her bir "kaynak" (örneğin, bir belge ya da bir görüntü) için internette tek bir "adres" gerekli oldu. Ağ topluluğuyla görüş alışverişi içinde olan Berners-Lee, ağ adresleri için bir format yarattı: URL (Birörnek Kaynak Konumlayıcı veya Tekdüzen Kaynak Bulucu).

1994'ten sonra Ağ, akademik ve askeri çevrelerin dışına hızla yayıldı. Birkaç yıl içinde, bütün dünyada pek çok insan doğrudan Ağ'ın etki alanına girmiş, milyonlarca insan çoktan bir belgeden diğerine "sörf" yapmaya başlamıştı.

Tim Berners-Lee, herhangi bir patent hakkı istemeden buluşunu bütün dünyaya sunmasından dolayı övgü yağmuruna tutuldu. 1994'te, World Wide Web Konsorsiyumu'nu kurdu. Konsorsiyumun amacı, Ağ'ın işleyişini kesintiye uğratmadan sürdürmek ve gelecekteki gelişimine yardımcı olmaktı. Berners-Lee, bir yandan da internetin "tarafsız" kalması, yani herhangi bir bilgisayarın bağlanabilmesi ve içeriği kısıtlanmaması konusunda kampanyalar yürütmektedir.

İlk ağ tarayıcısının 1994 yılında alınmış ekran görüntüsü. Berners-Lee, yazılımı CERN'de kullandığı bilgisayarda olduğu gibi, özellikle NEXT bilgisayarlarında kullanılmak üzere yaratılmıştı. Bu yazılımla, "html" de yazılan sayfalar okunup değiştirilebiliyor, bağlantılı sayfalar açılabiliyor ve bağlantılı bilgisayar dosyaları indirebiliyordu.

Douglas Engelbart ve İlk Bilgisayar Faresinin İcadı

Tim Berners-Lee'nin buluşu olan Dünya Çapında Ağ'ı iki önemli teknoloji destekledi: Üst bağlantılar ve bilgisayar faresi. Amerikalı bilgisayar mühendisi Douglas Engelbart, bilgisayar faresini 1967'de icat etti. Engelbart aynı zamanda, üst bağlantıların geliştirilmesiyle yoğun biçimde ilgiliydi. 1960'lı yıllarda Engelbart, Kaliforniya'daki Stanford Araştırma Enstitüsü bünyesinde yer alan Augmentation Research Center'daki bir ekibin başındaydı. Engelbart'ın ekibi NLS (çevrim içi sistem) adında bir "işbirliği sistemi" geliştirmekteydi.

Bu araştırmadan, üst bağlantılar ve Engelbart'ın 1967'de icat ettiği bilgisayar faresi ilk kez kullanıldı. 1968'de Engelbart, NLS'yi bilgisayar uzmanlarından oluşan büyük bir topluluğa tanıttı. Üst bağlantı ve bilgisayar faresinin yanında, bugün "bütün tanıtımların anası" olarak bilinen 90 dakikalık sunumda, e-posta, video konferans, birbirinden uzaktaki bilgisayar kullanıcılarının gerçek zamanlı işbirliği gibi fikirler ilk kez ortaya atıldı.

Tim Berners-Lee Hakkında Sık Sorulanlar

Tim Berners-Lee kimdir ve World Wide Web'in gelişimine katkısı nedir?

Tim Berners-Lee, insanların dünya çapında bilgiye ulaşma ve bilgiyi paylaşma yöntemlerini dönüştüren internet tabanlı bir bilgi paylaşım sistemi olan World Wide Web'i icat etmesiyle tanınan İngiliz bir bilgisayar bilimcisidir.

Tim Berners-Lee'yi World Wide Web'i yaratmaya motive eden neydi?

Berners-Lee, World Wide Web'i İsviçre'deki CERN parçacık fiziği laboratuvarındaki araştırmacıların bilgiyi daha kolay paylaşmalarına yardımcı olmak için yarattı. İnsanların bulundukları yerden veya kullandıkları bilgisayar türünden bağımsız olarak farklı bilgisayarlar ve ağlar üzerinden bilgiye erişmelerine ve paylaşmalarına olanak tanıyacak bir sistem geliştirmek istedi.

Tim Berners-Lee World Wide Web'i nasıl geliştirdi?

Berners-Lee, kullanıcıların standartlaştırılmış bir hiper metin bağlantıları sistemi kullanarak bilgiye erişmesine ve bilgiyi paylaşmasına olanak tanıyan bir dizi teknoloji yaratarak World Wide Web'i geliştirdi. İlk web tarayıcısı ve web sunucusunun yanı sıra World Wide Web'in nasıl kullanılacağına dair talimatlar veren ilk web sayfasını geliştirdi.

Tim Berners-Lee'nin internetin ve teknolojinin gelişimi üzerindeki etkisi nedir?

Tim Berners-Lee'nin World Wide Web'i icat etmesi internetin ve daha geniş anlamda teknolojinin gelişimi üzerinde derin bir etki yaratmıştır. İcadı, insanların bilgiye erişme ve bilgiyi paylaşma yöntemlerinde devrim yaratmış ve iletişim, işbirliği ve inovasyon için yeni fırsatlar yaratılmasına yardımcı olmuştur.

World Wide Web kuruluşundan bu yana nasıl gelişti?

World Wide Web, kuruluşundan bu yana web tarayıcıları, arama motorları ve sosyal medya platformları gibi yeni teknolojilerin kullanılmaya başlanmasıyla önemli ölçüde gelişmiştir. Web ayrıca dinamik web uygulamaları ve mobil dostu tasarımların geliştirilmesiyle daha etkileşimli hale geldi.

Semantik Web nedir?

Semantik Web, World Wide Web'in bir uzantısı olup, bilginin sadece insanlar tarafından okunabilir biçimde sunulmadığı, aynı zamanda makineler tarafından da anlaşılabilecek şekilde yapılandırıldığı bağlantılı verilerden oluşan bir ağ oluşturmayı amaçlamaktadır.

Dünya Çapında Ağ Konsorsiyumu (World Wide Web Consortium) u nedir?

World Wide Web Konsorsiyumu (W3C), Tim Berners-Lee tarafından kurulan ve web standartlarını geliştirmeye ve sürdürmeye adanmış uluslararası bir organizasyondur.

World Wide Web ile internet arasındaki fark nedir?

İnternet, birbirine bağlı bilgisayarlar ve diğer cihazlardan oluşan küresel bir ağdır; World Wide Web ise internet üzerinden erişilebilen birbirine bağlı belgeler ve diğer kaynaklardan oluşan bir sistemdir.

Tim Berners-Lee World Wide Web'i ne zaman icat etti?

Tim Berners-Lee World Wide Web'i 1989 yılında İsviçre'deki Avrupa parçacık fiziği laboratuvarı CERN'de çalışırken icat etti.

Kaynaklar: