Ülkelere Göre Ortalama Yaşam Süresi

Dünyada yaşam süresi en düşük olan ülkeler arasında Esvatini (33,2 yıl), Botsvana (33,9 yıl) ve Lesotho (34,5 yıl) var.

Aşağıda Türkiye ile birlikte beklenen yaşam süresi en uzun ve en kısa olan ülkeleri bulacaksınız. Doğumda beklenen yaşam süresi sıkça analiz edilen bir faktör ve dünya ülkelerinin demografik verilerinin önemli bir bileşenini oluşturuyor. Bu süre, yenidoğan bebeklerin beklenen ömrünü temsil eder ve bir ülkenin genel sağlığının iyi bir göstergesidir.

Beklenen yaşam süresi neden önemli?

Yaşam beklentisi endeksi kıtlık, savaş ve hastalık gibi sorunlardan dolayı düşebiliyor. Sağlık ve refahtaki gelişmeler ise beklenen yaşam süresini yükseltmekte. Bir ülkenin ortalama yaşam süresi ne kadar yüksek olursa o ülkenin geleceği o kadar parlak demektir. Dünyanın daha gelişmiş ülkeleri daha az gelişmiş ülkelerinden yüksek yaşam sürelerine sahipler. Ayrıca bölgeler arası yaşam süresindeki değişim çarpıcı olmakta.

beklenen yaşam süreleri
Dünya Bankası verilerine göre en uzun beklenen yaşam süresine sahip ülkeler.

Bununla birlikte Suudi Arabistan gibi kişi başına düşen GSYİH'sı çok yüksek ancak yaşam süresi yüksek olmayan ülkeler de var. Tam tersi şekilde kişi başına düşen GSYİH'sı düşük olan Çin ve Küba gibi ülkeler yüksek yaşam sürelerine sahiptir.

Halk sağlığı, beslenme ve tıp alanındaki gelişmeler, yirminci yüzyılda beklenen yaşam süresini hızla artırdı. En gelişmiş ülkelerde yaşam süresi artık daha yavaş yükseliyor ve 80'li yaşların ortalarında zirveye ulaşacağı düşünülüyor. Günümüzde dünyada en yüksek ortalama ömre sahip ülkeler arasında Japonya ile birlikte Andorra, San Marino ve Singapur var (sırasıyla 83,5, 82,1, 81,6 ve 81,1 yıl).

Türkiye'de beklenen yaşam süresi 77 yıldır

Maalesef AIDS gibi etkenler 34 farklı ülkede (26'sı Afrika ve geri kalanı Asya ve Latin Amerika) yaşam süresini belirgin oranda azalttı. Dünyada yaşam süresi en düşük olan ülkeler arasında Esvatini (33,2 yıl), Botsvana (33,9 yıl) ve Lesotho (34,5 yıl) var.

1998-2000 yılları arasında 44 farklı ülke, doğumdaki yaşam süresinde iki yıl veya daha fazla oranda değişim gösterdi. Bunlardan 23 ülkede yaşam süresi artarken 21'inde kısaldı.

Beklenen yaşam süresi en uzun ülkeler

  • 1) 84,8 yıl – Hong Kong
  • 2) 84,6 yıl – Japonya
  • 2) 84,2 yıl – Makao
  • 4) 83,8 yıl – İsviçre
  • 5) 83,6 yıl – Singapur

Beklenen yaşam süresi en kısa ülkeler

  • 1) 54,8 yıl – Sierra Leone
  • 2) 54,8 yıl – Nijerya
  • 3) 54,3 yıl – Lesotho
  • 4) 54,3 yıl – Çad
  • 5) 53,3 yıl – Orta Afrika Cumhuriyeti

Yaşam süresinde cinsiyet farklılığı

Kadınlar neredeyse her zaman erkeklerden daha yüksek beklenen yaşam süresine sahipler. Şu anda tüm insanlığın beklenen yaşam süresi 72,6 yıldır; erkeklerin yaşam süresi 70,2 yıl ve kadınlarınsa 75 yıl. Bu da beş yıla yakın bir fark demek. Cinsiyete bağlı yaşam süresi farkı Kuzey Amerika ve Avrupa'da dört ila altı yıl arasındayken Rusya'da 13 yıldan fazla.

Erkek ve kadın yaşam süresi arasındaki farkın nedenleri aşağı yukarı biliniyor. Bazı araştırmacılar kadınların biyolojik olarak erkeklerden avantajlı olduğunu ve dolayısıyla daha uzun yaşadıklarını iddia ederken, diğerleri erkeklerin daha tehlikeli mesleklerde (fabrikalar, askerlik vb.) çalıştığını vurguluyor. Ayrıca, erkekler genellikle kadınlardan daha fazla araba kullanıyor, sigara içiyor ve öldürülüyor.

Tarihte boyunca ortalama insan ömrü

Ülkelere göre ortalama yaşam süresi

Roma İmparatorluğu döneminde Romalılar 22 ila 25 yıl gibi bir yaşam süresine sahipti. 1900 yılında beklenen yaşam süresi 30 yıla ulaştı ve 1985 yılında dünya, bugünkü yaşam süresinden sadece iki yıl gerideydi.

Yaş ilerledikçe süre değişiyor

İnsanlar yaşlandıkça beklenen yaşam süresi değişir. Bir çocuk ilk yılına geldiğinde yaşama şansı yüksektir. Geç yetişkinlik dönemine geldiğinde ise kişinin yaşamaya devam etme şansı hala iyi sayılır. Bir örnek, Amerika Birleşik Devletleri'nde tüm insanlar için doğumda beklenen yaşam süresi 78,9 yılken 65 yaşını geçen insanların ortalama yaşama süresi 84 yıl olarak değişir.

Ülkelerin yaşam süresi (2020)

ÜlkeToplam ErkekKadın
Hong Kong84,8282,00287,786
Japonya84,6781,53287,718
Makao84,29681,33487,23
İsviçre83,83681,92885,654
Singapur83,66281,57485,772
İspanya83,61280,86886,302
İtalya83,56881,38485,598
Avustralya83,49681,55885,452
Manş Adaları83,14481,24484,968
İzlanda83,0781,59884,546
Güney Kore83,06279,96285,988
İsrail83,0481,41684,556
İsveç82,87481,12684,616
Fransa82,72879,79285,544
Martinik82,61479,27485,668
Malta82,59880,78884,314
Kanada82,51680,55684,446
Norveç82,48480,54684,432
Yeni Zelanda82,35680.6684,032
İrlanda82,35480,72683,948
Hollanda82,34880,67284,002
Lüksemburg82,31280,23684,394
Yunanistan82,30879,89684,72
Guadeloupe82,278,54285,52
Portekiz82,1179,11884,896
Finlandiya81,97679,17884,768
Belçika81,70279,41283,938
Avusturya81,6379,28683,926
Almanya81,41279,0583,786
Birleşik Krallık81,39879,7183,052
Slovenya81,38878,65484,086
Kıbrıs81,05479.0183,084
Danimarka80,96879,0382,916
ABD Virjin Adaları80,65478,05283,148
Réunion80,63877,884,03
Tayvan80,5377,88483,262
Kosta Rika80,37677,8782,952
Katar80,30479,24682,076
Şili80,27277,8882,512
Porto Riko80,18676,6483,554
Guam80,15876,95283,572
Fransız Guyanası80,0577,14683,122
Mayotte79,54476,27283,036
Çekya79,4376,8281,996
Barbados79,26877,90480,55
Maldivler79,03877,65480,848
Lübnan7977,22480,93
Curacao78,94275,85681,684
ABD78,9376,42481,464
Küba78,88676,93280,85
Polonya78,78474,89282,614
Estonya78,74874,3882,718
Arnavutluk78,61277.0380,252
Panama78,58475,53481,798
Hırvatistan78,55875,38681,642
Birleşik Arap Emirlikleri78,03477,35279,374
Uruguay77,98674,22281,532
Umman77,9576,22880,406
Türkiye77,76674,80880,622
Fransız Polinezyası77,7275,68479,954
Yeni Kaledonya77,63275.0480,452
Slovakya77,58674.0880,996
Bosna Hersek77,4874,98279,918
Kolombiya77.3674,6180,084
Bahreyn77,35276,49878,484
Tayland77,19473,53680,908
Ekvador77,10474,3979,916
Antigua ve Barbuda77,0875,90678,178
Sri Lanka77,05673,69280,326
Çin76,9674,82679,274
Cezayir76,95475,75478,208
Karadağ76,94674,51679,356
Macaristan76,90273,28880,312
Peru76,82274,17479,568
Tunus76,7974,78278,812
Fas76,7775.5177,988
İran76,74275,64477,952
Arjantin76,73873,32880,048
Aruba76,3673,8478,704
Saint Lucia76,26274,90477,646
Malezya76,21874,2978,372
Romanya76,09872,66879,556
Sırbistan76,0573,45878,66
Brezilya75,96472,34479,618
Litvanya75,95470,35881,364
Brunei75,93274,79277,184
Makedonya75,86473,86477,918
Kuveyt75,53874,80276,652
Vietnam75,4771,38879,58
Honduras75,34273,03677,624
Letonya75,32270,28880,034
Suudi Arabistan75,21674,01476,854
Meksika75,15272,30877,966
Ermenistan75,14271,478,54
Bulgaristan75,10671,62478,712
Mauritius75,0671,7378,518
Belarus74,77469.6479,564
Belize74,65871,70877,848
Ürdün74,60272,90876,382
Nikaragua74,58271,06678,056
Jamaika74,5572,9376,204
Guatemala74,38471,45677,236
Paraguay74,28472,28676,432
Dominik Cumhuriyeti74,14671,06477,432
Filistin74,1472,48875,852
Bahamalar73,9571,66876,132
Gürcistan73,80869,39478,168
Trinidad ve Tobago73,5570,9176,276
Kazakistan73,48869,11277,598
Seyşeller73,4769,97277,446
El Salvador73,41868,57477,916
Samoa73,36671,35475,532
Suriye73,21668,76878,24
Yeşil Burun Adaları73,05269,59876,284
Azerbaycan73,01870,4975,504
Solomon Adaları73,01471,30674,896
Libya72,99670,18476,028
Bangladeş72,71871,00874,706
Dünya72,63270,27675,068
Saint Vincent ve Grenadinler72,60870,34875,212
Rusya72,56667,13477,784
Grenada72,4770,13875,034
Kuzey Kore72,33268,68475,8
Venezuela72,21468,47676,148
Ukrayna72,09267,12276,886
Mısır72,0669,80474,428
Moldova71,92867.6676,176
Butan71,87671,48472,304
Endonezya71,77469,62274,034
Surinam71,74668,52675,13
Özbekistan71,73469,56673,882
Bolivya71,58868,76874,57
Kırgızistan71,48867,46675,628
Filipinler71,28267,31675,554
Tacikistan71,16668,98473,474
Tonga70,96869,0172,966
Nepal70,88269,3572,324
Irak70,65468,58272,736
Vanuatu70,54669,03472,24
Sao Tome ve Principe70,43468,01872,87
Batı Sahra70,34868,68872,398
Moğolistan69,94265,87274,208
Guyana69,9366,93273,146
Kamboçya69,8867,58271,976
Hindistan69,7368,5371,038
Timor-Leste69,56267,56471,7
Botsvana69,39866,30672,192
Ruanda69,06466,86271,17
Kiribati68,46264,3472,43
Türkmenistan68,2464,74671,776
Senegal68,0365,84870,004
Laos68,0266,22469,86
Mikronezya67,92866,25869,656
Fiji67,52665,7669,436
Pakistan67,32866,37468.36
Madagaskar67,17865,54668,828
Myanmar67,16864,06270,174
Cibuti67,07265,08469,308
Etiyopya66,70664,79868,648
Kenya66,69664,30869,048
Gabon66,44864,37868,634
Eritre66,43664,26468,676
Yemen66,19464,50467,902
Tanzanya65,4663,63267,26
Sudan65,40663.5567,292
Moritanya64,99463,35266,604
Afganistan64,95663,49866,522
Kongo Cumhuriyeti64.5863,08866,034
Papua Yeni Gine64,57863,33265,918
Komorlar64,462,65866,208
Malawi64,30661,15467,45
Gana64,16663,07265,284
Liberya64,1662,74865,574
Güney Afrika64,12460,72867,652
Haiti64,10861,9366,292
Zambiya63,83660,8266,816
Namibya63,75660,75666,548
Uganda63,40861,04865,65
Nijer62,52861,37863,738
Gambiya62,22860,82263,662
Benin61,91660,34263,478
Burkina Faso61,74460,8962,472
Burundi61,69659,87263,504
Gine61.6860,91462,218
Zimbabve61,36259,65262,796
Angora61,21258,48264,1
Togo61,1760,26662,054
Mozambik60,88257,82663,69
Kongo DC60,76659,22462,328
Svaziland60,00655,89464,596
Mali59,44258,65260,232
Kamerun59,3958,11460,676
Ekvator Ginesi58,87857,86660,078
Gine-Bissau58,44456,40460,358
Güney Sudan57,94856,45459,488
Fildişi Sahili57,84456,64259,194
Somali57,555,82259,24
Sierra Leone54,8153,94855,622
Nijerya54,80853,955,748
Lesotho54,36651,24857,61
Çad54,34852,93855,786
Orta Afrika Cumhuriyeti53,34651,16455,554
Kaynak: ourworldindata.org