İklim değişikliği gezegenimizin mükemmel dengesini bozarak bizi kaosa sürüklüyor. Okyanuslar ve ormanlar değiştikçe ve ekosistemler hasar görmeye devam ettikçe belki de milyonlarca canlı türünün yok olacağı öngörülmekte. Bazı organizmalar artan küresel ısınmaya bağlı olarak davranışlarını değiştirebiliyor. Ancak herkes değişime uyum sağlama becerisine sahip değil. Yeni bir araştırmaya göre bu hayvanlar önümüzdeki birkaç yıl içerisinde yok olmaya başlayacak.
Birçok hayvan kendini iklim değişikliğine adapte edemiyor
Bu konuyla ilgilenen 60'tan fazla bilim insanı daha önce yapılmış 10.000 kadar çalışmanın özetini gözden geçirdi ve 58 kadarının verilerini birleştirdi. Ulaşılan sonuç Nature Communications'ta yayımlandı. Buna göre, insanlığı bekleyen küresel ısınmanın etkileri düşündüğümüzden çok daha yıkıcı olacak. Değişime ayak uyduran türler bulunsa da artık bunu yeterince hızlı yapamıyorlar.
Bu uyum kendini morfoloji ve fenolojide gösteriyor. Morfoloji fiziksel değişimleri ele alıyor; örneğin hayvanın giderek küçülmesi gibi. Fenoloji ise yaşamsal olayların süresini kapsıyor; üreme ve göç gibi. Araştırmalar daha çok fenoloji ile ilgilenmekte.
Herkes kuşlar kadar şanslı değil
Kuşlar iklim değişikliğine en kolay ayak uyduran hayvanlardan biri. Ebeveynler yumurtalarını daha erken bırakıyor veya etrafta yiyecek bolluğu olduğunda civcivleri yumurtadan daha çabuk çıkmaya teşvik ediyor. Bu davranış genellikle baharda havalar ısınmaya başladığında gözleniyor.
İklim değişikliği günümüzde artık taş devrinde olduğundan 1000 kat daha hızlı gerçekleşiyor ve herhangi bir yavaşlama belirtisi de yok. Bazı hayvanların değişime uyum sağlama hızları dünyanın hızının gerisinde. Sıcaklık değişimleriyle farklı habitatlara taşınıp zamanla farklı türler haline gelen canlılar bile bunlar arasında.
İklim değişikliğindeki zincirleme reaksiyon
Ekosistemi bir internet ağından çok elektrik şebekesi gibi düşünebilirsiniz. Bir noktadaki küçük bir aksaklık zamanla daha büyük bir probleme neden olur. Eğer böcekler havalar sıcak olduğu için daha erken ürerse bu durumda onları avlayan kuşlar da daha erken ürer. Bakteri gibi hızlı üreyen canlılar çevrelerine çabuk uyum sağlıyor ancak fil gibi 50 yıllık ömründe 20 yaşına dek üremeyen canlılar maalesef iklim değişikliğinin ilk kurbanları arasında olacak.
Fenolojik anlamda bakıldığında kuşların şanslı olduğunu söylemiştik. Ancak kurbağa gibi daha az hareket imkanı bulunan hayvanlar filler gibi soyu erkenden tükenen türlerden olacak. 10.000 çalışmanın sonuçlarının incelendiği bu devasa testte bilim adamlarının vardığı nihai sonuca göre "esneklik" artık iklim değişikliği ile başa çıkmak için yeterli gelmiyor.
