Mavi alakarga (Cyanocitta cristata) Kuzey Amerika'ya özgü bir kuş türüdür. Özellikle kıtanın orta ve doğru bölgelerinde görülür ve yaygın rastlanan bir ötücü kuştur. Bu renkli kuşlara verilen Latince bilimsel isim tam olarak "ibikli mavi ötücü kuş" anlamına geliyor. Yeterince hızlandıklarında saatte 32 ila 40 km hızla uçabilirler.
Mavi Alakarga (Cyanocitta cristata)'nın Özellikleri
- Bilimsel adı: Cyanocitta cristata
- Yaygın isimler: Blue jay, jaybird
- Boyut: 23-30 cm
- Ağırlık: 70-100 gr
- Ömrü: 7 yıl
- Beslenme: Hepçil
- Habitat: Orta ve Doğu Kuzey Amerika
- Popülasyon: Kararlı
- Korunma durumu: En az endişe verici
Mavi Alakargaların Fiziksel Tanımı
Erkek ve dişi mavi alakargalar benzer renklere sahipler. Mavi alakarga siyah gözleri, bacakları ve mavi ibikleri ile tanınıyor. Saldırganlaştıklarında ibiklerini kaldırıyor ve korktuklarında ise indiriyorlar. Sakinken düz oldukları görülür. Kuşun beyaz bir yüzü, mavi sırtı, kanatları ve kuyruğu var. U şeklindeki siyah çizgi boynunun etrafından başının yanlarına kadar uzanıyor. Kanat ve kuyruk tüyleri siyah, açık mavi ve beyaz tonlarını taşıyor. Tavus kuşlarında olduğu gibi mavi alakarganın tüyleri aslında kahverengi ancak tüylerinin yapısından kaynaklı ışık girişimi mavi görünmelerini sağlıyor. Tüy ezildiğinde mavi renk kaybolur.
Yetişkin erkekler dişilerden biraz daha büyükler. Ortalamada mavi alakarganın uzunluğu 23 – 30 cm arasında değişiyor ve ağırlığı ise 70 ila 100 gram olmaktadır. Tüm bu özellikleriyle orta büyüklükte bir kuştur.
Mavi Alakarga Habitatı ve Coğrafi Dağılımı
Mavi alakargaların yaşam alanı güney Kanada'dan Florida ve Kuzey Texas'a kadar uzanıyor. ABD'nin Doğu Yakası'nın batısında ve Rocky Dağları'nda görülürler. Özellikle batıdaki habitatlarında sık sık "Steller's jay" ile melezlendikleri görülür. Steller's jay de Kuzey Amerika'ya özgü bir alakargadır ve nadir güzelliktedir.
Mavi alakargalar ormanla kaplı yaşam alanlarını tercih ediyor lakin farklı çevre koşullarına da çabuk uyum sağlıyorlar. Yaşadıkları habitat ormansızlaştırıldığında yerleşim alanlarına göç ederek burada çoğalmaya devam ediyorlar.
Mavi Alakargaların Beslenmesi
Mavi alakargalar her yerde yaşayan kuşlardır. Küçük omurgasızlar, evcil hayvan yemi, et ve bazen diğer kuş yavruları ve yumurtaları yiyecekleri olsa da en çok meşe palamudu ve diğer fındıklarla beslenirler. Bunları kırmak için güçlü gagalarını kullanırlar. Ayrıca tohumları, meyveleri ve tanelerini yerler. Ekmek, ceviz, fıstık ve çilek yedikleri bilinen besinler arasında.
Bir alakarganın diyetinin yaklaşık %75'i bitkisel ögelerden oluşur. Mısır, tahıllar ve meyveler bunlar arasında. Bazen topladıkları yiyecekleri zula yaparlar.
Mavi Alakargaların Davranışı
Kargalar ve diğer kargagiller gibi mavi alakargalar da çok zekidir. Esaret altında yaşayanlar yiyeceklerine ulaşmak için etraflarındaki araçları kullanabiliyor. Yine kafeslerini açmak için mandal mekanizmasını kaldırabiliyorlar. Başlarının üstündeki tüyleri yani ibikleri sözsüz iletişim görevi görmektedir; yükseltip, alçaltarak karşıdakine mesajlarını iletirler.
Ötücü kuş olduklarından çok çeşitli çağrılar ve taklitler yaparlar. Şahinlerin ve diğer kuşların seslerini taklit ederek etrafta avcı olup olmadığını kontrol ediyorlar. Ayrıca diğer hayvanları kandırarak yiyeceklerini alıyorlar. Bazıları göç etmektedir, lakin kışın ne zaman güneye geçip geçmeyeceklerine nasıl karar verdikleri henüz çözülememiştir.
Mavi Alakargalarda Üreme ve Yavrulama
Mavi alakargalar tek eşli kuşlardır (monogamous) yani yuvalarını beraber inşa eder ve yavrularına beraber bakarlar. Kuşlar tipik olarak nisan ayının ortasından temmuz ayına kadar çiftleşir ve yılda bir kez yumurtlarlar. İnce dallardan, tüyler, bitkiler ve bazen de çamurdan oluşan kupa şeklinde bir yuva inşa ediyorlar. İnsan yerleşim bölgelerinin yakınında bez, ip ve kağıt kullandıkları görülmüştür.
Dişi 3 ila 6 arası gri veya kahverengi benekli yumurta bırakıyor. Yumurtalar ten rengi, soluk yeşil veya mavi olabiliyor. Her iki ebeveyn de yumurtaları kuluçkaya yatırabilir ancak çoğunlukla erkek dişi yiyecek getirir ve dişi ise yumurtaları ısıtır. Yavrular yaklaşık 16 ila 18 gün sonra yumurtadan çıkar. Her iki ebeveyn de yavruları tüyleri çıkana kadar besler. Bu da 17 ila 21 gün sürer. Esaret altındaki mavi alakargalar 26 yıldan uzun yaşayabiliyor. Vahşi doğada genellikle 7 yıl hayatta kalıyorlar
Mavi Alakarga Ötüşü
Mavi alakarga ötüşü genellikle fısıltılı kabul edilir. Yumuşak ve sessiz bir ötüştür. Çoğu ötüş 2 dakikadan uzun sürebilir. Mavi alakarga ötüşüyle sık sık şahinleri taklit ediyor; özellikle de kırmızı omuzlu şahin türünü hedef alıyor. Mavi alakargalar tehlikede hissettiğinde tüylerini havaya diker ve güçlü sesler çıkarır.
Mavi Alakarga'nın Korunma Durumu
IUCN, kuşun korunma durumunu "en az endişe verici" olarak sınıflandırıyor. Doğu Kuzey Amerika'da devam eden ormansızlaştırma kuşun popülasyonunu geçici olarak düşürmüştür. Bunun sonucu olarak hayvanlar kentsel yaşam alanlarına inmeye başladılar. Sayıları son 40 yıldır sabitlenmiştir.
