Versay Sarayı'nın Tarihi ve Hikayesi

Yazar Burcu Kara

Başta mütevazı bir av evi olarak inşa edilen Versay Sarayı (Palace Versailles), Fransız monarşisinin ve daha sonra da Fransa iktidarının daimi ikametgah yeri olacak şekilde genişletildi. Kraliyet ailesi, Fransız Devrimi'nin başlangıcında saraydan zorla çıkarıldı, ancak Napolyon ve Bourbon Hanedanı dahil olmak üzere sonraki siyasi liderler, halk müzesine dönüştürülecek bu sarayda bolca zaman geçirdiler.

Anahtar Çıkarımlar

  • Versay Sarayı aslen 1624 yılında iki katlı sade bir av evi olarak inşa edilmişti.
  • Güneş Kral XIV. Louis sarayı genişletmek için yaklaşık 50 yılını harcadı ve 1682 yılında hem kraliyet konutunu hem de Fransız hükümet koltuğunu Versay'a taşıdı.
  • Fransa'nın merkezi hükümetini oluşturan Marie Antoinette ve Kral XVI. Louis mülkten zorla atıldıkları Fransız Devrimi'nin başlangıcına kadar Versay'da kaldılar.
  • 1837'de mülk yenilendi ve müze olarak açıldı. Bugün yılda 10 milyondan fazla insan Versay Sarayı'nı ziyaret ediyor.

Bugün Versay Sarayı'nın ana işlevi müze olmasına rağmen, yıl boyunca yapılan devlet yemekleri ve konserler dahil olmak üzere önemli siyasi ve sosyal etkinliklere ev sahipliği yapıyor. Sarayda 120 salon, 120 konut odası ve yaklaşık 2000 dönümlük bahçeler bulunuyor. Çalınan veya açık artırmada satılan sanat eserleri ve mobilyaların birçoğu yüzyıllar içerisinde saraya geri getirildi.

UNESCO bölgeyi Dünya Mirası listesine aldığı 1979'dan on yıl sonra, büyük bir kış fırtınası sarayı vurdu ve içerisindeki 1000'den fazla ağacı yerle bir etti. Fransız hükümeti yenileme çalışmalarını başlatsa da 1999'da gerçekleşen başka fırtınalar, bazıları Napolyon ve Marie Antoinette tarafından dikilmiş olan 10.000 kadar ağacı daha yok etti. 2003'te uygulamaya konulan 500 milyon avroluk restorasyon çalışması 17 yıllık bir planı kapsıyor ve alanı büyük ölçüde genişletiyor.

Kraliyet av evi (1624 – 1643)

1624 yılında Kral XIII. Louis Paris'in yaklaşık 20 km dışındaki yoğun ormanlık alana basit, iki katlı bir av evinin inşa edilmesini emretti. 1634'te basit kulübenin yerini daha muhteşem bir taş ve tuğla şato aldı ancak Kral XIV. Louis tahta geçene kadar avlanma yeri olarak amacını sürdürmeye devam etti.

Versay ve Güneş Kral (1643-1715)

Burada Versay'a gelirken resmedilen Kral XIV. Louis, 72 yıllık saltanatı boyunca binadaki genişlemenin çoğunu üstlendi
Burada Versay'a gelirken resmedilen Kral XIV. Louis, 72 yıllık saltanatı boyunca binadaki genişlemenin çoğunu üstlendi

XIII. Louis 1643'te öldü ve monarşiyi dört yaşındaki XIV. Louis'in ellerine bıraktı. Louis olgunluk çağına geldiğinde ailesinin av kulübesi üzerinde çalışmaya başladı; mutfak, ahır, bahçe ve konut dairelerinin eklenmesini emretti. XIV. Louis 1677'de daha kalıcı bir hareketin temelini atmaya başladı ve 1682'de hem kraliyet konutunu hem de Fransız hükümetini Versay'a taşıdı.

Hükümeti Paris'ten çıkaran XIV. Louis hükümdarlığını güçlendirdi. Bu noktadan itibaren bütün soyluların, saray mensuplarının ve hükümet yetkililerinin toplantıları Versay Sarayı'nda, Güneş Kral'ın gözetiminde gerçekleşti.

XIV. Louis 72 yıl tahta kalarak herhangi bir Avrupa hükümdarı arasında bir ülkeye en uzun süre hükmeden kral oldu. 76 yaşında öleceği Versay'daki şatosunda 50 yıldan uzun süre yenileme tadilatlarıyla ilgilendi.

Kral daireleri (1701)

Kral XIV. Louis yatak odasını sarayın hem içte hem dışta merkez noktası haline getirdi. Resimde Versay Sarayı'nın iki kanadı ile çevrili kralın yatak odası görülmektedir

Versay Sarayı'nda kral için özel bir konut olarak inşa edilen kral dairelerinde, kralın ilahiyatını temsil etmek üzere altın ve mermer işlemelerin yanı sıra Yunan ve Roma sanat eserleri bulunuyordu. Kral XIV. Louis 1701 yılında yatak odasını sarayın merkez noktası haline getirmek için kraliyet dairelerinin en ortasına taşıdı. 1715 yılında bu odada öldü.

Kraliçe'nin daireleri (1682)

Bu dairelerde yaşayan ilk kraliçe Kral XIV. Louis'in karısı Maria Theresa oldu. Ancak Versay'a geldikten kısa süre sonra 1683'te öldü. Daireler ilk önce Kral Louis XIV tarafından kraliyet yatak odasını inşa etmek üzere çarpıcı bir şekilde değiştirildi. Bunu daha sonra Marie Antoinette izledi.

Aynalı Salon (1684)

Aynalı Salon, Versay Sarayı
Aynalı Salon, Versay Sarayı

Aynalı Salon her birinde 21 ayna bulunan 17 süslü kemere işaret eden Versay Sarayı'nın merkez salonudur. Bu aynalar Versay'ın bahçelerine bakan 17 kemerli pencerelerin karşısındadır. Aynalar 17. yüzyılın en pahalı eşyaları arasında olduğundan Aynalı Salon Fransız monarşisinin muazzam zenginliğini gösteriyor. Salon başlangıçta bir İtalyan barok villalarını andıran tarzda açık hava terası ile birbirine bağlanmış iki yanal kapalı kanattan inşa edilmişti. Bununla birlikte ılıman Fransız iklimi terası kullanışsız kıldı, bu yüzden hemen üstü kapatılmış Aynalı Salon ile değiştirildi.

Kraliyet ahırları (1682)

versay sarayı ahırları
İkiye ayrılan büyük ve küçük ahırlar resmin sol ve sağ taraflarında görülüyor

Doğrudan sarayın karşısına inşa edilmiş olan kraliyet ahırları o dönemde atların önemini gösteren iki simetrik yapıdır. Büyük ahırlar kralın, kraliyet ailesinin ve ordunun kullandığı atları barındırırken, küçük ahırlar fayton atlarını ve faytonların kendilerini barındırıyordu.

Kralın devlet daireleri (1682)

Kralın Devlet Daireleri, törensel amaçlar ve sosyal toplantılar için kullanılan odalardı. Hepsi İtalyan barok (gösterişli) tarzında yapılmış olsalar da, her biri farklı bir Yunan tanrısı ya da tanrıçasının adını taşıyordu: Hercules, Venus, Diana, Mars, Mercury ve Apollo. Bunun tek istisnası ziyaretçilerin serinletici içecekleri bulabileceği Plenty Salonu'dur. Bu dairelere eklenen son oda olan Hercules Odası, Kraliyet Şapeli'nin eklendiği 1710 yılına kadar dini bir kilise olarak hizmet verdi.

Kraliyet şapeli (1710)

Louis XIV tarafından Versay Sarayı'na inşa ettirilen son yapı Kraliyet Şapeli'dir. İncil'i hatırlatan resimler ve heykeller duvarları kaplar, ibadet edenlerin dikkatini sunağa çeker. Burada İsa'nın ölümünü ve dirilişini gösteren hayali kabartmalar vardır.

Büyük Trianon (1687)

Büyük Trianon

Grand Trianon, kraliyet ailesinin Versay'ın bitmek bilmeyen inşaatlarından uzaklaşabileceği bir yazlık olarak inşa edildi. Trianon tek katlı bir yapı ve Versay Bahçeleri'ne açılması yönüyle değerli.

Versay bahçeleri (1661)

Versay Bahçeleri, Güneş Kral'ın onuruna Güneş'in gökyüzünde izlediği yolu takip ederek doğudan batıya uzanır. Yolunun üstünde pavyonlar, fıskiyeler, heykeller ve bir limonluk bulunur. Geniş bahçeler yorucu olabileceğinden XIV. Louis sık sık bölgenin turlarını üstlenir, saraylılara ve arkadaşlarına nerede duracaklarını ve neye hayran kalacaklarını gösterirdi.

Versay bahçeleri yaklaşık 2.000 dönümdür ve çeşmeler, pavyonlar, heykeller ve limonluk ile çevrilidir
Versay bahçeleri yaklaşık 2.000 dönümdür ve çeşmeler, pavyonlar, heykeller ve limonluk ile çevrilidir

Haçlı Odaları

versay sarayı rhodes kapısı sultan ii. mahmud haçlı odaları

Haçlı Odaları, Fransa'nın soyluluğuna göstermek amacıyla oluşturulmuş bir başka bölüm. Fransız birliklerinin Konstantinopolis'e gelmesi de dahil olmak üzere duvarlar baştan sona Haçlı Seferleri'ne katılımı betimleyen resimlerle süslü. 16. yüzyılda Osmanlı padişahı Sultan II. Mahmud tarafından hediye edilmiş Haçlı Odaları'na açılan eşkenar sedir dörtgen kapı (Rhodes Door) bunlar arasındadır.