Akıllı telefonlar internet ile etkileşim şeklimizi değiştirdi. Dolayısıyla hücresel ağlar artan talebe ayak uydurabilmek için yıllar içinde gelişmek zorundaydı. Bu gelişimin sonucu olarak 5G artık karşımızda. Fakat 5G ağları çalışır hale geldiğinden bu yana, teknolojinin güvenliği hakkında spekülasyonlar var. Muhtemelen bu iddiaların bazılarını duymuş olabilirsiniz. Şimdi 5G'nin "insanlar için" güvenli olup olmadığı konusunu açıklığa kavuşturmaya çalışalım.
5G nedir?
Çoğu evde, internet bağlantıları genellikle Wi-Fi ile gerçekleştirilir. Bu, ofislerde ve hatta kafeler ve alışveriş merkezleri gibi halka açık alanlarda da yaygındır. Bu alanların dışında Türk Telekom, Vodafone ve benzeri sağlayıcılar tarafından işletilen hücresel ağlar bizi internete bağlıyor.
İnternete bağlı cihazların artışını desteklemek için mobil internet hızlarını, güvenilirliğini ve kapsama alanını iyileştirecek teknolojik gelişmeler yaşadık. En önemli gelişmelerden biri, akıllı telefonlarımızı müzik, video görüşmesi yapmak ve hatta hareket halindeyken Netflix'i izlemek için kullanmamıza izin veren 4G ve LTE şeklinde geldi.
5G, gelecekteki milyonlarca yeni cihazı idare edecek olan hücresel ağın yeni evrimini temsil ediyor. Teknoloji, Nesnelerin İnterneti (IoT) donanımlarının geleceğini desteklemenin yanı sıra, dışarıdayken de yüksek hızlı geniş bant vaat ediyor. Ancak bunlar sadece manşetler; 5G'nin mobil interneti daha hızlı hale getirmesinin birçok yolu vardır.
5G tehlikeli mi?
2019'da Huawei'in 5G ağlarını işletip işletemeyeceği konusunda genel bir tartışma yapıldı. Bu, 5G'nin bir güvenlik riski olup olmadığı konusunda tüm dünyayı endişelendirmiş olabilir. Ayrıca, ağla ilgili ortaya çıkan bazı sağlık endişelerini de duymuş olabilirsiniz. 5G'nin COVID-19 salgını sırasında hastalığın yayılmasında rol oynaması(!) gibi…
5G ağlarının ve teknolojilerinin sağlık üzerindeki etkisi hakkında bazı aşırı iddialar var. Bununla birlikte, bu tür iddiaların medyada yer almasına rağmen, 5G'nin sağlığınız için tehlikeli olduğunu gösteren bir kanıt yoktur. New York Times'ın belirttiği gibi, aynı sorunların çoğu 4G hakkında da gündeme getirildi.
Daha önceki eski teknolojilere benzer şekilde, 5G ağlarının tehlikeli olduğuna dair hiçbir kanıt yoktur. İlk çalışmalar, 5G baz istasyonları ve 5G akıllı telefonlar tarafından üretilen radyasyon miktarlarının resmi güvenlik sınırlarının çok altında olduğunu göstermiştir.
Mart 2020'de Guardian, Uluslararası İyonize Olmayan Radyasyondan Korunma Komisyonu (ICNIRP) tarafından yapılan açıklamaları, 5G'nin güvenli olduğunu, riskin diğer kablosuz ağlardan farklı olmadığını belirtti.
Bir komplikasyon, bilimsel çalışmaların birbirinden farklı sonuçlar üretmesidir. A Çalışması olumsuz bir etki göstermezken, B çalışması küçük bir olası etki göstermektedir. Bu örneğe göre, A Çalışması genellikle halka bildirilmez. Çünkü hiçbir şey olmadığını söylemek çok ilginç değildir. Ancak B Çalışması büyük olasılıkla medyada oldukça fazla yer alacaktır.
Bilimsel metot
Bilimsel metot tutarsız sonuçlarla başa çıkmak için mevcuttur. Bu, araştırmacılar tarafından kullanılan ve verilerin mümkün olduğunca önyargı veya varsayım olmaksızın gözlemlendiği bir sorgulama yöntemidir. Bu senaryoda, birisinin bir sorusu vardır ve bir test geliştirerek ve veri üreterek bu soruyu cevaplamaya çalışır.
Araştırmacılar daha sonra verilerden sonuçlar çıkarırlar. Bir kez yazıldıktan sonra, çalışma hakemliğe tabi tutulur ve hatasız olduğu tespit edilirse, yayınlanmak üzere bilimsel bir dergiye kabul edilir. Bu, çalışmanın ve incelemeden çıkarılan sonuçların kamu tarafından incelenmesine olanak tanır.
Diğer bilim adamları aynı veya benzer soruyu sorabilirler, ancak farklı bir test yöntemine sahiptirler. Bu muhtemelen farklı sonuçlar verecektir. Bu nedenle, aynı konuyu geniş ölçüde inceleyen iki çalışmanın farklı sonuçlar verdiği bir durum olabilir.
Bununla mücadele etmek için, bilim adamları ve hükümetler belirli bir konuda fikir birliği ararlar. Ancak, bir anlaşmanın yapılması zor olabilir. Örneğin, Scientific American'daki iki bilimsel görüş 5G'nin güvenliği hakkında farklı fikirleri ortaya koydu.
İlk önce, Joel M. Moscowitz'in bir makalesi, 5G'nin güvensiz olduğunu savunuyor. Kısa bir süre sonra, David Robert Grimes'in karşı yazısı, kişisel ideolojilerin ve düşük kalitedeki çalışmaların Moscowitz'in argümanına rehberlik ettiğini iddia ediyor.
5G güvenli mi?
İngiliz telekom regülatörü Ofcom, ülkedeki ilk çalışmasından birisini 5G ağlarında gerçekleştirdi. İngiltere'nin 10 şehrinde 16 noktada ölçüm yaptılar. BBC tarafından bildirildiği üzere, sonuçları maksimum radyasyon üretiminin resmi güvenlik sınırlarının yalnızca yüzde 0.039'u olduğunu gösterdi.
Bilimsel fikir birliği şu anda sahip olduğumuz verilere dayanmaktadır. Tabii ki, bu gelecekte değişebilir.
5G ile ilgili çalışmalar günümüzde teknoloji hala yaygınlaşmadığı için sınırlıdır. Az sayıda kullanıcı olması dışında uyumlu telefon sayısı da az. 5G yaygınlaştıkça, çalışmalar ve daha da önemlisi kablosuz teknolojilerle ilgili uzun vadeli araştırmalar için daha fazla fırsat olacaktır.
Mevcut anlayışımıza dayanarak, 5G insan sağlığı için bir risk oluşturmaz.
Kablosuz ağlar ve kanser ilişkisi
Bu yeni ağla ilgili uzun süredir devam eden iddialardan biri, 5G'nin kansere neden olabileceğidir, bu nedenle bu özel iddiayı incelemeye değer.
Kanser, vücudumuzdaki hücrelerin kontrol edilemeyen büyümesidir. DNA'mız, hücrenin nasıl davranması gerektiği ve hücrenin büyümesini kontrol etmesi hakkında talimatlar içerir. Bu yapılarda bir değişiklik veya mutasyon varsa, talimatlar yanlış olur ve anormal büyüme ve hücrelerin çoğalmasına yol açar.
Radyasyon hücrelere zarar verebilir ve bu mutasyonlara yol açabilir. Çok sayıda radyasyon türü ve gücü vardır. Radyasyon yeterli enerjiye sahipse, atomlarla etkileşime girebilir ve elektronları çıkarabilir. Bu iyonlaştırıcı radyasyon insanlar için en tehlikeli olarak kabul edilir. Verebileceği hasara rağmen, iyonize radyasyon kanserin radyoterapi tedavisinde kullanılıyor.
Düşük enerjili, iyonlaştırıcı olmayan radyasyon atomlarla ve sonuç olarak hücrelerimizle etkileşime giremez. Wi-Fi, radyo ve LTE gibi kablosuz teknolojiler bu kategoriye girer. Bu 5G için de geçerlidir. Bununla birlikte, 1990'larda cep telefonlarının piyasaya sürülmesinden bu yana, bu kablosuz cihazların yaydığı iyonize olmayan radyasyonun bize zarar verebileceği yönünde görüşler var.
5G kansere neden olur mu?
Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) 2014 rehberinden bir bölüm:
… Cep telefonlarının potansiyel bir sağlık riski oluşturup oluşturmadığını değerlendirmek için son yirmi yılda çok sayıda çalışma gerçekleştirildi. Şimdiye kadar, cep telefonu kullanımından kaynaklanan olumsuz sonuçlar tespit edilmemiştir.
Bu tip iyonlaşmayan radyasyon doğrudan mutasyonlara neden olmamakla birlikte, kablosuz radyofrekans radyasyonunun diğer etkileri üzerine de çalışmalar yapılmıştır. Örneğin, düşük enerjili radyofrekans radyasyonu sıcaklıkta artışlara neden olabilir. Bununla birlikte, bu etki üzerine yapılan araştırmalarda da sonuç olarak sağlığımız üzerinde herhangi bir etki olmadığını göstermiştir.
Avustralya'da da durum böyleydi. ZDNet tarafından bildirildiğine göre, ağ operatörleri 5G ağlarının bebek monitörleri ve mikrodalga fırınlar gibi diğer ev eşyalarından daha zararlı olmadığını tespit etmişlerdir.
5G Teknolojisi Hakkında Sık Sorulanlar
5G nedir ve önceki nesil kablosuz teknolojilerden farkı nedir?
5G, beşinci nesil kablosuz telekomünikasyon teknolojisidir. 4G LTE gibi önceki nesillere göre daha yüksek hızlar, daha düşük gecikme süresi ve daha fazla kapasite vaat etmektedir. 5G ağları ayrıca daha yüksek bant genişliği ve daha hızlı veri aktarımı sağlayan milimetre dalga (mmWave) gibi yeni frekansları kullanır.
5G tüketicileri ve işletmeleri nasıl etkileyecek?
5G, sanal ve artırılmış gerçeklik, otonom araçlar ve akıllı şehirler gibi yeni uygulama ve hizmetleri mümkün kılma potansiyeline sahiptir. Ayrıca video akışı ve çevrimiçi oyun gibi mevcut hizmetlerin performansını da artırabilir. İşletmeler, yeni iş modellerini mümkün kılabilecek ve üretkenliği artırabilecek daha hızlı ve daha güvenilir bağlantıdan faydalanabilir.
5G ile ilgili bazı zorluklar ve endişeler nelerdir?
5G ile ilgili bazı zorluklar ve endişeler arasında teknolojinin yaygınlaştırılması için önemli altyapı yatırımlarına ihtiyaç duyulması, 5G radyasyonuna maruz kalmanın sağlık üzerindeki potansiyel etkileri ve 5G ağlarına siber saldırı riski yer almaktadır.
5G dünya çapında nasıl uygulanıyor ve ülkeler arasındaki yaklaşım farklılıkları nelerdir?
5G, Güney Kore ve Çin gibi bazı ülkelerin erken benimseme konusunda öncülük etmesiyle birlikte dünya çapında yaygınlaştırılmaktadır. Bazı ülkeler mmWave frekanslarına öncelik verirken, diğerleri 6GHz altı frekanslara odaklanarak farklı ülkeler 5G dağıtımına farklı yaklaşımlar benimsiyor. Düzenleyici ve politika çerçevelerinde de 5G dağıtımının hızını ve doğasını etkileyebilecek farklılıklar vardır.
