19. yüzyılda Congo Meydanı'nda doğan caz müziği, günümüze kadar geldiği süre boyunca birçok alt türlere ayrıldı. Bu müzik türünü seven ve benimseyen farklı kültürden müzisyenler sayesinde kıtalar arası dolaştı. Caz müziği, ruhuna temas ettiği farklı inanç ve kültürdeki toplumların gelenekleri ile etkileşime girmiştir. Bu etkileşim sayesinde caz New Orleans'tan günümüze kadar farklı yeni tür ve tarzlar ile daha zengin bir müzik türü oldu. Bu makalemizde size cazın en sevilen türleri hakkında bilgiler vereceğiz.
New Orleans cazı
New Orleans cazı 19. yüzyılın sonu ile 20. yüzyılın başlarında popüler olan şehrin yerel bando takımları ile yakından ilişkilidir. Afro-Amerikan vatandaşlardan kurulu olan bu bando takımlarına kornet ya da trompet çalan müzisyenler liderlik ederlerdi. Bando takımının diğer üyelerinde ise trombon ve saksafon gibi nefisli çalgılar ve davullar vardı.
Bando lideri ile aynı ritim temposu içinde uyumlu bir şekilde çalan müzisyenler asla "solo" olarak hareket etmez ve tek bir enstrümanın sesi duyulmazdı. İşte bu aynı anda melodik doğaçlama üzerine kurulu olan kolektif müzikal, New Orleans cazının temel örneğidir.
Dixieland caz
New Orleans'ta yaşayan müzisyenler daha az baskıcı sosyal bir yaşam ve yeni fırsatlar için 1920'lerde Chicago'ya kaçtılar. "Chicago Caz" olarak da adlandırılan Dixieland cazı şehrin bu yeni müzisyenleri tarafından yaratıldı. Bu yeni caz türü New Orleans cazı gibi kolektif doğaçlama melodiler temeline dayanmış olsa da temel cazda olmayan piyano da işin içine dahil edilince ortaya daha özgün bir caz türü olan Dixieland çıkıyor. Piyano sololarının da olduğu bu caz türünün sadece bar ve salonlarda çalınmasına izin verildi.
Swing caz
1935 yılının başlarında caz müziği daha büyük ve çok çalgılı gruplara doğru gidiyordu. Cazı bu noktaya getiren ve temel cazdan çok daha farklı bir müzik resitali sunan "Swing caz" tek başına önüne geçilemez bir furya oldu. 1945 yılının sonlarına kadar büyük topluluklara hitap eden swing caz, doğaçlama müziğin notalara dökülmüş yegane ve en eşsiz örneğidir.
Çünkü, çok orkestralı bir düzen içerisinde doğaçlama yaparak aynı anda aynı notaya basmak ve aynı sesi yakalamak müthiş bir senkron gerektiriyordu. Çok sıkı olmayan bir ritim temposunda ilerleyen bu tür, günümüzde "caz orkestra" fikrini ortaya koymuş ve caz müziği için dönemin altın çağını yaşatmıştı.
Bebop caz
1945 yılında swing caz çılgınlığının sonlarına doğru gelindiği dönemde bebop (bop caz olarak da bilinir) caz tarzı şekillenmeye başladı. Kendinden önce gelen caz türleri gibi tek bir melodik yapı üzerinden aynı anda ritim tutmak yerine, harmonik bir yapı üzerine kurulmuş hızlı tempoda çalınan bir caz türüydü.
Cazın bu tarzında tempoyu yönetmek için grubun başında müzisyen bir solist olurdu. Önceden çalışılmış akor düzeni üzerinden doğaçlama yaparak hafif tempolardan hızlı tempolar arasında çıkışları ve inişleri olan karmaşık bir caz türüdür. Dansa davet eden bu caz türü o dönem için daha alt kültür sınıfına hitap eden insanlar tarafından sevilirdi.
Cool caz
"West Coast" cazı olarak da bilinen ve günümüzde modern cazın temellerini oluşturan cool caz 1950 ve 1960 yılları arası boy gösterdi. Cazın bu yeni akımı unutulan swing cazın daha modern halinin dönüşü olarak tanımlandı. Cool caz, bebop caz müziğinden türemiş olsa da bebop tarzının ritim ve akor yönünden daha yumuşatılmış haliydi. Bu caz türünün müzisyenleri ağırlıklı olarak müzik eğitimi almış üyelerden oluşuyordu.
Hard bop caz
Bebop caz türünden yaklaşık on yıl sonra daha duygulu melodilere sahip ve rahatlatıcı ritimler eşliğinde icra edilen hard bop caz türü ortaya çıktı. Blues ritimlerine yakın tempolara sahip olan bu caz türünün, ülkenin doğu yakasında geliştirildiğine ve cool caz türüne tepki amacı ile ortaya çıktığına inanılıyor. Diğerleri bu türün batı yakasından habersiz olarak geliştiğini söyler.
Fusion caz
1970'lerde popüler olan bu tür, rock müziğin ve cazın birleşimidir. Rock, zamanla daha kompleks ve yetenekli müzisyenler tarafından kitlesini genişletmeye başladı. Her iki tarafın müzisyenleri bir araya gelerek ortak çalışmalar eşliğinde caz tabanlı deneysel çalışmalar yaptılar. Her ne kadar bu çalışma caz severlerce saygı görmemiş olsa da bir caz türü olarak tarihteki yerini aldı.
