Cuchulainn ve Tain

Tain, Cuchulainn'in maceralarından biridir. Bu hikaye, İrlanda'nın kuzeyindeki Connaught bölgesinin krallığı olan Medb ve Ailill'in, Ulster bölgesinin kahramanı Cuchulainn ile savaşını anlatır.

Yazar Burcu Kara
cuchulainn

İrlanda'nın Önemli Mitolojik Kahramanları Kimlerdi?


Ulster Döngüsü'ndeki baş karakter Cuchulainn'dir. Fenian Döngüsü'nde ise Fionn mac Cumhail'dir. Bu karakterler, Boğa Cuailnge'in Çalınması ile Ulster Döngüsü'ne ilişkin diğer eserlerdeki ve Fionn'un öyküsünü oluşturan birçok metindeki çeşitli kadın ve erkek kahramanlarla etkileşimde bulunurlar.

Boğa Cuailgne'in Çalınması neydi?

Boğa Cuailnge'in Çalınması, Kraliçe Medb ve kocası Ailill'in liderliğindeki Connaught bölgesi ile genç kahraman Cuchulainn'in temsil ettiği Ulster bölgesi arasındaki savaşın öyküsünü anlatan destansı düzyazı tarzında bir eserdir. Savaş, Kraliçe Medb'in Finnbhenach adlı büyük bir boğaya sahip olan kocasıyla eşit olabilmek için Ulster'ın büyük damızlık boğası Donn Cuailnge'yi çalmak istemesi yüzünden çıkar. Medb'e savaşında, Ulster krali Conchobar'ın aleyhine dönen Ulsterlı Fergus mac Roich yardım eder.

Tanrılarla insanlar arasındaki bir dizi temas, bize Homeros'un savaş destanı İlyada'daki tanrısal müdahaleleri hatırlatır. Bir salgının Ulster ordusunu çökertmesine muhtemelen tanrıça Macha sebep olmuştur. Tanrıça Morrigan kendisine güzel bir kadın görünümü verip yardım teklif ettiğinde Cuchulainn onu Sümerlerin Gılgamış Destanı'nda Gılgamış İnanna'yı nasıl reddettiyse öyle reddeder. Cuchulainn bu hakaretinin bedelini hayatı boyunca çeşitli şekillerde öder.

Hasta Ulster kuvvetlerinin yegane umudu, sadece arabacısı Laeg'in yardımıyla tek başına çarpışan on yedi yaşındaki Cuchulainn'dir. Çok sert çarpışan Cuchulainn koruyucu babası Fergus ile bir nevi ateşkes sağlasa da, Medb'in Donn Cuailnge'yi ele geçirmesini engelleyemez. İlahi müdahale bir kez daha önem kazanır. Cuchulainn'in gerçek babası olduğunu açıklayan tanrı Lugh, oğlunu üç gün boyunca uyutur ki, yaraları iyileşebilsin.

Cuchulainn uyanınca Connaught ordusuna ciddi zarar veren, vahşi canavar gibi bir savaşçı haline gelir. Sonunda bir dizi teke tek çarpışmadan sonra, Cuchulainn sütkardeşi Ferdiad'ı öldürmek zorunda kalır. Benzeri bir dövüşte, Ulster boğası Donn Cuailnge, Connaught boğası Finnbhennach öldürür. O zaman Donn Cuailnge, ölmek için eve dönmeden önce İrlanda'nın etrafında dolaşır.

Cuchulainn'in Öyküsünün Geri Kalanı

1905 tarihli bu resimde, Ulster Döngüsü'nün baş kahramanı Cuchulainn, ölümcül şekilde yaraladığı Ferdiad'ı taşıyor
1905 tarihli bu resimde, Ulster Döngüsü'nün baş kahramanı Cuchulainn, ölümcül şekilde yaraladığı Ferdiad'ı taşıyor

MÖ 1. yüzyılda yaşadığı söylenen Cuchulainn'in hayatı, MS 8. yüzyılda başlayan çeşitli biçimlerde anlatılır. Joseph Campbell, Cuchulainn'in monomitik bir kahraman olduğunu söyler. Birçok kahraman gibi onun hayatı da gizemli bir şekilde başlar, çocukluğunda sıra dışı güçleri ortaya çıkar, hayatı savaşların, canavarların, baştan çıkarıcı kadınların ve Yeraltı Dünyası'na inişin damga vurduğu bir arayıştır.

Güneş tanrısı Lugh, sinek biçimine girip, Kral Conchobar'ın kız kardeşi Dechtire'yi ziyaret eder. Dechtire sineği yutar ve sonucunda Sentata ismini verdiği bir oğlan doğurur. Sentata, doğduğu andan itibaren önemli güçlere ve yeteneklere sahiptir. Yedi yaşındayken Conchobar'ın hükümdarlığına boyun eğdirmek isteyen 150 saldırganı püskürtür. On iki yaşındayken demirci Culann'ın bekçi köpeğini öldürür ve ceza olarak, demircinin koruması olarak köpeğin yerini alır, ismi Cuchulainn (Culann'ın Köpeği) olarak değişir.

Cuchulainn güzel Emer'e âşık olur ve onu kazanmak için canavarlarla karşılaşmak ve hatta Odysseus'un ve Aeneas'ın yaptığı gibi Yeraltı Dünyası'na inmek dahil bir dizi denemeden geçmeyi kabul eder.

Cuchulainn'in en ünlü başarısı, Boğa Cuailnge'in Çalınması'nda anlatılan Kraliçe Medb'e karşı yaptığı savaşta elde ettiği zaferidir, bu savaş sırasında kendisine baştan çıkarıcı kadın olarak yaklaşan tanrıça Morrigan'ı reddederek düşmanlığını kazanır.

Cuchulainn'in hayatı trajedisiz kalmaz. Koruyucu babası ve süt kardeşiyle çarpışmak zorunda kalmanın yanı sıra, Herakles'in yanlışlıkla karısını öldürmesini hatırlatacak şekilde, onu başkası sandığı için oğlu Conla'yı öldürür ve sonunda Morrigan ve arkadaşlarının intikamcı gücünden kaçamaz. Cuchulainn'in savaşta babalarını öldürdüğü Munster ve Leinster'in genç kralları, Morrigan'ın onayıyla onu Dikilitaş'ın yakınında tuzağa düşürürler.

Cuchulainn, oraya atı Savaş Bozu ve arabası Laeg ile varır. Taşın orada üç ozan onun adını lekelemekle tehdit edip, sataşırlar. Cuchulainn ozanları öldürür fakat iki genç kral ortaya çıkıp, Savaş Bozu ile Laeg'i öldürür, Cuchulainn de yaralarlar. Cuchulainn, dik durarak ölmek için kendini taş sütuna bağlar. Munster'ın kralı Lughaid kafasını keserken karga biçimine girmiş Morrigan, kahramanın omuzuna küstahça tüner. Cuchulainn'in düşen kılıcı Lughaid'in kolunu koparır.