Tarihteki en zengin insanlar

Yazar Burcu Kara
tarihin en zengin insanları

1820, 1850 veya 1900'de dünyanın en zengin insanı olmak için ne yapmak gerekiyordu? Son iki yüzyılın en başarılı ve en zengin iş adamları ve girişimcilerini bir araya getirerek kraliyet ailesi ve devlet başkanları hariç her on yılın en zengin kişilerini listeliyoruz. Tarihin en zengin insanları kimlerdir?

1820'ler: Stephen Girard

Dünyanın en zengin insanları

Bir deniz kaptanının oğlu olan Stephen Girard, 1750'de Fransa'nın Bordeaux kentinde doğdu ve erken yaşta denize açıldı. 1776'da Philadelphia'ya yerleşti ve burada tüccar oldu. Girard bu hareketli şehirde mal ithalatı ve ihracatı yaparak muazzam servete ulaştı. 1810'da dünyanın en zengin insanı oldu.

Girard 1811'de kendi bankasını kurdu ve bu banka 1812 Savaşı'nda ABD hükümeti için ana kredi kaynağı oldu. Hayırsever finansör 1831'de öldüğünde serveti, bugünkü parayla 182,2 milyon dolara eşdeğer olan 7,5 milyon dolardı. Bu da ABD GSYİH'sının 1/150'sine denkti. Neredeyse tüm servetini hayır kurumlarına verdi. Philadelphia ve New Orleans gibi şehirlerde yetimhaneler, kütüphaneler ve okullar açtı.

1830'lar: Nathan Mayer Rothschild

Dünyanın en zengin insanları

Girard'ın 1831'deki ölümünün ardından, Rothschild bankacılık hanedanı üyesi olan Nathan Mayer Rothschild dünyanın en zengin kişisi olarak tahtı devraldı. 1777'de Frankfurt'ta doğan Alman finansçı, 1798'de İngiltere'ye taşındı ve ona büyük paralar kazandıran tekstil ve bankacılık işlerine girdi. Rothschild 1836'da öldüğünde geliri İngiliz milli gelirinin %0,62'sine eşitti.

1840'lar: John Jacob Astor

John Jacob Astor 1763 yılında Almanya'nın Walldorf kentinde doğdu ve 21 yaşında Amerika'ya göç etti. Burada kürk ticaretine girdi ve kendisine kazançlı bir tekel inşa etti. Emlak ve afyon endüstrilerinde de büyük bir oyuncu olan Alman-Amerikan iş adamı, 1848'de öldüğünde bugünkü parayla 599 milyon dolara denk olan 20 milyon dolarlık net varlığa sahipti. Bu da onu dönemin en zengin insanı yaptı.

1850'ler: Cornelius Vanderbilt

Dünyanın en zengin insanları

Kendi kendini yetiştirmiş bir başka iş adamı olan Cornelius Vanderbilt, 1794 yılında Staten Island, New York'ta doğdu. Hollandalı sözleşmeli bir hizmetçinin torunu olan Vanderbilt, 11 yaşında okulu bıraktı ve 16 yaşındayken bir feribot servisi kurdu. Bu hizmeti sonraları zamanla tüm ülke çapında patlayacak vapur taşımacılığına dönüştürdü. 1850'lerde Vanderbilt dünyanın en zengin insanı olmuştu.

1860'lar: Cornelius Vanderbilt

Vanderbilt sonraki büyük atılımının demiryolu endüstrisinde yaptı. İflasa sürüklenen New York ve Harlem rotalarını satın aldı. İş adamı ertesi yıl tüm odağını %100 şekilde demiryollarına vermek için buharlı gemi işini sattı. Ardından Amerika'nın ilk mega şirketlerinden biri olan New York Central ve Hudson River Railroad şirketini kurdu. Dünyanın en zengini unvanını korumuştu.

1870'ler: Cornelius Vanderbilt

1870'lerin başlarına gelindiğinde Vanderbilt hayırseverliği benimsedi ve Nashville'de Vanderbilt Üniversitesi'ni kurmak için 1 milyon dolar ayırdı. Zeki iş adamı 1877'de öldüğünde 105 milyon dolar serveti bulunuyordu. Bu da bugünün parasıyla 2,6 milyar dolara eşdeğerdi. Servetinin aslan payını en büyük oğlu William Henry Vanderbilt'e bıraktı.

1880'ler: William Henry Vanderbilt

Dünyanın en zengin insanları

William Henry Vanderbilt, babasının bıraktığı yerden devam etti. Bir yandan hayırsever amaçlara büyük meblağlar harcarken bir yandan hanedanın demiryolu imparatorluğunu genişletti. 1885'te öldüğünde aile servetini ikiye katlamış ve 232 milyon dolar servete çıkarmıştı. Bu da bugünün parasıyla 6,2 milyar dolara denkti.

1890'lar: John D. Rockefeller

1839'da New York eyaletinin dışında doğan Yaldızlı Çağ kralı John D. Rockefeller 1870'de Standard Oil'i kurdu ve ABD'de rafine edilen tüm petrolün şaşırtıcı şekilde %90'ını kontrol etmeye başladı. 1916'da dünyanın ilk milyarderi oldu. Petrol baronu 1890'larda işini demir cevheri ve doğal gaz ile genişletti. Dünyanın en zengini olarak ülkenin demiryolu endüstrisi üzerinde büyük etkiye sahip olmuştu.

1900'ler: Andrew Carnegie

Sonraki yüzyılın başına gelindiğinde Rockefeller dünyanın en zengin insanı unvanını rakibi Andrew Carnegie'ye kaptırdı. 1835'te Dunfermline'da doğan İskoç-Amerikalı sanayici, ABD'deki çelik endüstrisinin genişlemesine öncülük ederek servet sahibi oldu. Şirketi Carnegie Steel'i 1901 yılında JP Morgan'a 480 milyon $'a sattı ve bu bugünün parasıyla 14,6 milyar $'a eşitti.

1910'lar: John D. Rockefeller

1919'da ölen Carnegie, yaşamı boyunca servetinin %90'ını bağışlamıştır. Böylece Rockefeller 1910'larda en zengin unvanını yeniden kazanmıştır. 1911'de ABD Yüksek Mahkemesi, Standard Oil'in anti-tröst yasalarını ihlal ettiğini tespit etti ve şirketin dağıtılmasına karar verdi. Rockefeller, tampon hisse senedi opsiyonları aldı. 1913'te serveti 900 milyon dolara ulaştı ve bugünün parasıyla 23,5 milyar dolara eşdeğerdir.

1920'ler: John D. Rockefeller

Dünyanın en zengin insanları

Carnegie gibi, Rockefeller de hayırseverliğiyle ünlüydü. Petrol patronu ilk hayırsever bağışını 16 yaşında yaptı. 1890'larda Hintli Hindu keşiş Swami Vivekananda ile yaptığı görüşmenin ardından daha cömert olma önerisini kabul etti ve bağışlarını hızlandırdı. Rockefeller 1920'lerde ABD'de sarı humma ve kancalı kurtların ortadan kaldırılmasını neredeyse tek başına finanse etti.

1930'ler: John D. Rockefeller

Rockefeller, 1937'deki ölümüne kadar dünyanın en zengin insanı statüsünü korudu. İş adamı zirve yıllarında iyi amaçlara 500 milyon dolardan fazla cömert bağışlar yaptı. Bugün torunları tarafından sürdürülen bir gelenek olmuştur. Eski ABD Başkan Yardımcısı Nelson Rockefeller ve bankacı David Rockefeller bunlara dahildir.

1940'lar: Henry Ford

Son derece karlı Ford Motor Company'nin kurucusu 1863 doğumlu Henry Ford araç üretiminde devrim yarattı ve otomobili yaygınlaştırdı. Ömrü boyunca milyonlarca araç sattı. 1940'larda Ford dünyanın en zengin insanı haline geldi. Otomotivin öncüsü 1947'de öldüğünde net servetinin bugünün parasıyla yaklaşık 200 milyar dolar olduğu bildirildi.

1950'ler: J. Paul Getty

Dünyanın en zengin insanları

J. Paul Getty 1892'de Minneapolis'te doğdu ve 20'li yaşlarının başında petrol endüstrisine yatırım yapmaya başladı. Aşırı tutumlu olmasıyla bilinen Getty siyahi çalışanlardan oluşan bir iş imparatorluğu kurdu. Ortadoğu'da petrol zengini bir araziyi kiraladıktan sonra ilk kez 1950'lerde büyük paralar kazanmaya başladı. 1957'de Fortune dergisi Getty'yi yaşayan en zengin Amerikalı ilan etti.

1950'ler: J. Paul Getty

Getty, 1960'lar boyunca küresel petrol endüstrisi üzerindeki hakimiyetini sürdürdü. Guinness Rekorlar Kitabı'na göre 1966'da bugünün parasıyla 9,6 milyar doları vardı. O zamanlar sahip olduğu 1,2 milyar dolar servetle dünyanın en zengin insanı ilan edildi. En sevdiği zaman geçirme meşgalesi olarak kendine bir sanat koleksiyonu oluşturdu.

1970'ler: J. Paul Getty

Getty yaşlılığında da cimriliğini korudu. Hatta Roma şehrinde kaçırılan torunu John Paul Getty III'ün serbest bırakılması için 17 milyon dolarlık fidyeyi ödemeyi reddettiği 1973'te manşetlere çıktı. Genci kaçıranlar kulağını kesince sonunda anlaşma yaptı. 1976'da öldüğünde Getty'nin net mal varlığı 6 milyar dolardı. Enflasyona göre ayarlandığında ise bugün yaklaşık 27,3 milyar dolar ediyor.

1980'ler: Yoshiaki Tsutsumi

Japon mülk sahibi Yoshiaki Tsutsumi, Forbes küresel servet sıralaması listesinde üç yıl üst üste en üst sırada yer alarak 1980'lerin en zengin kişisi oldu. Tsutsumi 1987'de ülkenin emlak balonunun doruğunda 20 milyar dolar servete sahip oldu. Bu sayı bugünkü parayla 45,5 milyar dolara eşdeğerdir. Ama güzel zamanlar uzun sürmedi. Emlak fiyatları 1990'larda hızla inişe geçti ve Tsutsumi, 2000'lerin başında bir muhasebe skandalı yaşadı. 2006 yılında Forbes listesinden düşmüştü.

1990'lar: Bill Gates

Dünyanın en zengin insanları

Microsoft patronu Bill Gates, Forbes'in hazırladığı dünyanın en zenginleri listesinde ilk kez 1995 yılında birinci oldu. Bunu şirketinin yükselen hisse senetlerine borçluydu. 40 yaşındaki Bill Gates o yıl 12,9 milyar dolar servete sahipti ve bugünün parasıyla yaklaşık 21,9 milyar dolar demekti. 1999'da Gates'in net mal varlığı 100 milyar doları aştı. Enflasyona göre ayarlandığında 155 milyar dolardan fazladır.

2000'ler: Warren Buffett

Dünyanın en zengin insanları

Microsoft'un hisse fiyatları 2000'deki dot-com çöküşünden sonra düştü ve Gates'in serveti milyarlarca dolar azaldı. Ancak Bill Gates 2008 yılına kadar hala zirvede kaldı. Ardından yatırım şirketi Berkshire Hathaway'in CEO'su Warren Buffett tarafından geçici olarak geçildi. O yıl efsanevi yatırımcının net serveti 62 milyar dolar ile zirve yapmıştı. Bugünkü parayla 74,5 milyar dolara eşdeğerdir. 2000'li yılların sonlarında bir dönem tüm insanlar arasında en zenginiydi.

2010'lar: Jeff Bezos

Dünyanın en zengin insanları

2009 yılında, Berkshire Hathaway şimdiye kadarki en kötü mali sonuçlarını bildirdi ve Buffett'ın net serveti düştü. Bill Gates yine bir numara oldu. Meksikalı telekomünikasyon kralı Carlos Slim 2010 yılında Bill Gates'i geçti ve dünyanın en zengin insanı pozisyonunu 2014 yılına kadar korudu. Gates 2015'ten 2017'ye kadar tekrar zirvede kaldı. Ancak 2018'e gelindiğinde Forbes 400 listesinde sürpriz bir isim vardı: Amazon baş şefi Jeff Bezos. Net serveti 160 milyar dolar olan Bezos tarihin en zengin insanları arasına adını yazdırdı.

2020: Jeff Bezos

Dünyanın en zengin insanları

Yeni on yıla girerken Jeff Bezos 131 milyar dolar değerindeki servetiyle bir kez daha Forbes'in Milyarderler listesinde birinci sırada. Serveti eski karısı Mackenzie'yle yaptığı boşanma anlaşmasının ardından kısmen azaldı. Nisan 2019'daki boşanma yaklaşık 38 milyar dolara mal oldu. Bu da eski karısını dünyanın en zengin üçüncü kadını yaptı. Bezos'un şu anki net serveti 113 milyar dolara gerilemiştir.