Ülkelere Göre Boşanma Oranları

Dünya genelindeki boşanma eğilimlerine yakından göz atıyoruz. Evlilik gittikçe daha az popüler hale gelirken boşanmalar artmaya devam ediyor. Her yıl, Birleşmiş Milletler gibi dünya kuruluşları küresel boşanma oranlarını açıklar. Verilere göre evlilik ve boşanmaya dair istatistikler bazı dokunaklı etkenler nedeniyle önemli ölçüde değişiyor. 1960'dan bu yana küresel boşanma oranı %252 arttı. En yaygın nedenler arasında şunlar var:

• Uyumsuzluk
• Sadakatsizlik
• Uyuşturucu / alkol bağımlılığı
• Fiziksel / zihinsel istismar

Sebepler oldukça fazla. Yani çiftlerin evliliklerini bitirmelerine neden olan daha birçok uzlaşmazlık faktörü var. Evlilik oranları bile istikrarlı değil ve düşüşte. Buna yasal nedenlerle sona eren evlilikler dahil değil.

Boşanma oranı en yüksek olan ülkeler

Aşağıda en yüksek boşanma oranına sahip ülkeler sıralanıyor. Ardından en düşük boşanmaya sahip ülkeleri analizleri ile sıraladık. Bazı ülkelerdeki etkenler kültürel ve dinsel dahi olabilmektedir. Örneğin, aşağıda çiftlerin dinlere göre boşanma oranları yer alıyor:

• Hristiyan: %37
• Katolik: %36
• Budist: %30
• Yahudi: %28
• Müslüman: %20
• Hindu: %1

Aynı zamanda ülkelere göre ortalama evli kalma süreleri de şu şekilde: İtalya: 18 yıl, Kanada: 13,8 yıl, Fransa: 13 yıl, ABD: 12,2 yıl, Avustralya: 12 yıl, Meksika : 12 yıl, Japonya: 11 yıl, Birleşik Krallık: 11 yıl, Güney Afrika: 11 yıl ve Katar: 11 yıl.

Lüksemburg'daki boşanma oranı: %87

Yaklaşık 500.000 kişilik nüfusa sahip Lüksemburg, aslında Avrupa'nın en küçük ülkelerinden biri. Gelişmiş bir ekonomiye ve yüksek alım gücü paritesine sahip. Aynı zamanda Avrupa'da en yüksek nüfus artış oranına sahip ülkeler arasında geliyor. Ve şu anda dünyanın en yüksek boşanma oranına sahip ülkesi.

Lüksemburg, her iki tarafın da 21 yaşın üzerinde ve en az 2 yıl evli olunması koşuluyla boşanmanın gerçekleşmesine izin verir. Bu ülkede boşananların yaş grubu 40-49 arasında değişiyor. Ve dünyadaki diğer uluslar gibi, evlilik oranları giderek düşüyor.

İspanya'daki boşanma oranı: %65

İspanya düşünüldüğünde akla gelen ilk şey Katolikliktir. Dünyanın en yüksek boşanma oranlarına sahip ülkeleri listesinde ikinci sırada yer alması bu nedenle şaşırtıcı. İspanya, boşanma oranının %66 olduğu Çek Cumhuriyeti'nden sadece biraz geride.

Katoliklerin boşanmayı katı şekilde kınadığı bir ülke olduğundan boşanmalar ancak 1981'de yasallaştı ve 2007'de basitleştirildi. O zamandan bu yana boşanmayla sonuçlanan evlilik oranı %65'e yükseldi. İspanya'da evlilik oranının düşmesine ve boşanma oranının yükselmesine katkıda bulunan bir diğer faktör de ülkenin son yıllarda yaşadığı mali zorluktur. Buna rağmen kişi başına düşen milli gelir 2020'de 30.100 USD olmuştur.

Fransa'daki boşanma oranı: %55

Dünya'da boşanma oranları listesinde dördüncü sırada Fransa var. Genelde her evli çiftin seyahat etmek istediği bir yer olsa da buradaki herkesin o kadar da mutlu olmadığı anlaşılıyor. Zira ülkenin romantik başkenti Paris'te 1000 kişi başına kaba boşanma oranı 1,9'dur ve Fransa'nın tamamında en fazla boşanma davası açılan şehirdir.

Fransa'da yasal evlilik yaşı 18 yaş. 15-18 yaşları arasında olup evlenmek isteyen kızların en az bir ebeveynin rızasına ihtiyaçları var. Şimdilerde bu imtiyazın değiştirilmesi gündemde.

Rusya'daki boşanma oranı: %51

Modern Rusya'da yaklaşık her saniye bir evlilik boşanmayla sonuçlanıyor. Peki Rus çiftler neden bu denli fazla oranda ayrı düşüyor? Ülkedeki yüksek boşanma oranının etkenleri aldatma, yoksulluk, alkolizm ve uyuşturucu bağımlılığı olarak sıralanır. Rus halkına göre daha küçük bir yüzdeyi kapsayan nedenler ise uzlaşma eksikliği, bencillik, yanlış anlaşılma, çatışma ve sosyal medya etkisidir.

Rusya'da bir evlilik ne kadar sürüyor? Araştırmalara göre evliliklerin üçte biri ilk 5 yılda boşanmayla bitiyor. Sonraki 5 yıl içindeyse evliliklerin dörtte biri sona eriyor. Boşanma oranı devam eden 5 yılda giderek azalarak yarıya düşmekte ve çiftler daha uzun süre birlikte kaldıkça daha da azalmaktadır.

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki boşanma oranı: %46

Amerika Birleşik Devletleri'nde boşanma gerekçeleri iki sınıfa ayrılır: Kusurlu ve kusursuz. Bir zamanlar evliliği sona erdirmenin tek yolu kusurlu boşanmaydı ve çiftin anlaşmazlığı varsa bu durum her ikisinin de yasal olarak başka biriyle evlenmesini engellerdi. Ancak kusurlu boşanmaları belirli savunmalarla önlemek mümkündü.

Kusura dayanmayan boşanmalarda hiçbir tarafa karşı suçlama yapılması gerekmez. Kusursuz kategorisine giren yaygın nedenler arasında bağdaşmaz farklılıklar, uyumsuzluk ve evliliğin kaçınılmaz olarak bozulması var.

Araştırmalara göre, ABD'de yüksek gelirli erkeklerin boşanma ihtimalleri kadınlardan daha düşük. Bununla beraber, daha yüksek gelire sahip kadınların evlenme şansı azalıyor. Çoğu durumda ise düşük gelire sahip çiftlerin mali sıkıntılar nedeniyle boşanma olasılığı daha yüksek oluyor.

Almanya'daki boşanma oranı: %44

Almanya'da boşanma nedenleri yıllar geçtikçe zaman içerisinde değişti. Alkolizm, sadakatsizlik ve şiddet gibi sorunlar yerini uyumsuzluk ve iletişim sorunlarına bıraktı.

Mutsuz evliliklerin kaçınılmazlığı Alman Hukuk Sistemi'nde değişiklik yapılmasını gerektirdi. Sistem, daha fazla boşanma olmasını engellemek için tek bir faktörü şart koşar: Çift sorunlarını çözmeyi denemiş midir? Her iki eşin de mahkemede yargıç huzuruna çıkması ve sorunlarını çözmeyi denediklerini kişisel olarak belirtmesi gerekiyor. Almanya'da boşanmanın nedenlerini sıralamak gerekli değildir.

Boşanma eğer çift bir yıllık bir ayrılıktan geçmişse kabul edilir. Elbette rıza aranır. Ancak eşlerden biri aynı fikirde değilse yasa üç yıllık bir ayrılık olmasını gerektirir.

Birleşik Krallık'taki boşanma oranı: %42

Birleşik Krallık'ta boşanmak için en az bir yıl evli olmanız ve aşağıdaki nedenlerden biri nedeniyle evliliğinizin sona erdiğini mahkemeye kanıtlamanız gerek:

• Zina
• Kabul edilemez davranışlar (ör. şiddet, sözlü taciz, alkol veya uyuşturucu bağımlılığı)
• Firar (herhangi bir iyi sebep veya anlaşma olmaksızın ilişkiyi sona erdirmek veya 2 yıldan fazla bir süredir ayrı olmak)
• 2 yıl ayrı yaşandıysa (diğer tarafın uygun bulması gerekir)
• 5 yıl ayrı yaşandıysa (taraflardan birinin buna katılmaması önemli değildir)

Yeni Zelanda'daki boşanma oranı: %42

2013 yılında Yeni Zelanda'da 8.279 çift boşandı. Almanya gibi Yeni Zelanda da evliliğin sona ermesi için tek bir gerekçe arıyor—evliliğin bozulmuş olması veya telafi edilemez şekilde sona ermesi.

Çift iki yıldır ayrıysa Aile Mahkemesi'ne boşanma davası açılabilir. Başvuruyu her iki eş de yapabilir veya durum bunu gerektiriyorsa tek başına başvurabilir.

Yeni Zelanda'daki evlilik oranı 1971'den beri istikrarlı şekilde düşüyor. "Evet" diyen çiftlerdeki bu büyük düşüşe aşağıdakiler dahil birçok faktör katkıda bulunuyor:

• gayri resmi veya fiili ilişkilerde önemli artış
• geç evliliğe eğilim
• evliliğe sıcak bakmayanlarda artış

Avustralya'daki boşanma oranı: %38

Evlilik ve Boşanma İstatistikleri Bölümü verileri, Avustralya'daki tüm evliliklerinin yaklaşık %33'ünün boşanmayla sonuçlandığını kanıtlıyor. Bu oran 1975'ten bu yana giderek artmaktadır. Özellikle de Aile Hukuku'nun 'kusursuz boşanmayı' yasallaştırması bunda etki sahibi. Hukuk bu kararı, boşanmaya neden olan oranın, kişinin boşanma kabiliyetiyle ilgisi olmadığını belirterek hayata geçirdi. 2010 yılında Avustralya'da 50.200 boşanma izni verildi. Bu da o zamanlarda 100.400 kişinin daha yeni boşanmış olduğunu gösteriyor.

2015 itibariyle, Avustralya'nın kaba boşanma oranı 2,0'ye yükselirken, kaba evlilik oranı 5,2'ye çıktı.

Yakın tarihli bir Avustralya araştırmasına göre, aşağıdaki sorunlar Avustralya'daki boşanma oranında artışa neden oluyor:

• iletişim problemleri
• ilişki kaybı
• sadakatsizlik / güven sorunları
• fiziksel veya duygusal istismar
• alkol ve uyuşturucu bağımlılığı
• finansal problemler
• iş / zaman baskıları
• aile müdahalesi
• fiziksel sağlık veya zihinsel sağlık sorunları

Kanada'daki boşanma oranı: %38

Kanada'da bir boşanma yalnızca şu 3 nedenle gerçekleşebilir:

• Eşler en az 1 yıl ayrı yaşamışsa.
• Bir eşin ilişkisi varsa.
• Bir eş, diğerine affedilemez zulümle davranmışsa.

Bank of Montreal tarafından düzenlenen bir anket, çiftlerin %68'inin mali sorunlar nedeniyle boşandığını ortaya koyuyor. Bu tür sorunlar sürekli tartışma getirdiğinden boşanma daha çabuk olur.

Anketten kaynaklanan diğer nedenler arasında sadakatsizlik, sevgisizlik, uyumsuzluk ve aile içi istismar var.

En az boşanma oranı olan ülkeler

Artık en çok boşanmış 10 ülkeyi ele aldığımıza göre, dünyada en az boşanma olan ülkeler hangileri? Bir toplumdaki boşanmanın az olması olumlu görünse de böyle ülkelerin en çok az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerden oluşması dikkat çekicidir.

Hindistan'daki boşanma oranı: %1

Yaygın yanlış anlamanın aksine, Hindistan'daki boşanmalar çoğunlukla "görücü usulü evlilik" yerine "aşk evliliği" ile oluyor. Buna rağmen Hindistan, bugüne kadarki en düşük boşanma oranına sahip ülkedir. Her 1000 evlilikten sadece 13'ü boşanma ile sonuçlanıyor. Peki oran neden bu kadar düşük?

Hintliler, "tek erkek, tek kadın" politikasını öne süren Hindu ilkelerine sadıktır. Hint düğünleri, inanılan din ne olursa olsun, aylar süren evlilik öncesi ritüeller ile gerçek bir düğünden çok daha zaman alır. Her iki tarafın da ebeveynlerinin sürece dahil olmasıyla tüm bu evlilik çabası çift arasında psikolojik bir bağ kurar.

Ayrıca Hintli kadınlar için boşanma aile baskısının olduğu bir alandır çünkü Hint toplumunun kurallarına ve geleneklerine aykırı kabul edilir. Ek olarak boşanan kadınlar boşanmanın yüksek maliyetini karşılamak zorundadır.

Başvuru ve arabuluculuk döneminden önceki sürece ek olarak, boşanma duruşmaları genellikle 1-2 ay sürer. Karşılıklı rıza ile yapılan boşanmalarda bile boşanmanın yürürlüğe girmesi 12-18 ay sürebiliyor. Taciz, hırsızlık vb. iddiaların olduğu ihtilaflı davalarda ise yargılamalar yıllar alabilir.

Şili'deki boşanma oranı: %3

Boşanma Şilililer tarafından genel olarak hoş karşılanmayan bir konudur. Belki de bu yüzden boşanma henüz 2005 yılında yasal hale getirildi. Ancak Şili Hukuk Sistemi kusursuz boşanma diye bir şeyi kabul etmiyor. Yani her iki taraf da boşanma davası açma gerekçelerini kanıtlamalıdır. Kabul edilebilir gerekçeler arasında sürekli aldatma, terk edilme ve fiziksel istismar var.

Bugün de boşanma söz konusu olduğunda Şilililerin hala katı olduğunu söylemek mümkün.

Kolombiya'daki boşanma oranı: %9

Kolombiyalı çiftlerin nasıl uzun süre boşanmadan bir arada kalmayı başardığı diğer ülkelerce sık sık konuşulur. Bazıları Kolombiyalı kadınların mükemmel eşler olduğunu söyler çünkü çok geç yaşlanırlar, aile odaklıdırlar ve uyumlu bir eş olmaya yatkınlık gösterirler. Sebebi ne olursa olsun, bu ülkedeki çiftlerin evlilik yeminlerini tutma konusunda çok iyi iş çıkardıkları aşikar.

Meksika'daki boşanma oranı: %15

Boşanmanın hemen kuzeydeki Amerika Birleşik Devletleri'nden çok daha hızlı gerçekleştiği bir ülkeye göre, oranların bu kadar düşük olması oldukça şaşırtıcıdır. Teoriler arasında Meksikalı çiftlerin Katolik kilisesine duyduğu aşırı saygı nedeniyle boşanmaya yanaşmaması var. Ayrıca Meksika Federal yasası 1970'lerde mahkemelerin ülkede yerleşik olmayanlardan boşanma dilekçesi almasını engelledi.

Türkiye'deki boşanma oranı: %22

Dünyadaki en yüksek Müslüman nüfusa sahip ülkelerden biri olarak Türkiye'de de boşanma oranı düşük görünüyor. Türkiye'deki evli çiftlerin sayısı kaba evlilik oranı ile ölçülür. Bu da belirli bir coğrafi bölgedeki evliliklerin toplamı demektir. Türklerde her 1000 evlilikten sadece 1,46'sı boşanma eğiliminde. Bu oran uluslararası oranlara, özellikle de Avrupa oranlarına kıyasla oldukça düşük. Durum neden böyle?

Türkiye'de çiftler bir kez çocuk sahibi olduktan sonra ayrılmaktansa evliliklerini ilerletmeyi seçiyor. Bunda Türkiye'deki ebeveynlerin çocuklarına karşı daha koruyucu yaklaşmasının etkisi olabilir. Her halükarda Türk çocuklar için şüphesiz iyi haber.

İran'daki boşanma oranı: %22

Türkiye'deki boşanma oranıyla yarışan ülke İran'dır. İran hükümeti bir süre önce boşanmayı daha zor hale getirmek ve bozulan evliliklerdeki yükselişi durdurmak amacıyla yasaları değiştirdi.

Eğer çift danışmanlık almamışsa karşılıklı rıza halinde bile boşanma kabul edilmez. Bu nedenle evliliklerini sona erdirmek isteyen tüm eşlerin önce danışmanlık almaya başlaması ve tekrar sorunlarını çözmeyi denemeleri gerekmektedir. İran'daki yaygın boşanma nedenleri arasında uyuşturucu bağımlılığı, aile müdahalesi, şefkat eksikliği ve aile içi şiddet var.

Boşanma dünya çapında hoşgörüsüz karşılanmaya devam ediyor

Boşanma, modern toplumların karşı karşıya olduğu inatçı bir sorun olmaya devam ediyor. Düşük oranda tesadüfi olma ihtimali bulunsa da, iyi gelişmiş ülkelerdeki boşanma oranlarının, gelişmiş olmayanlara kıyasla daha yüksek olduğu görülüyor. Neyse ki çoğu hükümet sistemi bugünlerde evlilik ve boşanma oranlarını iyileştirmeye çalışıyor. Bu da çiftleri, boşanmayı nihai çare olarak düşünmeye itiyor.

Kaba boşanma oranına göre ülkeler

Birçok çift aşklarını evlilikle ifade etmeyi seçer. Ne yazık ki tüm evlilikler sonsuza dek sürmez ve Hindistan gibi birkaç istisna dışında dünyanın her yerindeki milletlerde boşanmalar sıkça meydana geliyor. Tahminlere göre dünyada yaklaşık her saniye bir çift boşanıyor. Yukarıda ülkelere göre boşanma oranlarına derinlemesine göz attık ve en yüksek ve en düşük boşanma oranlarına sahip ülkeleri sıraladık. Aşağıda ise kaba boşanma oranına göre yapılmış biraz daha farklı bir sıralama bulacaksınız.

Kaba boşanma oranı nedir?

Boşanma oranlarının belirlenmesi genellikle nüfus sayımı verileri kullanılarak gerçekleştiriliyor. Bu verileri kullanmanın birkaç farklı yolu var. Örneğin, kaba boşanma oranı gibi. Bu oran, bir yıl içinde boşanmış tüm çiftlerin toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir. Bu sayı daha sonra 1.000 ile çarpılıyor ve 1.000 kişi başına boşanma sayısı elde ediliyor. Örneğin, bir ülkede 100.000 kişi yaşıyorsa ve yılda 500 boşanma olmuşsa, üstteki denklem bize ülkede 1.000 kişi başına 5 boşanma olduğunu gösterir.

Bu yaklaşıma göre 2020'de dünyada 1000 kişi başına ortalama boşanma oranı 1,95'tir. Yine bu yaklaşımda Türkiye 1,6 boşanmayla bir kez daha ortalama altı bir noktaya yerleşiyor. Ancak bu mutluluk anlamına gelmez.

En yüksek ülkeler

Kaba boşanma oranına göre Rusya, en yüksek boşanma oranına sahip ülke olarak ilk sırada yer alır. 2020 tarihli Birleşmiş Milletler verileri Rusya'nın boşanma oranını 1.000 vatandaş başına 4,7 boşanma olarak açıklar. Büyük Okyanus'taki Mariana Adaları'nın en büyüğü olan 165.000 nüfuslu Guam adası 4,2 boşanma ile ikinci sırada.

Üçüncü en yüksek boşanma oranına sahip ülkeye gelindiğinde yaklaşık 10 yıl öncesine dek podyumu iki isim paylaşıyordu ve ikisi de Rusya'nın önemli ölçüde gerisindeydi. Bunlar 3,2 boşanma ile Cebelitarık ve Amerika Birleşik Devletleri'dir. Ancak 2020 raporlarına göre Moldova hızlı bir yükselişle ve 3,7 boşanmayla üçüncü olmuş durumda. Ardından Belarus (3,4), Letonya (3,1), Ukrayna (3,1) ve Litvanya (3) geliyor. Hepsinin Doğu Avrupa ve bazılarınınsa Baltık ülkeleri olması dikkat çekicidir.

En düşük ülkeler

Diğer taraftan kaba boşanma oranları en düşük ülkelere de göz atabiliriz. Yine 2020 Birleşmiş Milletler verileri en düşük boşanmaya sahip ülkeyi 1.000 kişi başına 0,4 boşanma ile 17 milyon nüfuslu Guatemala olarak gösterir. Katar her 1000 kişi başına 0,4 boşanma ile bir sonraki en düşük oranlı ülke. Ardından 1000 kişi başına 0,5 boşanma ile Peru geliyor ve 0,6 boşanma ile İrlanda en düşük boşanma oranına sahip dördüncü ülke oluyor. Özbekistan ve Yunanistan, 1 boşanma oranına sahipler ve sırasıyla 7. ve 8. sırayı alıyorlar.

Kaba boşanma oranına göre ülke sıralaması