Yedi Krallık (Heptarşi) Dönemi: İngiltere'nin Doğuşu

Yedi krallık (heptarşi) dönemi ne anlatır? Anglosakson döneminde İngiltere acımasızlığın, dinsel çatışmanın ve krallık savaşlarının damgasını vurduğu bir adaydı. Buna rağmen topraklarda büyük bir sanatsal, şiirsel ve kurumsal gelişim söz konusuydu ve bundan birleşik İngiltere krallığı doğacaktı. Yedi krallık dönemi bu yönüyle bazı yakıştırmaların aksine tam olarak bir "karanlık çağ" değildi. Angles Ülkesi anlamına gelen "İngiltere" adı bu zamanda türetildi (Land of the Angles = England).

Yedi Krallık Dönemi

Bir Cermen (veya Germen) boyu olan Anglosaksonlar, İngiltere'ye ya Romano-İngilizler tarafından paralı asker olarak, göç ederek ya da istila ve fetih yoluyla geldiler. Başta pagan tanrılara tapınsalar da Hristiyanlığın İngiltere'de yayıldığı dönem bu zamanlardı. İngiltere toprakları bu dönemde birbiriyle savaşan çeşitli boylar ve krallıklarla doluydu. Tüm boyların Wessex kralı Athelstan (Æthelstan) altında tek bir krallık halinde birleşeceği güne kadar İngiltere heptarşi denilen 7 krallık ile yönetildi. Ayrıca: Anglosakson İngiltere nasıl Hristiyanlaştı?

Athelstan, 12 Temmuz 927'de diğer 6 Anglosakson krallığını birleştirmiş ve İngiltere Krallığı'nı oluşturmuştur. İngiltere Krallığı kurulduktan neredeyse bir asır sonra 1016'da Viking ülkeleri Danimarka ve Norveç ile birlik kurdu. İngiltere böylece aynı anda Norveç ve Danimarka'nın da kralı olan Knud'un yönetimine geçti. Bu üç ülkenin ittifakına sık sık Kuzey Denizi İmparatorluğu dendi.

İngiltere kurulmadan önceki o 7 güçlü krallık şöyleydi:

1. Kent

5. yüzyılda İngiltere'yi kolonileştiren üç kabileden biri Jütilerdi (diğer ikisi Angluslar ve Saksonlar). Jütiler bir Cermen boyuydu ve Kavimler Göçü ile başlayan hareketten etkilenip kendilerine yeni bir yerleşim yeri aramışlardı. 5. yüzyılda Büyük Britanya'yı işgal eden Anglus ve Saksonlara katılacaklardı. Burada İngiltere yerlisi olan ve Keltçe konuşan Britonlar ile savaştılar.

Jütilerin yerleştiği Kent şehrinin ertingü kurucuları Hengist ve Horsa kardeşlerdir. İlk Anglosakson boyunun liderleri kabul edilen ikili, söylenceye göre bir İngiliz savaş ağası Vortigern tarafından halkını savunması için davet edildi. Buna karşılık olarak toprakların bir kısmı olan Kent kendilerine verildi. Bu savın doğruluğunu tespit etmek zor olsa da krallığın basit bir işgalden ziyade müzakere edilmiş bir antlaşma ile kolonileşmesi mümkün görünüyor.

Kent, Canterbury çevresinde kuruluydu ve Londra ile ticaret yoluna sahipti. Bu yönüyle müreffeh bir krallık olduğu düşünülür zira zenginliğinin kanıtları 6. yüzyılın cömert mezar eşyalarında görüldü. Güney İngiltere'nin en güçlü kralı olan Aethelberht, Frenk prenses Bertha ile evlenmiştir. Aethelberht'in, pagan inancını değiştirmesini sağlayan Aziz Augustine'di. Augustine, Canterbury'nin ilk Başpiskoposu oldu.

Ancak 6. yüzyıldaki kahramanlıkları uzun sürmedi ve Kent, rakip bir krallık olan Mersiya'nın kontrolüne girdi. Bir süre sonra Mersiya da düştü ve böylece her iki krallık da Wessex tarafından fethedilmiş oldu.

2. Essex

Doğu Saksonların hanı olan Essex kraliyet ailesi, soylarının Sakson boyunun eski tanrısı olan Seaxnet'ten geldiğini iddia etmiştir. "S" harfine düşkünlükleri vardı. Krallarından biri hariç hepsi S harfiyle başlayan isimler taşıyordu; Sledd, Sæbert, Sigebert.

İktidardaki aile içinde sık sık ortak krallıklar olurdu. Ailenin hiçbir kolu, iki ardışık dönemden fazla saltanatta kalamazdı.

Anglosaksonlar 600 yıl boyunca İngiltere'ye egemen oldu. İngiliz tarihinin bu döneminde küçük bir kültürel gelişim yaşandığı ve Anglosaksonların sofistike olmayan bir toplum olduğu söylenir. Ancak bazılarına göre bu görüşü çürütecek pek çok kanıt var.

Bölgelerinde iki eski Roma eyalet başkenti vardı: Colchester ve özellikle Londra. Bununla birlikte Essex krallığı sık sık daha güçlü bir krallığın etkisi altında oldu. Bu da Hristiyanlıkla ilişkilerini karmaşıklaştırdı. Essex, önce Merciya sonra kendi egemenliği altına giren Kent ile benzer bir kaderi paylaştı.

3. Sussex

Söylence, Sussex krallığının kuruluşunu, oğulları ile Romano-İngilizlere karşı savaşan ve Roma kalesini acımasızca yağmalayan cesur işgalci Ælle veya Ella'ya bağlar. Bununla birlikte öykünün doğruluğu şüphelidir. Ella gerçek bir kişi olabilir ancak arkeolojik kanıtlar Cermen yerleşimcilerin bölgeye 5. yüzyılın başlarında geldiğini ve daha sonra zamanla büyüyüp toprakları ele geçirdiğini gösteriyor.

Kuzeydoğusundaki geniş alanları kaplayan büyük orman nedeniyle Sussex kültürel olarak diğer krallıklardan farklı kaldı. Öyle ki Hristiyanlığa dönüşen son krallık onlar oldu.

Daha zayıf bir krallık olduğundan önce Mersiyan egemenliğine girdi ve sonra 680'lerde Wessex tarafından fethedildi. 50 yıl sonra bir kez daha Mersiyan'a boyun eğdi ve sonunda Mersiyan'ın da düşmesiyle diğer güney krallıkları gibi Wessex'in kontrolüne girdi.

4. Northumbriya

İngiltere topraklarının kuzeyine egemen olan Northumbriya, güneydeki Humber ve Mersey nehirlerinden İskoçya'daki Firth of Forth haliçine kadar uzanıyordu. 604 dolaylarında Bernicia ve Deira krallıklarının birleşmesi sonucu oluşmuştu ve sonraki yüzyıl boyunca en güçlü krallık olmaya devam etti.

Anglosakson yazarları arasında en ünlüsü olan Bede bu dönemde Northumbriya'daydı. Lindisfarne Gospels ve Codex Amiantinus dahil birçok büyük sanat eseri üretti.

Kral olmak özellikle tehlikeli bir iş gibi görünüyordu. 8. yüzyılda 14 kraldan 4'ü öldürülmüş, 6'sı devrilmiş ve 2'si tahttan feragat ederek keşiş olmayı seçmişti.

Büyük rakipleri Mersiyanlardı ancak 7. yüzyıldaki hegemonyalarını sona erdiren Piktler ve krallıklarını sona erdirense Vikingler oldu. Lindisfarne'ın yağmalanmasıyla işe başlayan Vikingler 867'de York'u ele geçirdiler. 10. yüzyıla kadar Deira eyaletinin kontrolünü elinde tuttular.

5. Doğu Anglia

Sutton Hoo, Anglosakson İngiltere'sinin en önemli buluntularından biridir. Altın hazineleri ve karmaşık metal işçiliği ile dolu bu mezar höyükleri Anglosakson kültürü ve toplumu hakkında fikir verir. 27 metrelik büyük hayalet gemisiyle 1. mezar höyüğünün Doğu Anglia kralının mezarı olduğu düşünülüyor.

Yaygın bir teori, Kentli Aethelberht'in çağdaşı Raedwald olduğuna işaret eder. Raedwald ilginç bir kraldı. Hem Hristiyan hem de pagan sunakları aynı tapınağa yerleştirirdi. Bu çift dinli yaklaşımı işine yaramış görünüyor çünkü Aethelberht'in ölümünden sonra İngiltere'nin en güçlü kralı oldu.

Sutton Hoo'nun mezarlarında bulunan zenginlik onun ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor. Diğer çoğu krallık gibi Doğu Anglia Krallığı da zayıfladı ve kısa sürede Mersiya etkisine girdi.

Ancak zamanla Mersiyanları devirmeyi başardılar ve önce Wessex, ardından da Vikingler tarafından fethedilip birleşik İngiltere'nin parçası oluncaya kadar yaşadılar.

6. Mersiya

Eski İngilizcede Mierce "sınır" anlamına gelir ve özgün adıyla Mercian sınır insanları demekti. Tabii bunun hangi sınır olduğu tartışma konusudur. Zamanla bulundukları o sınırı geçtiler ve kısa süre içinde 8. yüzyıldaki en güçlü krallık haline geldiler.

Güçlü bir monarşiye sahip olmasına rağmen krallık tek, homojen bir birim değildi ve çok çeşitli toplumlardan oluşan bir konfederasyondu. Ealdormenler (soylular) kral tarafından atanmazdı, krallık içindeki kendi toplumlarının liderleriydiler.

İki göze çarpan Mersiya kralı var. İlki 7. yüzyılın ortalarında yönetime gelen Kral Penda'dır. Penda son büyük pagan kral olarak biliniyor ve şiddet sever bir savaşçıydı. Ancak ölümü Mersiya'yı zayıflattı ve geçici olarak Northumbriya yönetimi altına girmesine neden oldu.

İkinci kral Offa'ydı. 8. yüzyılda diğer krallıkların çoğunu fetheden o oldu. Kral Büyük Alfred'in biyografi yazarı Asser onu "çevresindeki tüm krallara ve bölgelere korku salan… güçlü bir kral" olarak tanımladı. Ölümünden 30 yıl sonra Mersiya Vikingler tarafından istila edildi ve ardından Wessex'li Alfred tarafından fethedildi.

7. Wessex ve İngiltere'nin kuruluşu

Batı Saksonlar Krallığı olan Wessex, yedi krallık arasında kadın bir hükümdarı olan tek krallıktır. Seaxburh, kralın dul eşiydi. 8. yüzyıl boyunca komşusu Mersiya'nın tehditleriyle mücadele etti. Ancak 9. yüzyıla gelindiğinde hızla güç kazandı.

Alfred 10. yüzyılda son Anglosakson Kralı oldu. Vikingler dışındaki her krallığı yönetimine aldı. Yine de gücü Vikingler tarafından tanındı. Torunu Athelstan tüm krallıkları birleştirerek birleşik İngiltere'yi kurmuş ve yeni İngiltere ülkesinin ilk hükümdarı olarak "İngilizlerin Kralı" unvanını almıştır.

Yedi Krallık (Heptarşi) Hakkında Sık Sorulanlar