Quokka, adını hiç duymadığınız en sevimli hayvan olabilir. Vahşi doğada yaklaşık 20.000 tane yaşadığı biliniyor ve Avustralya'nın yalnızca güneybatı kesiminde bulunuyorlar. Quokka, yaklaşık olarak bir kedi ya da tavşan büyüklüğünde ve uzun ince kuyruğu, bazen quokka'yı fare zannettirir. Ama büyük siyah burnunu ve gülümseyen ağzını bir kez gördüğünüzde quokkaların hiç de fare gibi çirkin görünmediğini fark edersiniz. Quokka aslında Avustralya'nın ünlü kanguru hayvanıyla akraba.
Kısakuyruklu Kanguru Quokka
- Bilimsel adı: Setonix brachyurus
- Boyutu: Gövdesi 40-54 cm, kuyruğu: 25-30 cm
- Ağırlığı: 2,5-5 kg
- Ömrü: 17-20 yıl
- Nerede yaşar: Batı Avustralya
- Popülasyon: 20.000
- Korunma durumu: Savunmasız
Quokka zıplayan, yavrusunu kesesinde taşıyan ve gayet sosyal olan kanguru benzeri bir keseli hayvandır. Yiyecek için insanları sevimlilikleri ile manipüle etme yeteneğine sahipler. Bununla beraber kışkırtılmaları halinde tehlikeli olabilirler. Gece canlısıdır ve gün içinde de aktif olabilir. Sıvıyı yiyeceğinden aldığından uzun süre susuz kalabilir. Quokkalar henüz nesli tükenmekte değil, ancak korkusuzlukları ve sınırlı yaşam alanları nedeniyle risk altındalar.
Quokka Yalnızca Avustralya Bölgesinde Yaşıyor
Quokka'nın yaşam alanı çok sınırlı. Quokkalar, Avustralyalılar için bir kanguru kadar ikonik olsa da, ülkenin yalnızca küçük bölümünde varlar. Bir kısmı ülkedeki doğa koruma alanı olan Two Peoples Bay'de yaşıyor. Geri kalanı ise Rottnest Adası ve Bald Adası'nda. Tehlike altında olmasa da, işgal ettikleri sınırlı habitat kentsel büyüme ve sürekli genişleyen tarım nedeniyle risk altında.
Quokka Nadiren Su İçer
Quokka hayatta kalmak için çok az suya ihtiyaç duyuyor. Bu hayvanlar su kütlelerinin yakınında yaşamayı tercih etse de nadiren su içer. Bunun nedeni ihtiyaç duyduğu suyun çoğunu yediği bitkilerden alması. En sevdikleri şey guichenotia isimli pembe çiçekli bir çalı bitkisi. Su ve yiyecek kaynağı azaldığında quokkalar bir ay kadar susuz kalabiliyor.
Quokka Yemeğini Çiğnemeden Yutar
Quokka yapraklar ve çimenler arasında yaşar ancak aslında yiyeceğini çiğnemezler. Bitkileri koparıp ağızlarına tıkarlar ve öylece yutarlar. Tahmin edebileceğiniz gibi yiyecekleri parçalamanın ve ondan besin elde etmenin etkili bir yolu değil. Quokka'nın daha benzersiz bir çözümü var: Yiyeceğini kusar ve tekrar yutar. Yedikleri geviş şimdi çok daha fazla işlendiğinden sindirim sistemi hayati besinleri daha iyi çıkarır.
Quokka Dünyanın En Mutlu Görünen Hayvanıdır
Quokkalar meraklı, korkusuz, oyuncu ve genellikle insanlara karşı çok sevimli olan son derece sosyal hayvanlardır. Özellikle gülümsüyor gibi göründüklerinden en mutlu hayvan yakıştırması yapılıyor. Ana karadaki insanlar kadar izole adalardaki ziyaretçilere de adapte oldular. Diğer hayvan türleriyle ve insanlarla olan tuhaflıkları, birçok Avustralyalıyı onlara "dünyanın en mutlu hayvanı" demeye yöneltti. Ancak zoologlar bunun gerçekten doğru olduğunu düşünmüyor.
Quokka Yılda En Fazla İki Yavru Doğuruyor
Quokka sık çiftleşir ancak dişiler nadiren yılda birden fazla çocuk doğurur. En fazla iki tane olurlar. Rottnest Adası'ndakiler yalnızca daha soğuk Ocak ve Mart arasında ürerler. Gebelik bir ay sürer ve bu sürenin sonunda bebekler korunmak, ısınmak ve emmek için annenin kesesine girerler. Bebekler kendi başlarına yola çıkmadan önce birkaç ay anneyle birlikte kalırlar. Bir yıl sonra çiftleşmeye hazırdırlar.
Aslında Gerçek İsimleri Quokka Değil
"Quokka" ismi aslında yerel Nyungar (Noongar olarak da bilinir) halkının Aborijin dilinden geliyor. Bu kabile bugün hala çoğunlukla Noongar ülkesinde varlığını sürdürür. Nyungarlar bu hayvana "gwaga" adını verdi. İlk Avrupalı yerleşimciler Nyungar diline aşina olmadığından kelime onlara "quokka" gibi geldi. Bugün hala hayvanın resmi adı bu.
Quokka İnsanlardan Çekinmiyor
Neyse ki quokka nadiren tehdit altında hisseder. İnsanlardan bile korkmuyorlar. İzole yaşam alanlarında o kadar az doğal düşmanı var ki büyük hayvanlar dahi onları korkutmaz. Ancak risk altında olmalarının bir başka nedeni de bu. Özellikle adada yaşayanlar insanların kendilerine yaklaşmasına izin verir. Çoğu insan onları sevimli bulur ve tehditkar görmez, bu da neden avlanmadıklarının bir başka nedeni.
Avrupalılar Gelene Kadar Doğal Düşmanı Yoktu
Aborijin halkı yiyecek ve kürk için quokka'yı avlasa da hayvanın özellikle ada başta olmak üzere neredeyse doğal düşmanı yoktu. Ancak ilk Avrupalı yerleşimciler Avustralya anakarasına geldiğinde yanlarında quokka ve diğer endemik hayvanları avlayan köpek, kedi ve tilki getirdiler. Dahası gıda kaynakları için quokka ile rekabete giren tavşan ve fare de getirdiler. Avrupalıların Avustralya ekolojisine adım atmasından bu yana 10 yerli hayvanın nesli tükendi.
Bir Quokka'ya Dokunmak Hapisle Sonuçlanabilir
Pek çok insan Quokka'yı sevimli bulsa da evcil hayvan haline getirmek kesinlikle yasa dışı. Dokunulmasına bile izin verilmiyor. Quokka'yı görmek isteyen ziyaretçiler Rottnest Adası'ndaki özel rezervlere gider. Bununla birlikte birine dokunmak başınızı belaya sokabilir. Kuralı ihlal edenler 2.000 Avustralya Doları'na kadar para cezasına çarptırılıyor ve kovuşturmaya tabi tutuluyor. Kimse bu kuralın nedenini bilmiyor.
Quokkalar Son Derece Manipülatif Canlılardır
Çoğu quokka'nın sempatik görünümü sadece akıllıca bir aldatmacadır. Çünkü insanlara artık adapte oldular ve neyin bizi heyecanlandırdığını ve mutlu ettiğini biliyorlar. Yaptıkları numaralar turistlerin yanlarına akın etmesini sağlar. Tüm bunlar yiyecek almak içindir. Quokkaların pansiyon, ev ve hatta turistik yerlerin yakınında koloni kurmasının nedeni bu.
Quokka İnsanları Sürekli Olarak Rahatsız Edebiliyor
Quokka turistlere inanılmaz derecede sevimli görünse de, onlara yakın yaşayanlar başka türlü düşünüyor. Quokka, yiyecek bulabildiği kentsel alanlara ilgi duyar, bu yüzden trafiğe ve köpek gibi avcılara savunmasız hale gelir. Kafe, restoran, ev ve özel bahçelere girmesi iş ve ev sahipleri için rahatsız edici olabilir. Onlara dokunmak ve öldürmek yasak olsa da rahatsızlık yaşayan sakinler bazen kanunu kendi ellerine alıyor.
Quokka Genellikle Gece Avlanır
Quokka geceleri hava soğuduğunda aktif olmayı tercih eder. Aynı zamanda en çok yemek yedikleri zamandır. Bununla birlikte güneş doğarken de aktif olabilirler ve gün boyunca ağaç altında gölgede uyumayı tercih ederler. Her zaman aynı noktayı seçme eğilimindeler. Genelde birbirleriyle iyi geçinirler ancak uyku ve yemek yeme noktaları için kavga çıkabilir.
Quokka Kimi Zaman Tehlikelidir
Bu hayvanlar sevimli ve eğlenceli olsa da sonuçta vahşi hayvanlar. Köşeye sıkışır, kışkırtılır veya saldırıya uğrarsa yüksekçe bir çığlık atar. İşe yaramazsa keskin dişleri ve pençesiyle saldırır. En sevdiği saldırı yöntemi dişini hedefe geçirmesi ve kurbanı tırmalayıp pençelerken ısırığını bırakmamasıdır. Her yıl yaklaşık bir düzine insan quokka ısırığı ve tırmalaması için tedavi ediliyor.
Bir Adaya Yanlışlıkla Quokka'nın Adı Verildi
1658'de Hollandalı denizci Samuel Volckertzoon Rottnest Adası'na çıkan ilk Avrupalı oldu ve quokka'nın vahşi bir kedi türü olduğunu düşündü. Ertesi yıl Hollandalı deniz kaptanı Willem Hesselsz de Vlamingh adaya ayak bastı ve quokka'nın aslında dev fare olduğunu düşündü. Sayıca çok olduklarından adaya onların adını verdi. "Rotte" eski Hollandaca'da "fare" olduğundan (ve "nest" ise yuva) Rottnest "sıçan yuvası" olarak çevrilir.
