Çöl kelimesini duyduğunuzda, muhtemelen genişçe bir kumu ve son derece yüksek sıcaklıkları düşünürsünüz. Ancak tüm çöllerde kum yok ve hepsi sıcak da değil. Tanım olarak çöl, seyrek bitki örtüsüne sahip herhangi bir geniş, aşırı kuru arazi alanını ifade eder. Kar tepelerinin kum tepelerinin yerini aldığı çeşitli kutup bölgelerinde çöller var. Öyle ki dünyadaki en büyük iki çöl Kuzey ve Güney kutuplarında yer alıyor. Peki en yüksek çöller nerede? Dünya'daki yaklaşık 32 büyük çölden 5 tanesi 900 metrenin üstündedir. Yürüyüş ekipmanınızı alın ve keşfe çıkalım.
Mojave Çölü
Mojave, güneydoğu Kaliforniya ve güney Nevada boyunca uzanan, Utah ve Arizona'da küçük bölümleri olan bir yağmur gölgesi çölü. Dünya'da kaydedilen en sıcak hava ve yüzey sıcaklığına sahip olmasıyla bilinen Mojave Kuzey Amerika'daki en küçük ve en kurak çöldür. Yaklaşık 130.000 kilometrekare ve yüksekliği deniz seviyesinden 900 ile 1.800 metre arasında.
Kuzey Mojave'de bulunan Kaliforniya'nın Ölüm Vadisi ülkedeki hem en yüksek (3.367 metre, Teleskop Zirvesi) hem de en düşük (-86 metrede Badwater Havzası) ev sahipliği yapıyor.
Büyük Havza Çölü
Büyük Havza Çölü, ABD'deki en büyük çöl. Yaklaşık 500.000 kilometrekare genişliğinde ve batıda Sierra Nevada Sıradağları, doğuda Rocky Dağları, kuzeyde Columbia Platosu ve güneyde Sonoran ile Mojave çölleriyle çevrili. Büyük Havza ABD'deki tek soğuk çöl; yazın sıcak, kışın ise dondurucu soğuk olur. Sierra Nevada Dağları'nın neden olduğu yağmur gölgesi nedeniyle çok az yağış alıyor. Minimum yüksekliği 900 metreyken daha çok 1.200 ila 2000 metre yüksekliğe sahip.
Gerçekten aşırı bir iklimi var: Büyük Havza'daki sıcaklıklar 17 santigrat derece kadar oynar.
Katpana Çölü
Himalayalar'ın içinde yer alan Katpana Çölü – yani Soğuk Çöl – Pakistan'ın kuzey Keşmir bölgesinde Skardu yakınlarında bulunuyor. Büyük kum tepeleri kış aylarında karla kaplı olur. 2.300 metre yüksekliği ile dünyanın en yüksek çöllerinden biri. Çöl Khaplu Vadisi'nden Hindistan yönetimindeki Ladakh'taki Nubra'ya kadar uzanıyor. Ancak çölün en büyük alanı her ikisi de Pakistan'ın kontrolündeki Gilgit-Baltistan bölgesinde bulunan Skardu ve Shigar Vadisi'ndedir.
Katpana, dünyanın en yüksek soğuk çölü.
Qaidam Havzası Yarı Çölü
Qaidam Havzası Yarı Çölü listemizdeki en eşsiz çöllerden biri. Tibet Platosu, Altun Dağları ve Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki batı Qilian Dağları arasındaki bu kurak bölge deniz seviyesinden yaklaşık 2.600 metre yüksekliktedir. Ancak özeldir çünkü giderek daha az kurak hale geliyor. Uydu görüntülerine göre Qaidam Havzası'ndaki yeraltı suyu daha çok yağış, permafrost erimesi veya daha az buharlaşma nedeniyle artıyor ve tüm bunlar iklim değişikliğinden kaynaklanır.
Çin aynı zamandan deniz seviyesinden 150 metre aşağıda bulunan ve Turpan Depresyonu olarak bilinen dünyanın en alçak çöllerinden birine sahip.
Atacama Çölü
Şili'nin Atacama çölü dünyadaki en yüksek kutupsuz çöl. Pasifik Okyanusu'ndan Peru'nun güney sınırı boyunca uzanarak kıyıdaki Cordillera de la Costa Sıradağları arasından geçer ve muhteşem And Dağları'na varır. Devasa bir arazi parçası. Ortalama 4.000 metre yükseklikte bulunuyor. Atacama aynı zamanda dünyadaki en kurak ve yaşlı çöl.
Bu bölgeden alınan toprak örnekleri, Mars'tan alınan örneklere çok benzer. NASA bu nedenle kızıl gezegene yapılacak görevlerde kullanılacak enstrümanları bu çölde test eder.
