Dünyamızdaki okyanusların ne kadarı keşfedildi? Okyanuslar gezegenimizle sınırlıyken, uzay sonsuz ve erişilemezdir. Yüzyıllardır okyanuslara yelken açıyoruz ve uzay araştırmaları ise bir asırdan az zamandır var. Okyanuslar hakkında daha çok şey bilmemiz gerekir diye düşünebilirsiniz. Aslında hayır, okyanuslar bugün bizim için uzaydan daha fazla gizem içeriyor. Okyanuslarda çok daha uzun süredir geziniyor olmamıza rağmen okyanusun çoğunu hala keşfetmedik. Hatta keşfedilen okyanusun yüzdesi sizi şaşırtabilir.
Okyanusların Ne Kadarı Keşfedildi?
Deniz keşifleri insanlar kadar eski. Kutsal kitaplarda adı geçen denizciler ve deniz tüccarları var ve antik dönemde hem Romalılar hem de Yunanlılar keşif amaçlı yelken açtığından deniz yolculuğu ve ticareti bugün olduğu gibi her zaman yaygındı.
Küresel denizcilik endüstrisinden lüks yat kiralamaya kadar dünya çapında her gün yüz binlerce deniz mili katediliyor. Peki okyanusun ne kadarı keşfedildi? Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi'ne (NOAA) göre bu yüzde şaşırtıcı derecede küçüktür. Dünya okyanuslarının sadece yüzde 5'i keşfedildi ve haritası çıkarıldı. Özellikle yüzeyin altı olmak üzere gerisi çoğunlukla keşfedilmemiş ve insanlar tarafından görülmemiştir.
Okyanuslar Dünya yüzeyinin yüzde 70'ini oluşturduğuna göre, insanlar henüz Dünya'nın yüzey alanının yüzde 65'ini keşfetmemiş demektir. Ve son on yılda uzayda yapılan keşifler – Ay, Merkür ve Mars'ın ayrıntılı görüntülenmesi – göz önüne alındığında, uzay araştırmalarının okyanus araştırmalarından daha hızlı ilerlediği görülüyor.
Okyanuslar Neden Daha Fazla Keşfedilemiyor?
Okyanuslar hakkında neden bu kadar az şey biliyoruz ve bilim adamları neden yüzde 95'ini keşfedemedi? Okyanusun keşfinin bu kadar zor olmasının iki nedeni var: Öncelikle okyanusları ve okyanus tabanlarını haritalamak için kullanılan teknoloji nispeten yeni.
Okyanus araştırmalarında kullanılan okyanus uydusu, bilimsel şamandıra, derin deniz denizaltısı ve gelişmiş sonar gibi teknolojiler yalnızca son 50 yılı aşkın süredir var. Ve bu teknolojiler geliştikçe bilim adamları okyanusları daha çok keşfetti ve okyanus tabanlarının daha büyük bir yüzdesini haritalandırdı.
Yine de, gelişen teknolojiye rağmen hala büyük bir zorluk var ve bu da okyanusun çok geniş olmasıdır. Şöyle düşünün: Bilinen okyanusun en derin yeri yaklaşık 11.200 metredir. Bu uçurum Guam yakınlarındaki Mariana Çukuru olarak bilinen ve birçok popüler yat kiralama noktasına yakın olan bir bölgede bulunuyor.
Sualtı Araştırmaları Uzaydan Bile Daha Zor
Yani yüzeyin altında okyanuslar aslında gezegendeki yaşanabilir alanın yaklaşık yüzde 99'unu içeriyor ve bilim adamlarının hakkında çok az şey bildiği yer burası. Peki sualtını keşfetmek neden bu kadar zor?
Birincisi, uydu görüntüleme sadece okyanus yüzeyini incelemede kullanılabiliyor. Su sıcaklığını, rengini (fitoplankton gibi bitki yaşamının göstergesi) ve su düzeyini inceliyoruz. Ancak uydular yüzeyin altı için pek iyi değiller.
Okyanus araştırmalarını uzay araştırmalarından farklı kılan bu: "Görememek". Uzay araştırmalarında bilim adamları önlerindeki her şeyi teleskop kullanarak görebilir. Okyanus keşiflerine gelince çok uzağı göremiyoruz. Işık, açık suya derinlemesine nüfuz etmez. Sözde güneş ışığı bölgesi olan 200 metreden sonra ışık önemli ölçüde azalıyor ve bu da görüntülemeyi zor hale getiriyor.
Ek olarak sualtındaki koşullar keşfi zorlaştırıyor. Okyanusun en derin yerinde basınç o kadar yüksektir ki üzerinizde 50 yolcu uçağı kadar ağırlık olmasına benzer. Yine okyanus derinlikleri aşırı derecede soğuktur. Keşfedilen en soğuk nokta –1.94°C'ydi ve bu küçük sıcaklık değişiminin fiziksel etkisi çok büyük. Buz oluşmaya başlar ve tüm koşullar tamamen değişir.
Bu yüzden bir kişiyi uzaya göndermek, okyanusun en derin kısmına göndermekten daha kolaydır. Kısacası, okyanusların sadece yüzde 5'ini keşfettik çünkü derinlikleri keşfetmek çok tehlikeli ve zor.
Uzayın Ne Kadarını Keşfettik?
Uzay araştırmaları çok daha yeni, ancak bilim adamlarının daha fazla ilerleme kaydettiği görülüyor. Uzayda çok uzak mesafeleri görebiliyoruz ve güçlü teleskoplar kullanarak bilim adamları Güneş Sistemi'nin çevresindeki geniş evrene dair kapsamlı keşifler yapabiliyor.
Bilim adamları bugüne kadar görünür evrenin yaklaşık yüzde 4'ünü keşfetti. Bilim adamlarının göremediği o çok büyük kısma Karanlık Madde deniyor ve görünür evrenin büyük bir yüzdesini oluşturan bu maddeyi henüz yeni incelemeye başladık.
Uzayda Görebildiğimiz Uzaklık
Uzayın çok derinlerini görebiliyoruz. Hubble Teleskobu 2003'te galaksimizdeki en uzak gökadalardan bazılarını kaydetti. En uzak galaksi 13,2 milyar ışık yılı mesafedeydi, yani galaksinin ışığı bize 13,2 milyar yıl geç ulaşıyor. Evren görünüşte sonsuz bir yer. O uzak gezegenleri keşfetmeye başlamamız 1000 yıl daha alacak olsa bile en azından orada olduklarını biliyoruz. Okyanus için durum şimdilik farklı.
