İspanya'ya yakın sularda 16 km boyunca uzanan bir deniz otu çayırı olan Posidonia oceanica Dünya üzerinde yaşayan en yaşlı canlı olarak biliniyor. Kendisi tek bir organizma ve Deniz eriştesi veya Neptün'ün otu da denilir. Posidonia oceanica yaklaşık 200.000 yıl yaşında ve Akdeniz'e özgü. Tıpkı yaşayan en yaşlı canlılardan titrek kavak Pando ağacı gibi (15.000 yaşında) kendi kendini klonlayarak genişliyor.
En Yaşlı Canlı Posidonia oceanica
Deniz eriştesi denizde bolca mevcut ve Türkiye gibi birçok ülkenin suları için denizlerin akciğeri. Ancak en öne çıkanı Formentera adasının yakınındaki 200.000 yıl yaşındaki örnektir. Deniz eriştesinin bu kadar uzun süre yaşamayı başarmış olması muhtemelen adanın insan kalabalığından uzak olmasıyla ilgili. Formentera, İspanya'nın Balear Adaları'nın en küçüğü ve yakındaki İbiza'nın gemi trafiğine sahip değil.
Posidonia oceanica'nın DNA diziliminin tamamlanması ile yaşı ortaya çıktı. Kendisi, yaklaşık 43.000 yaşında olan Tazmanya bitkisi Lomatia tasmanica'yı kolaylıkla geride bırakıyor. Deniz eriştesi tek bir organizmadır. Büyük kümeler halinde sürekli olarak yeni dallar çıkararak büyür. Bu deniz otu, klonlama yoluyla eşeysiz olarak çoğalıyor ve belirli alandaki doğal kaynakların tükenmesi ihtimaline karşı kendisini geniş bir alana yayıyor.
Denizin Akciğeri
Balinalar gibi karadan denize geçen bir tür olan Posidonia oceanica kara hayatından gelen birçok özelliğe sahip. Bu canlı, benzer büyüklükteki bir Amazon yağmur ormanından 15 kat daha fazla karbondioksit temizler. Milyonlarca yıl içinde Grönland'dan Yeni Gine'ye kadar gezegenin her köşesine yayılan 70 deniz otu türünden biri. Deniz otları balık, deniz atı ve kabuklular gibi canlılara yaşam alanı ve deniz kaplumbağası, su kuşu ve deniz memelilerine yiyecek sağlıyor.
Posidonia oceanica gibi deniz otlarının birbirine bağlı kökleri deniz tabanı tortusunu yerinde tutarak kaymayı önlüyor. Yaprakları yüzen tortuları yakalayarak su berraklığını artırıyor. Deniz otları akıntıları yavaşlatır ve kıyı şeritlerini fırtınadan korur. Besin döngüsünü sağlar, suyu oksijenlendirir, karbondioksiti deniz tabanında tutar ve kirletici kimyasalları verimli şekilde filtreler. Deniz otları okyanus tabanının yalnızca yüzde 0,1'ini kaplamasına rağmen, BM raporları gezegendeki karbondioksitin %18'ini temizlediklerini gösteriyor.
Deniz Eriştesinin Zeytine Benzeyen Meyvesi
Tek çenekli çiçekli bir bitki olan Posidonia oceanica veya Deniz eriştesinin meyvesi zeytine benzediği için "denizin zeytini" adıyla bilinir. Egagropili isimli meyvesi kıyıya sık sık lifli topak halde vuruyor.
İspanya'dan Kıbrıs'a kadar yaklaşık 3200 km uzunluğunda yayılan yaklaşık 40 deniz çayırı var ve Karayipler'e bile varırlar. Yine de hala en yaygın olarak Akdeniz'de yaşıyorlar. Ancak küresel ısınma sonucu yükselen deniz sıcaklığı deniz çayırı türünün geleceğini tehlikeye atıyor. Yok olmanın gerçekleşeceği tahmini tarih 2050 ve dolayları.
Mercan resifleri ve tropik yağmur ormanlarının kaybına benzer şekilde, her yıl küresel deniz yosunlarının yaklaşık yüzde 7'si yok oluyor. Bu düşüş nesli tükenmekte olan manat, yeşil deniz kaplumbağası, chinook somonu ve dugong dahil gıda ve yaşam alanı için deniz yosunlarına bağımlı türleri tehdit ediyor ve daha büyük bir yıkımın uyarısını veriyor.
Kaynaklar:
