Bilimsel adı Otodus megalodon olan Megalodon 20 milyon yıl önce ortaya çıktı ve 3,6 milyon yıl önce Dünya'dan kayboldu. Megalodon, okyanusların en büyük köpekbalığıdır ve en büyük balıklardan biri. Bilimsel adı "büyük diş" anlamına gelir. Dünya'da sıcak tropik ve alt tropik yerlerde yaşadı. Bu yüzden Megalodon dişleri Antarktika dışındaki her kıtada bulunur. Dişleri, günümüz büyük beyaz köpekbalığının dişinin neredeyse 3 katıdır. Megalodon'un fosilleşmiş kemikleri ve dişleri bilim adamlarının balığın nasıl göründüğünü, beslendiğini ve yok olduğunu bulmasını sağlıyor.
Megalodon Ne Kadar Büyüktü?
Megalodon 30 ila 50 ton ağırlığa sahipti ve 15 ile 18 metre uzunluğa ulaştı. Bilinen en uzun büyük beyazdan 3 kat daha uzundur. Köpekbalığı iskeletleri kemikten değil kıkırdaktan oluştuğundan Megalodon'un iskeletini bulma şansımız çok düşük. Ancak Antarktika dışında tüm dünyadan diş örnekleri bulundu. Boyut tahminleri 18 cm'lik bu dişlerden geliyor.
Megalodon yaşadığı bilinen en büyük köpekbalığı olsa da, en büyük balık değil. Leedsichthys problematicus bir başka tarih öncesi okyanus devidir. Tahminler Leedsichthys'in yaklaşık 16,5 metre uzunluğunda olduğunu gösteriyor. Devasa boyutuna rağmen bir avcı değildi. Dev balinalar gibi süzücü beslenme özelliği sergiledi.
Megalodon, yaşadığı zamanda da okyanusun en büyük avcısı olmadı. Yakın zaman önce keşfedilen Livyatan balinası (Livyatan Melvillei) 17,5 metre ortalama ile Megalodon'dan büyüktür ve aynı sularda yüzdüler. Livyatan, ispermeçet balinasının yakın bir atası ve bilinen tüm hayvanlar arasında en büyük dişlere (Megalodon'un iki katı) sahip bir tepe yırtıcı. Beklendiği gibi, bir balina olan ispermeçetin 20,7 metrelik boyu Megalodon'u geride bırakır.
Bristol ve Swansea üniversitelerinden araştırmacıların analizleri şimdiye kadarki en doğru Megalodon vücut oranını ortaya çıkardı. 16 metrelik bir Megalodon'u örnek alan ekip başının 4,7 metre ve gerideki doral yüzgecinin 3,8 metre olduğunu buldu.
Megalodon Nasıl Beslenirdi?
Megalodon'un soyu yalnızca birkaç milyon yıl önce tükenmiş olduğundan bugün mükemmel durumda fosilleri bulunuyor. Bu fosiller bize hayvanın ne yediğini anlatıyor. Tırtıklı dişler et yediğini gösterir. Çoğunlukla balina, fok, yunus ve dugong gibi büyük deniz memelilerini ve köpek balığı gibi diğer büyük balıkları ve kaplumbağaları avladı.
Yunus kadar küçükleri ve kambur balina kadar büyükleri hedef aldı. Milyon yıllık dışkı fosilleri ve balina kemiklerindeki ısırık izleri ve hatta düşmüş dişler bu ipuçlarını veriyor.
Megalodonların Güçlü Çenesi, Zayıf Dişleri Vardı
Megalodon çenesini 2,7'ye 3,4 metre genişliğinde açabiliyordu. Bu balık tüm hayvanlar arasında en güçlü ısırığa sahip. 5.800 kg maksimum güç ile T. rex kara hayvanları arasında ısırığı en güçlü türdür. Megalodon bunu en az 3'e katlıyor. İnsanlar yaklaşık 135 kg'a dek kuvvetle ısırabilir ve büyük beyaz köpekbalığı ise 1860 kg. Megalodon'un ısırığı 11.000 ila 18.600 kg arasındadır.
Megalodon'un her çenesinde beş sıra halinde dizilmiş yaklaşık 276 diş bulunuyor. Dişlerin sıra halinde dizilmesi Megalodon'un yıpranan dişlerini sürekli dökmesini ve yerine yeni, daha keskin dişler çıkarmasını sağladı. Bugünkü köpekbalıklarının yaptığı bir şey. Megalodon diş fosilleri oldukça yaygındır. Bu dişler 10.000 yıldan fazla bir süredir yerli Amerikalılar tarafından mücevher olarak kullanıldı.
Ancak güçlü çenesine rağmen dişi normal bir camdan daha az sertliğe sahiptir. Camın Mohs sertliği 5,5'ken diş minesi yalnızca 5 sertliğe sahip. Yani camı hedef alan bir Megalodon'un dişleri kırılacaktır. Öyle ki insan dişi bile aslında köpekbalığı dişinden sert.
Atası Otodus Köpek Balığıydı
Megalodon, büyük beyaz köpekbalığının atası değildir. Büyük beyazlar, soyu tükenmiş geniş dişli mako köpekbalığından geliyor (Cosmopolitodus hastalis). Megalodon'un en eski atası boyu 10 metreye ulaşan ve Otodus obliquus olarak bilinen 55 milyon yıl önce yaşamış bir köpekbalığıdır. Otodus'un evrimsel tarihi 105 milyon yıl önceki Cretalamna appendiculata'ya dek uzanıyor. Yani Megalodon 100 milyon yıllık bir ailenin parçasıydı ve son üyesi oldu.
Megalodon'un Soyu Nasıl Tükendi?
Megalodon yaklaşık 3,6 milyon yıl önceki Pliyosen Çağı'nda Dünya'nın soğuma sürecinden geçtiği bir zamanda yok oldu. Okyanus sıcaklığının düşmesi tropik sularda yaşayan Megalodon'u etkiledi. Megalodon'un yiyeceği olan balina veya dugong gibi canlıların popülasyonu da geniş oranda düştü. Bilim adamları bu çağda tüm büyük deniz hayvanlarının 3'te 1'inin neslinin tükendiğini düşünüyor.
Çok daha küçük olan büyük beyaz köpekbalığı ile orka balinası ve onların ataları da Megalodon'un yok oluşuna katkıda bulundu. Sıcakkanlı orka soğuk sularda çoğaldı. Sert iskeleti sayesinde Megalodon'dan daha hızlı bir yüzücüydü. Zekasını kullanarak avına ortak oldu. Yiyecek kıt olduğunda Megalodon gibi büyük hayvanlar ilk yok olan türler olur. Bu balık hayatta kalmak için günde 1 tondan fazla yiyeceğe ihtiyaç duyuyordu.
Kaynakça ve ek bilgiler:
