Nazilerin çaldığı süslü Orta Çağ kalkanı

Nazilerin çaldığı süslü Orta Çağ kalkanı

Bu son derece detaylı Rönesans kalkanı hiçbir bir savaşta kullanılmadı ancak hala modern çağın çatışmalarının bir parçası oldu. Bir zamanlar, suikastı I. Dünya Savaşı'nı ateşleyen Arşidük Franz Ferdinand'a ait olan bu zırh, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi askerleri tarafından çalındı ve Atlantik Okyanusu boyunca taşındı. Denizaşırı ülkelerde geçirdiği 80 yılın ardından bu inanılmaz kalkan nihayet evine, Çekya'ya döndü. Kalkan, Avrupa ülkesinin Ulusal Miras Enstitüsü koleksiyonlarına girdi.

Tarihin en süslü kalkanlarından biri

II. Dünya Savaşı'nın kargaşası arasında kaybolmuş yapıt İtalyan heykeltıraş ve ressam Girolamo di Tommaso da Treviso tarafından büyük olasılıkla 1535 civarında üretildi. Çağdaş Giulio Romano'nun bir tasarımından yola çıkan sanatçı gesso boya ve altın parçalar kullanarak kalkanın yüzeyinde karmaşık bir savaş zamanı sahnesini canlandırdı.

Nazilerin çaldığı süslü Orta Çağ kalkanı
Kalkan Yeni Kartaca'ya yapılan saldırıyı gösteriyor. (Görsel: Philadelphia Sanat Müzesi)

61 cm çapındaki kalkan, Romalıların MÖ 209'da günümüz İspanya'sında Yeni Kartaca'ya saldırmasını tasvir ediyor. Kalkanın yaratıcısı muhtemelen bu tarihi Roma zaferi ile 1519'dan 1556'ya dek hüküm süren Kutsal Roma İmparatoru V. Charles'ın çağdaş askeri başarıları arasında paralellik kurmaya çalıştı.

İkinci Pön Savaşı sırasında Romalı general Scipio Africanus kuzey Afrika'da birçok başarılı sefere öncülük etti. Kalkanın yaratıldığı sırada ise Charles aynı bölgede Osmanlı İmparatorluğu'na karşı başarılı bir askeri sefer düzenlemişti. 1535'teki savaştan dönüşünde İtalya'daki kentlerde imparatorun onuruna kutlamalar düzenledi ve bu dekoratif kalkan muhtemelen şenlikler sırasında tören nesnesi olarak kullanıldı. Bu yüzden ona "Pageant Shield" (Tören Kalkanı) deniyor.

Kalkan sonunda Arşidük Ferdinand'ın sahip olduğu geniş Orta Çağ ve Rönesans zırh koleksiyonunun parçası olmuştur. Kalkan, Ferdinand'ın Konopiste Kalesi'ndeki evine yerleştirildi ve burası şimdi Benesov ilçesinde bir Çek kasabası.

Konopiste Kalesi, Benesov, Çekya.
Konopiste Kalesi, Benesov, Çekya.

Ferdinand'ın öldürülmesi, I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesi ve sonunda Habsburg hanedanının çöküşünden sonra kale ve içindekiler yeni kurulan Çekoslovak hükümetinin gözetimi altına alındı. Hitler, yeni kurulmuş ulusun bu bölgesini 1939'da zorla ilhak ettiğinde Nazi küratörleri zırh koleksiyonunu Prag'a taşıdılar. Naziler daha sonra koleksiyondaki en iyi yapıtları seçerek Adolf Hitler'in Führer Müzesi'nde (gerçekleşmedi) sergilenmek üzere saklayacakları Viyana'ya naklettiler. Kalkan bu yapıtlar arasındaydı.

Zırh koleksiyonunun çoğu Müttefikler tarafından kurtarılmış ve Çek makamlarına iade edilmiş olsa da, koleksiyonda on yıllardır kayıp 15 parça vardı ve kalkan buna dahildi. Philadelphia Sanat Müzesi nasıl olduğunu belirtmese de kalkan hevesli bir Orta Çağ silah ve zırh koleksiyoncusu olan Carl Otto Kretzschmar von Kienbusch tarafından satın alındı ve 1976'da öldüğünde varlıklarını Philadelphia kurumuna bağışladı.

2016 yılında Philadelphia Sanat Müzesi ve Çek Cumhuriyeti'nden bir sanat tarihçisi ekibi kalkanın kaynağını araştırmaya başladı. Araştırmacılar 5 yıl içinde II. Dünya Savaşı öncesi envanter listelerini ve kalkanın yaklaşık 1913 tarihli bir fotoğrafını ortaya çıkardılar. Bu iki kanıt, bulunan kalkanın, Naziler tarafından Konopiste Kalesi'nden yasa dışı olarak alınmış kalkan olduğunu anlamaya yeterli oldu.


Kaynakça ve ek bilgiler:

  • https://press.philamuseum.org/pma-foreign-ministry-of-czech-republic-return-nazi-looted-shield-from-konopiste-castle/