Vinicunca veya Gökkuşağı Dağı, Peru'da yer alır ve şaşırtıcı biçimde yalnızca beş yıl önce keşfedilmiştir. Dağın İspanyolca adı "yedi renkli dağ" anlamına geliyor. Peru'nun And Dağları'nda bulunan bu Gökkuşağı Dağı, deniz seviyesinden 5.200 metre yükseklikte konumlanır. Ama Vinicunca'nın en etkileyici yanı bu değil. Bu dağ dünyanın en görkemli jeolojik özelliklerinden birini sergiliyor. Taşıdığı renkler turkuaz ve lavantadan, bordo ve altına dek değişen şeritler halinde sıralanarak göz alıcı görünür. Gökkuşağı Dağı'nın renklerinin nereden geldiğine göz atmadan önce dağın nasıl oluştuğuna bakalım.
Gökkuşağı Dağı'nın Oluşumu
Dünya canlı bir organizma gibi devamlı hareket halindedir. Vinicunca'nın oluşumu Pasifik levhasının Güney Amerika levhasına çarpmasıyla başladı. Bu çarpışma ile Pasifik levhası Güney Amerika levhasının altına, yitim zonu denilen alana daldı. Yitim zonunun içindeki kayaçların ısı ve basıncının artması bu çökellerin etrafında magmatik ve volkanik kayalar üretilmesini sağladı. Dağdaki metamorfik olaylara yol açan etken budur. Kumtaşı, halit, çakıl ve kil gibi mineraller farklı kaya katmanlarının içinde üst üste istiflenerek kendi katmanlarını oluşturdular. Tortular zaman içinde kar, rüzgar ve su gibi hava koşullarına maruz kalarak renklerini değiştirdi.
And Dağları'ndaki diğer dağlarda da benzer renk desenleri olması olası. Ancak Gökkuşağı Dağı benzersizdir çünkü bu desenler dış yüzeyin altındadır ve yalnızca Vinicunca'da yüzeye çıkmışlar. Yerlilere göre bölge eskiden tamamen karla kaplıydı. Yıllardır süren aşınma ve erozyon sonucu Vinicunca'nın dış yüzeyi kalktı ve gizli renkleri ortaya çıktı. Bu dağ, doğadan çok Dr. Seuss'un çocuk kitaplarına ait bir şeye benziyor.
Gökkuşağı Dağının Renkleri Nereden Geliyor?
Peki Gökkuşağı Dağı'nın bu denli renkli görünmesini sağlayan maddeler nedir? Dağda en göze çarpan koyu kırmızı ton, çökeltideki yoğun demiri ortaya çıkaran demir oksidasyonundan kaynaklanıyor. Demir, oksijenle birleştiğinde kızıl bir ton oluşturur. (Kana kırmızı rengini veren elementin de demir olması gibi.) Bu demir oksit mor, mavi, yeşil ve sarıya denk gelen tüm ışık enerjilerini emiyor ve yalnızca kızılı yansıtıyor.
Sarı renkli bölümler ise tortulardaki sülfit minerallerini yansıtan sülfit oksidasyonundan gelir. Demire benzer biçimde, oksijenle temas eden sülfitin enerji düzeyi diğer renkleri egale etmesi ve yalnızca sarı rengi yansıtmasıyla sonuçlanıyor. Vinicunca'nın koyu yeşil renkteki bölümleri ise mafik minerallerinden gelir.
İrtifa Antidotu İçin Koka
Vinicunca'nın keşfinden bu yana macera arayan binlerce gezgin her yıl Peru'daki bu renkli dağa akın ediyor. Ancak Gökkuşağı Dağı göründüğü kadar "eğlenceli" değildir. Buradaki yükselti hafife alınacak gibi değil. Dağın 5.200 metrelik maksimum yüksekliği Everest Dağı'nın ana kampından yalnızca 100 metre ve Afrika'nın en yüksek dağı olan Tanzanya'nın Kilimanjaro Dağı'ndan yalnızca 695 metre alçak.
Bu yüzden Peru'nun Gökkuşağı Dağı'nı görmek için yükselen dağcıların tüm manzarayı hayranlıkla izlemeleri için yalnızca 10 ila 20 dakika süreleri var. Ardından inişe geçmek zorundalar. Bu irtifa hastalığının antitodu ise koka yapraklarını çiğnemektir.
Hiçbir şey, irtifa hastalığının etkileriyle bu yapraklı madde kadar etkili biçimde mücadele etmiyor. Koka, kokainin öfori ve psikoaktif etkilerini yaratmadan susuzluk, açlık, ağrı ve yorgunlukla mücadele eden hafif bir uyarıcıdır. Bununla beraber, Vinicunca'da yürüyüş yaparken, yol boyunca birçok dost canlısı alpaka ile tanışacaksınız. Peru dünya alpaka nüfusunun yaklaşık %80'ini barındırıyor.
