Adı "Terör timsahı" anlamına gelen Deinosuchus 83-72 milyon yıl önce Kretase Dönemi'nde dinozorlarla birlikte yaşadı. Kuzey Amerika'daki en büyük yırtıcı oydu. Ortalamada 11 metre uzunluğa ve 6-7 ton ağırlığa sahipti ancak 12 metreye ve 8,5 tona çıkabiliyordu. Geç Kretase'de Kuzey Amerika'nın ortasından geçerek Meksika Körfezi'nden Arktik Okyanusu'na uzanan sığ bir deniz vardı ve yükselen sular Kuzey Amerika'yı dört adaya ayırmıştı. Deinosuchus böyle bir dönemde batıdaki Laramidia adasında yaşadı. Genellikle su kenarlarına gizlenerek avlandı. Deinosuchus timsahı ilk kez 1850'de keşfedilmiş ve 1909'da isimlendirilmiştir. Uzunluğu ve ağırlığı çeşitli fosil kayıtlarından geliyor.
Dinozor Avcısı Deinosuchus
Deinosuchus birlikte yaşadığı en büyük tiranozorlardan iki kat ağırdı ve dinozor fosil kemiklerinde bulunan ısırık izlerinden kendisinin dinozor avlayan bir timsah olduğu anlaşılır. Teknik olarak aligatorun atasıdır ancak timsahlar gibi avını güçlü çenesiyle yakalayıp vücudunu kıvırma hareketine sahipti. 10,5 ton ısırma gücüyle Deinosuchus'un bir T. rex'i kolayca avlayabileceğine şüphe yoktur. Deinosuchus pusuya yattığı ırmağın yakınına su içmeye gelen dinozorları avladı. Paleontologlar, Deinosuchus'un diş izlerini taşıyan hadrosaur (ördek gagalı dinozor) kemikleri keşfetmiştir. Hadrosaur 8 metre boyunda 4 ton olabilen bir dinozordu. Ancak Deinosuchus'un dişleri 20 cm büyüklüğe ulaşabiliyordu.
Etçil terapodlar ile beslenen Deinosuchus günümüz timsahlarının izlediği avlanma tekniğinin baş mimarıdır. Bu tarih öncesi dev timsah gözüne kestirdiği kendinden ağır dinozorları suyun içine çekip boğarak öldürdü. Sırasıyla 7 ve 9 metrelik hayvanlar olan Appalachiosaurus ve Albertosaurus avladığı bilinen diğer yetişkin dinozorlar arasında. Deinosuchus bu denli büyük ve güçlü avları alt etmenin en hızlı yolunun onları suyun içine çekmek olduğunu biliyordu.
Deinosuchus iki türe sahip. D. hatcheri/riograndensis batıdaki adada yaşarken daha küçük olan D. rugosus doğudaki Appalachia adasında yaşadı. Rugosus kardeşi gibi adanın kıyılarında bulundu ve Appalachia adasındaki kaplumbağa fosillerindeki kemik izleri Deinosuchus'un sıkça kaplumbağa avladığını gösterir.
En Büyük Timsahlardan Biri
Deinosuchus yalnızca 50 yıl yaşamasına rağmen (günümüz timsahları 100 yıl yaşayabilir) boyutuyla en büyük timsahlardan biri oldu. Derisine gömülü scute denilen kemikli pullar büyüme halkasıdır ve Deinosuchus'un nasıl bu denli büyüyebildiğini açıklar. Bu pullar timsahın kısa süreliğine hızlı biçimde değil, yavaşça uzun bir süre boyunca büyüdüğünü gösteriyor. Bu büyüme süresi 35 yıldır.
Örneğin dinozorlar çok hızlı büyüyerek erken olgunlaşan ve bir yaştan sonra büyümeyi bırakan canlılardı ve canlıların çoğu böyledir. İkili arasındaki bu farkın farklı metabolizma hızından kaynaklandığı düşünülüyor. Antik timsahlar bugünkü gibi soğukkanlıydı ve düşük metabolizma hızı uzun süre beslenmeden yaşamayı sağlıyor.
Kretase dönemi timsahları birçok farklı forma sahiplerdi. Kuzey Afrika'daki Kaprosuchus gibileri uzun bacaklarıyla karada hayat sürerken, diğer birçok timsah denizlerde yaşıyordu. Yine de çoğu tür bugünkü gibi ırmak ve göllerde hayat sürdü ancak günümüz timsahları atalarının çeşitliliğine sahip değiller.
Referanslar:
