Görüntü Mars'ta bir kayak pistine ait değil. Turuncu kar gerçek ve yanıtı yüzlerce kilometre ötede saklı. Havaya karışan ve kuzeye doğru taşınan yoğun Sahra Çölü tozu Avrupa'da turuncu kara neden olmasıyla biliniyor. Kutup merkezli jet akımları normalden daha güneye ilerlediğinde kuvvetli rüzgarlar ve gök gürültülü fırtınalar Sahra tozunu diğer ülkelere yayarak bu ilgi çekici olaya neden olur.
Turuncu kar nasıl oluşuyor?
Atmosferdeki buz kristalleri kara dönüşürken tutunmak için çekirdeğe ihtiyaç duyar ve toz, kum ve polen tanecikleri bu çekirdeği sağlıyor. Turuncu kar çölde oluşan kum fırtınalarının bir sonucu. Kum fırtınaları önce kumu atmosferin üst düzeyine kaldırıyor ve kum rüzgarın yönüne göre farklı alanlara dağılıyor. Avrupa'nın üzerindeki alçak basınç sisteminde saatin tersi yönde esen rüzgarlar Kuzey Afrika'dan gelen tozu atmosfere çıkartarak yukarıda kar ve yağmurla karıştırır ve sonunda aşağıya turuncu kar olarak inmelerini sağlar.
Dünya'da Sahra Çölü yönünden özellikle İtalya, Bulgaristan, Romanya, Moldova, Ukrayna ve batı Rusya'ya uzanan fırtına sistemleri bulunuyor. Ancak fırtınalardan biri özellikle Libya'nın kuzey kıyılarında alçak basınç alanı oluşturduğunda toz yukarı çekilmiş oluyor. Bu alçak basınç sistemindeki toz kar ve yağmur olarak yere inmeye başladığında sıklıkla Doğu Avrupa'ya varmış olur.
Sahra'dan gelen toz çok uzaklara yol alabilir. Bir keresinde 6.500 kilometre uzağa yol alarak Atlantik Okyanusu'nu geçtiği ve Kuzey Amerika'da Teksas Körfez Kıyısı'na ulaştığı kaydedildi.
Turuncu kar her beş yılda bir yaşanıyor
Sahra Çölü tozunun dağlık Avrupa'ya taşınması alışılmadık bir durum değil ve kumla karışık yağışlar yaklaşık her beş yılda bir yaşanıyor. Tozun etkileri Türkiye'de görülür. Sibirya'nın bazı bölgeleri de turuncu kar görmesiyle biliniyor ve 2007'deki ünlü turuncu kar yağışı çürük kokulu petrol görünümlü bir maddeye sahne oldu.
Sibirya'da 1,500 km2 alana düşen renkli kar normalden dört kat yüksek demir, asit ve nitrat içeriyordu ve turuncu olmasının yanı sıra sarı ve kırmızı renk taşıdı. Neyse ki zehirli değildi. Muhtemelen yakındaki Kazakistan'daki kimyasal kirlilikten kaynaklandı ve diğer iddialar roket fırlatması veya nükleer kazaya işaret etti. Rusya renkli karlara yabancı değil. Geçmişte siyah, mavi, yeşil ve kırmızı kar yağışı bile gördü.
Daha uzakta Birleşik Krallık'ta yılda bir veya iki kez arabaların hafif bir turuncu toz örtüsüyle kaplandığı görülür. Geçmişte Sahra'dan kaynaklı gökyüzünün kızıla boyandığına tanıklık edildi. Nedeni Afrika'dan tropik hava getiren Ophelia kasırgasıydı. Dünyanın diğer bölgeleri de turuncu toz yağışına uzak değil. Avustralya'nın Queensland kentinde gökyüzünü karartan toz fırtınaları yaşanıyor.
