İnternetteki İlk Web Sitesi

İlk internet sitesi, Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi olan CERN'de oluşturuldu. 1988'de üretilen ve bugün 14.200 dolara denk olan 6.500 dolarlık NeXT bilgisayarında çalıştırıldı.

Bugün hala dünyanın ilk web sitesini ziyaret edebilirsiniz. Yaklaşık 30 yıl önce dünyanın ilk WWW sayfası içerisinde görsel bile yokken yayına girdi. 6 Ağustos 1991'de Tim Berners-Lee İsviçre Alpleri'ndeki bir laboratuvarda dünyanın ilk web sitesini yayınladı. Bugün o web sitesinden 1,7 milyar tane var. Bu web sitesi Facebook ve YouTube gibi modern uygulamalara baktığımızda internetin ne denli ilerlediğinin canlı bir kanıtı. Site Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi olan CERN'de oluşturuldu. 1988'de üretilen ve bugün 14.200 dolara denk olan 6.500 dolarlık NeXT bilgisayarında çalıştırıldı.

İlk WWW Sayfası

world wide web
İlk web sitesi.

1980'lerde araştırmacılar Amerika Birleşik Devletleri'nde interneti kullanıyordu. İnterneti sözde haber gruplarında ve e-posta göndermek için kullanıyorlardı. Ağda gezinmek mümkün değildi çünkü hiper bağlantılar (bir içeriğe bağlanan kodlanmış sözcükler) yoktu ve geliştiriciler yalnızca FTP sunucuları aracılığıyla veri alışverişi yapabiliyordu.

CERN'de bir mühendis olan Tim Berners-Lee hiper metinde uzmandı ve aslında yüksek enerjili fizik için bir yazılım geliştirmesi istenmişti. Ancak hiper metinlerin hep tek bir bilgisayara kaydedilmesi gerekmesi Berners-Lee'nin kafasını kurcalayan, hantal ve kısıtlayıcı bir düşünceydi. Bu durumu değiştirmeye karar verdi.

Berners-Lee ilk web sitesini bugün insanların bir web sitesini ziyaret ederken duyduğu aynı gereksinimle yarattı: Yaşamı biraz daha kolaylaştırmak. Ona göre çözülmesi gereken sorun bilgisayarların kendisindeydi: Bilgiyi farklı cihazlar arasında paylaşmanın bir yolu yoktu.

Yeni projesine World Wide Web Projesi dedi. O zamanlar kimse projenin bugün bildiğimiz web'e dönüşeceğini tahmin etmiyordu. Web'i oluşturacak temel yönetim sistemini ilk kez 1989'un başlarında tasarladı. Sistem, internete bağlı ayrı bilgisayarlardaki belgeleri birbirine bağlayan hiper metinlere sahipti. O günler 33 yaşında olan Berners-Lee aynı yılın Kasım ayında ilk başarılı HTTP iletişimini gerçekleştirdi.

Ancak yöneticileri düşünceye hemen ikna olmadı. Yine de Berners-Lee bir yıl sonra daha yeni ve gelişmiş bir sistemle dönerek proje üzerinde çalışma iznini aldı. Berners-Lee bir web sitesi oluşturmanın yapı taşları olan HTML, HTTP ve URL'yi geliştirdi. Hepsini Steve Jobs'ın tasarladığı NeXT bilgisayarında yaptı.

World Wide Web'deki içeriği görüntülemek ve düzenlemek için kullanılan Tim Berners-Lee'nin Nexus tarayıcısından alınan 1993 tarihli bir ekran görüntüsü.
World Wide Web'deki içeriği görüntülemek ve düzenlemek için kullanılan Tim Berners-Lee'nin Nexus tarayıcısından alınan 1993 tarihli bir ekran görüntüsü.

1989'daki sisteminden üç yıl sonra dünyanın ilk web sitesini açtı ve böylece tek bir web sayfasından World Wide Web doğdu. O zamanlar çok az insan siteye erişebiliyordu. Ekip üyelerinden fizikçi Bernd Pollarmann bu süreçte ilk arama motorunu bile geliştirdi: XFIND. O zamanlar CERN'de 60 ülkeden personel vardı ve Pollarmann web siteleri olmadan internetin dünyaya yayılamayacağından emindi. Tim bile bir gün internetin bugünkü biçimiyle kullanılacağını öngörmemişti.

1'den 2 milyona

20 Aralık 1990'da dünyanın ilk web sitesi Cenevre'deki CERN nükleer araştırma merkezinde çevrimiçi oldu ve 6 Ağustos 1991'de yayına alındı. 1992'de 10 web sitesi, 1994'te (W3'ün kamu malı yapılmasıyla) 3.000 web sitesi ve 1996'da Google arama motoru piyasaya çıktığında 2 milyon web sitesi vardı. Şu anda 66 yaşında olan Berners-Lee web'i icat etmesiyle bilinen ünlü bir İngiliz bilgisayar bilimcisi. Web sitesi bugün hala açık ve projenin ilk günlerine dair bilgilerle çevrili.

Web sitesinin üst kısmında "WorldWideWeb, geniş bir belgeler evrenine evrensel erişim sağlamayı amaçlayan geniş alanlı bir hiper medya bilgi alma girişimidir. W3 hakkında çevrimiçi olan her şey doğrudan veya dolaylı olarak bu belgeyle bağlantılıdır." yazıyor. Web sitesinde daha fazla bilgi için işaretçiler, web'de gezinme kılavuzu, proje geçmişi ve projede bulunan kişilerin listesi var. Hatta insanlardan web'in büyümesine yardım etmeleri için ricada bulunuluyor.

Web'i Büyütmeye Yardım Edin

tim berners lee at CERN
dpa/CERN Genf – CERN

Yardım etmenin yolu is basit: "Bunu yapmanın birçok yolu var. Web'in hem ham verilere – yeni hiper metin veya eski düz metin dosyaları ya da mevcut veritabanlarının görünümlerini veren akıllı sunuculara gereksinimi var". "Belki de web'te bulunması güzel olacak bir sistem biliyorsunuzdur."

Sayfa web'in büyümesine yardım etmenin yollarını paylaşmaya devam ederken bir noktada geleceğe göz kırpıyor: "Belirli bir alanda, kuruluşta veya ülkede neler olup bittiğine dair bir şeyler biliyorsanız, çevrimiçi verilere ilişkin güncel bir genel bakış sağlamak ister misiniz?" O zamandan beri web çok uzun bir yol kat etti – varsayımlara göre şu anda dünyada 1,7 milyar web sitesi var. Ocak 2021'de dünyada 4,66 milyar aktif internet kullanıcısı olduğu ölçüldü. Bugün web'de gezinmek için eskisi gibi devasa, hantal ve son düzeyde pahalı bilgisayarlara ihtiyaç duymuyoruz. Dünya çapında tahmini 6,38 milyar kullanıcı cep telefonlarıyla web'te geziniyor.


Kaynaklar: