En az 15 farklı türden oluşan insanın aile ağacı en az 6 milyon yıl önceye dek uzanıyor. İlk bilinen Homo insanı Homo habilis'ti ve yaklaşık 2,4 milyon ila 1,4 milyon yıl önce Doğu ve Güney Afrika'da yaşadı. Homo sapiens fosilleri bile 300.000 öncesine dek uzanır ve en az 800.000 yıl kadar eski olabileceğimiz düşünülüyor.
Peki, ilk insanlar ve insan atalarının nasıl öldükleri biliniyor mu? Aşağıda ölüm nedenleri bilinen milyonlarca yıllık insan atalarına dair fosil bilgileri var.
Bir Leoparın Öğle Yemeği
Güney Afrika'daki Swartkrans'tan iki milyon yıllık bir Paranthropus fosili (SK 54) genç bir bireyin ölümüyle ilgili bazı ilginç bilgiler verir. Kafatasının üst bölümü delinmiş ve iki küçük yuvarlak delik bırakılmıştır. Bu delikler, antik bir leopar türünün çenesindeki köpek dişleriyle mükemmel biçimde eşleşir.
Görünüşe göre ergen yaştaki bu antik insan leopar tarafından yakalandı ve yenmek üzere ağaca taşındı, tıpkı bugünkü leoparların yaptığı gibi. Bu yemekten arta kalanlarsa ağaçtan düştü ve alttaki bir boşluğa düştü. Bu boşluk birçok yırtıcı hayvanın yemeklerinden arta kalan kemiklerin bugün fosil olarak bulunduğu bir mağara sisteminin parçasıdır.
Taung Çocuğu – Bir Kartal Tarafından Avlandı
Taung Çocuğu (Australopithecus africanus), 2,3 milyon yıl önce bir kartal tarafından yakalandığında yalnızca üç yaşında küçük bir çocuktu. Bu çocuğu bir kartal veya başka bir yırtıcı kuşun yakaladığı biliniyor çünkü kafatasındaki delinme izleri ve çöküntü kırıkları günümüzde kartalların avlarında meydana gelenlere benzerdir.
Mikroskobik analizde ortaya çıkan kafatasındaki çizikler de pençelerin ürettiği çiziklere benzer.
Turkana İnsanı – Diş Eti Hastalığı
Turkana çocuğu (Homo ergaster) yaklaşık 1,5 milyon yıl önce Afrika'da yaşadı. Genç yaşta ölmesine rağmen, kemikleri bir avcının saldırısından ölmediğini gösteriyor çünkü neredeyse eksiksiz olan iskeletinde ne bir yırtıcı ne de bir leş yiyicinin izi var. Kemiklerine dair bulunan şeyse çene kemiğindeki bir hastalığın işaretidir. Gingivitis yani diş etindeki hastalık azı süt dişlerinden birini düşürmüştür. Enfeksiyon kaptığı anlaşılır ve muhtemelen septisemiden (kan zehirlenmesi) ölmüştür.
Yaklaşık 400.000 yıl önce yaşamış olan bir başka antik insan da yine şiddetli diş çürümesi ve diş eti hastalığı sonucunda öldü. Kabwe olarak bilinen bu antik insanın (Homo heidelbergensis) kafatası, dişlerin gömülü olduğu çene kemiğini etkileyen birçok büyük diş boşluğuna ve apseye sahiptir. Bu birey olağandışıdır çünkü antik insanlar nadiren bu denli yayılmış diş çürüğü görülür. Çünkü yaklaşık 10.000 yıl önce kadar tarımın başlangıcına dek ilk insanlarda şekerli beslenme düşüktü.
Zehirlenen Antik İnsan
Sadece KNM-ER 1808 (Homo ergaster) olarak bilinen bir kadının kısmi iskeleti 1973'te bulunmuştur. Kadın yaklaşık 1,7 milyon yıl önce A vitamini zehirlenmesinden kaynaklı acı verici bir durumda öldü. Bu ölüm nedeni kol ve bacaklarındaki kemikleri kaplayan anormal kemik şişmesiyle keşfedildi. Bu anormal kemik şişmesi A vitamini zehirlenmesi olan modern insanlarda bulunana benzerdir.
Beslenmedeki fazla A vitamini gövdemiz için toksiktir ve kemik çevresindeki dokuların yırtılmasına, kanamasına ve büyük pıhtılar oluşmasına neden olur. Ardından KNM-ER 1808'de görülene benzer anormal kemik dokusu büyümesi başlar. KNM-ER 1808'in A vitaminiyle zehirlenmiş olması için diyetindeki gıdada bu vitaminden yüksek miktarda bulunması gerekiyor.
İçlerinde yüksek A vitamini düzeyine sahip yiyecekler arasında bal arısı kuluçkaları (yumurta, pupa ve larva) ve etçil hayvanların karaciğerleri var. KNM-ER 1808'in dişlerinin analizi, onun etle beslendiğini gösteriyor, bu nedenle zehirlenmesinin sürekli etçil hayvanların karaciğerini yemesinden kaynaklanmış olması olası.
