Tüm dinozorlar diğer çoğu sauropsid (sürüngen) gibi yumurtlayarak çoğaldı. Keşfedilen bir dinozor yumurtasının hangi dinozor türüne ait olduğunu belirlemek zordur çünkü fosil yumurtaların içinde şimdiye dek sadece birkaç dinozor embriyosu bulundu. Dinozor yumurtaları büyük müydü? Bazı dinozor yumurtaları büyüktü ancak bir yumurtanın ne kadar büyük olabileceğinin sınırı vardır. Büyük yumurtalar daha kalın bir kabuğa ihtiyaç duyduğundan doğumu zorlaştırır.
Fosilleşmiş dinozor embriyosu var mı?
Fosilleşmiş dinozor embriyoları keşfedildi ve hatta fosilleşmiş yumurtaların içinin resmini oluşturan röntgen, 3D tarama, CT taraması gibi teknolojiler kullanılır. 1990'ların ortalarında keşfedilen ilk fosilleşmiş dinozor embriyosu "Bebek Louie" olarak adlandırılan bir Lufengosaurus embriyosudur. Yaklaşık 5 cm uzunluğundadır ve üst kol, el, pelvis ve arka bacak kemiklerini içerir.
İlgili: Fosiller Nasıl Bulunuyor ve Çıkarılıyor?
O zamandan beri onlarca yıl önce bulunan dinozor yumurtaları modern teknolojiyle yeniden incelenerek çok daha fazla embriyo bulundu. Dinozor embriyoları Moğolistan, Kuzey Amerika ve Güney Amerika'da da bulunmuştur.
Gerçek dinozor yumurtası var mı?
Timsahların ve kuşların nasıl ürediği iyi bilinse de birçok dinozor yuvası bulunmuştur ve buna göre tüm dinozorlar yumurtladı. Dinozorların bazı durumlarda tıpkı modern kuşlar gibi kuluçkaya yattığı biliniyor. Soyu tükenmiş dinozorlar ve modern kuşlar dahil tüm dinozorlar yumurtadan çıktı ve buna dinozorla en yakın yaşayan akraba olan timsahlar dahil.
Gerçek dinozor yumurtası fosilleri vardır. Paleontologlar Antarktika dahil dünyanın her yerinde fosilleşmiş dinozor yumurtaları buldu. Dinozor yumurtaları bazen tek tek bazen yuvada birlikte bulundu ve hatta bazılarında fosilleşmiş embriyolar vardı.
Dinozor yumurtası türleri ve şekilleri
Armut şeklinde veya simetrik olan uzun ve oval şekilli yumurtalar vardır. Yuvarlak dinozor yumurtaları bulunur. Dinozor yumurtası türleri için kullanılan terimler oval, piriform ve yuvarlaktır. Şaşırtıcı derecede çeşitli şekillerde olabilirler.
İlgili: En Ünlü Dinozor Türleri ve Özellikleri
Oval şekilli dinozor yumurtaları amerikan futbolu topuna benziyor. Oval yumurta bırakan dinozorlar arasında Edmontosaurus gibi hadrozorlar vardı. Piriform dinozor yumurtaları ise soğan veya armut şeklinde oldu. Troodon ve citipati gibi teropodlar bu tür yumurtalara sahipti. Son olarak yuvarlak dinozor yumurtaları vardır ve top şeklinde olup sauropod gibi dinozorlara atfedildiler. Paleontologlar, titanozor sauropodları gibi otçul dinozorların fosil kayıtlarında yuvarlak yumurtalara rastladılar.
En büyük dinozor yumurtası
En uzun (oval şekilli) dinozor yumurtası 45 cm uzunluğunda ve 15 cm genişliğindeydi ve Oviraptorid (Lufengosaurus) tarafından üretildi. Diğer yandan Megaloolithus adlı bir titanozor sauropodunun 1846'da Fransa'da 61 cm çapında yuvarlak şekilli yumurtası bulundu. Başta Hypselosaurus adı verildi ancak bir titanozor türü olduğu düşünülür. Dinozordan sonra en büyük yumurta bırakan canlı, soyu tükenmiş fil kuşudur (30 cm uzunluk, 24 cm çap).
Ortalama bir dinozor yumurtası ise 33 uzunluğa ve 23 cm çapa sahipti. En küçük dinozor yumurtası 4,50 cm uzunlukta ve 2 cm çaptaydı ve kuş olmayan bir dinozora aitti. Japonya'da bulundu ve 110 milyon yıl önceki Kretase dönemine aitti. 1987'de bulunan T. rex yumurtası 43 cm ölçülmüştür ve içinde embriyolara rastlandı.
Dinozor yumurtaları nerede bulundu?
Dünya çapında 200'den fazla dinozor bölgesinde 500.000'den fazla fosilleşmiş yumurta bulundu. Dinozor yumurtaları dünyanın her yerinde ve tüm kıtalarda bulunur. Taşkın yatakları, kumlu plajlar ve antik kum tepeleri gibi çeşitli ortamlar dinozor yumurtası fosilleşmesi için elverişlidir.
En etkileyici buluntulardan bazıları şunlar:
- Antarktika – Bir deniz sürüngeninden gelen yumuşak kabuklu yumurta.
- Arjantin – Binlerce titanozor sauropod dinozor yumurtası.
- Kanada – Hypacrsaurus (tepeli hadrozor) yumurtaları.
- Çin – Oviraptorların yanı sıra pterozorlar gibi uçan sürüngenlere ait binlerce dinozor yumurtası.
- Fransa – Binlerce sauropod dinozor yumurtası.
- Moğolistan – Oviraptorid dinozor yumurtalarının yanı sıra yuvalarda fosilleşmiş embriyolar bulundu.
- İspanya – Yuvalama alanlarında binlerce yumurta bulundu. Sauropod dinozor yumurtaları ve aynı zamanda diğer dinozor türleriydi.
- Amerika Birleşik Devletleri – Yuvalarda yüzlerce Maiasaur (hadrosaur) dinozor yumurtası bulundu.
Dinozor yumurtaları ne renkti?
Dinozor yumurtaları mavi-yeşil, kahverengi ve kırmızımsı-kahverengi renkte oldu. Bilim insanları yumurtalarda fosilleşmiş mavi, yeşil ve kırmızı pigmentler buldular. Renkler ve desenler çeşitli olabilir: Moğolistan ve Çin'de oviraptor yumurtaları bulunmuştur ve bu yumurtaların rengi kahverengimsi ve yeşil olup üzeri noktalıdır. Fosilleşme sırasında toprak ve mineraller nedeniyle pek renk iyi korunmaz.
