1883'teki gerçek Pinokyo karanlık ve sevimsizdi

Pinokyo karakteri kitabın çoğunda sevilesi bile değil. Yazıda listelenenler de dahil sürekli yanlış şeyi yapma alışkanlığı var ve hatalarından asla ders çıkarmaz.

1883'te Carlo Collodi tarafından yazılan orijinal Pinokyo, hayatın sorumluluklarından kaçan bir kuklanın başına gelenlerin karanlık bir hikayesidir. Üstelik, yumuşatılmış tatlı bir mesajı yok. Kötü seçimlerin neden olduğu cinayet, adam kaçırma, hırsızlık, açlık ve kendi kendine empoze edilen sefalet içerir. Ayrıca yetişkinleri çocuklardan veya kuklaları kendi kaderini tayin eden insanlardan ayıran dersler vardır.

Pinokyo karakteri kitabın çoğunda sevilesi bile değil. Yukarıda listelenenler de dahil sürekli yanlış şeyi yapma alışkanlığı var ve hatalarından asla ders çıkarmaz. Sahte bir çocuk istismarı iddiasıyla babasını hapse attıran cırcır böceği katili bir suçludur. Yine de günümüzle çok alakalı bir mutlu sonu var.

Yetişkinler için politik makaleler ve hicivler yazan Carlo Collodi 50'li yaşlarında dikkatini çocuklara çevirdi ve 1883'te Bir Kuklanın Öyküsü'nü yazdı. Yapıt Pinokyo'nun Maceraları adıyla 18 kez filme uyarlandı.

Taciz ve tutuklama

Pinokyo karakterini 19. yüzyılda Enrico Mazzanti çizdi.
İlk Pinokyo karakterini 19. yüzyılda Enrico Mazzanti çizdi.

Pinokyo, babası Gepetto tarafından oyulduğu andan itibaren başı belada. Ağzı olur olmaz oymacıya hakaret eder ve elleri yaratıldıktan sonra yaşlı adamın peruğunu çalar. Pinokyo, Gepetto bacaklarını yapınca kaçar. Bir polis kuklayı alır ve onu Gepetto'ya geri verir. Ancak yaşlı adamın onu disiplinle tehdit etmesi ve Pinokyo'nun ağlaması üzerine köylüler müdahale eder. Polis şimdi Gepetto'yu tacizci olarak tutuklar. Kukla yeni keşfettiği özgürlüğünü hiçbir sorumluluğu olmadan sürdürmektedir. Cırcır böceği Kriket tarafından uyarılınca Pinokyo onu öldürür. Daha sonra aç olduğunu, ancak yemeği ya da parası olmadığını fark eder. Gece yiyecek bir şey bulamadan yağmur fırtınasında yürür.

Eve döner, ateşin yanında uyuyakalır ve ayakları yanar. Neyse ki, Gepetto serbest bırakılmıştır. Kibar yaşlı adam kuklayı besler ve ayaklarını düzeltir. Pinokyo ders çıkarıyor gibi görünür ama pek sayılmaz. Yaşlı adam, kuklanın okula gidebilmesi için kitap almak üzere kışın ortasında paltosunu satar. Ama Pinokyo kitabı gösteri biletleri için satar ve neredeyse ateşe atılıyorken beş altın sikkeyle kaçar. Bu döngü sürekli tekrar eder. Pinokyo, çalışmaktan veya okumaktan kaçarken neredeyse açlıktan ölmektedir. Bir noktada kendini herkesin özveriyle çalıştığı Çalışkan Arılar Ülkesi'nde bulur. Ancak fazla durmadan kaçar.

Açtır, dilenir. İnsanlar ona yiyecek almak için birçok çalışma şansı verir. Ama onlara hakaret eder. Sonunda kömür arabasını çeken bir adam ona, "O zaman oğlum, gerçekten açlıktan bayılıyorsan, gururundan iki dilim ye; ve umarım hazımsızlık yapmazlar." der.

Ancak çalışmaktan kaçınması onu aynı zamanda hızlı para kazanma yollarına itmektedir.

Hızlı zengin olma yolları

Ressam Carlo Chiostri'nin (1863-1939) Pinokyo çizimi.
Ressam Carlo Chiostri'nin (1863-1939) Pinokyo çizimi.

Pinokyo'nun kukla gösterisinde yaşadığı felaketten sonra, kendini daha iyi kararlar almaya adar. Altınlarıyla babasına bir palto alacak ve duygusuzca sattığı kitabı geri alacaktır. Ama eve giderken şüpheli bir kedi ve tilki ile tanışır.

Pinokyo'ya, eğer o altınları Budala Simon adlı bir kasabanın toprağına gömerse, beş madeni parasını iki bine çıkarabileceğini söylerler. Pinokyo buna kanar. Kedi ve tilki onu bir handa kendilerine yemek ısmarlaması için kandırır ve gece yarısı yola çıkmayı planlarlar. Ama hayvanlar Pinokyo uyanmadan ayrılırlar.

Öldürdüğü Kriket'in hayaleti dahil pek çok kişi onu yoldaki suikastçılar hakkında uyarır. Ama kukla onları görmezden gelir. Sonra kedi ve tilki gibi konuşan karanlık figürler tarafından kovalanır. Pinokyo'yu bıçaklamaya çalışırlar ama derisi tahtadandır. Suikastçılar onu ölene kadar asmaya karar verirler.

Pinokyo nazik bir Peri tarafından kurtarılır. Peri, Pinokyo'yu evlat edinmeyi ve babasını da yanına almayı teklif eder. Ancak şaşırtıcı bir şekilde Pinokyo altın paraları gömmek için kedi ve tilki ile tekrar yola çıkar. Soyulmuştur ve hapse düşer.

Tüm her şeyi yeniden tekrarlar. Okulda başarılı olduktan sonra, Lampwick adındaki tembel arkadaşı onu tüm gün oynayabileceği, asla çalışmayacağı ve okulda olmayacağı Oyuncaklar Diyarı'na kaçması için ikna eder. Bu da yine felaketle sonuçlanır.

Bir de Pinokyo'nun yalan söyleme eğilimi vardır.

İnsan tacirinin kollarında

Ressam Carlo Chiostri'nin (1863-1939) Pinokyo çizimi.

Kukla tekrar tekrar kötü insanlardan uzak durması konusunda uyarılır. Ancak okuldan sürekli kötü karakterlerle kaçar. Bir keresinde onlardan bir çeteyle kavgaya tutuşur ve bir çocuk neredeyse öldürülür. Pinokyo bu noktada polisten kaçmak zorunda kalır.

Lampwick onu güvende olması için okuldan kaçmaya ve üvey annesi Peri'nin yanına gitmeye ikna eder. Ancak kendini bir insan tacirinin kollarında bulur. Birçok uyarıya rağmen Oyuncaklar Diyarı'na kaçar ve bir eşeğe dönüşür. Bir fayton şoförü onu sirke satar. Biri onu, eşek postunu davul derisine çevirmek için denizde boğmaya çalışırken neredeyse ölüyordur.

Peri ile tekrar bir araya geldikten sonra Pinokyo onun yaşlandığını görür. O da büyümek istiyordur ama annesi, kuklanın bir yetişkin şöyle dursun, düzgün bir çocuğun becerilerine bile sahip olmadığı için isteğinin imkansız olduğunu söyler.

Pinokyo neden bir kukla?

Ressam Carlo Chiostri'nin (1863-1939) Pinokyo çizimi.
Ressam Carlo Chiostri'nin (1863-1939) Pinokyo çizimi.

Pinokyo'nun kukla olmasının tüm nedeni budur. Bir kukla başka biri tarafından iplerle kontrol edilir. Çalışmadığı, okumadığı ve kendini iyileştirmediği için o başkasının kuklasıdır. İşleri batırdıkça ipleri onu ailesine ve sevdiklerine geri çeker.

Hikayenin sonuna doğru, Pinokyo iyileşir ve babasına bakar, para kazandığı iki iş bulur. Hastalanan üvey annesi için de para toplar. Bunu yaparken geceleri ders çalışır.

Bu noktada genç bir adama dönüşür. Sihirle değil, çalışma ve sorumlulukla. 1883'teki Pinokyo hikayesi modern zamanlarımızla bile son derece alakalı bir öykü.

Pinokyo kötü kararların neden olduğu acıları şekerleyip anlatmaz. Hatta Pinokyo işlerinden birinde Lampwick'in eşeğe dönüştüğünü ve yorgunluktan ölmek üzere olduğunu görür. Neyse ki kukla o noktaya gelmeden değişmiştir.