Bugün mağazada satılan her ürünün üstünde bir tane barkod var. Bir kütüphaneden ödünç alınan her kitabın da bir barkodu var. Tıpkı her uçak bileti gibi. Yine de barkod insanların üzerinde nadiren düşündüğü bir şey. Barkod, değişen kalın ve ince siyah çubuklardan oluşan basit bir basılı veya görüntülü koddur ancak şimdiye kadar icat edilen en güçlü küçük teknoloji parçalarından biridir.
Kumdaki Çizgiler ve Evreka
Kulağa tuhaf gelse de barkodun mucidi Joe Woodland ilk barkodunu 1949 yılının Ocak ayında Miami Beach'te kuma çizdi. Bernard Bob Silver adlı bir arkadaşı ona alışveriş yapanların ürünlerinin onaylanması için kasada çok beklendiğinden bahsetmiş ve çalıştığı Drexel'in buna çözüm bulup bulamayacağını sormuştu.
Konu bir mucit olan Woodland'ın ilgisini çekti. Kumsalda otururken sorunu düşündü ve aklına Mors kodu geldi. Dört parmağını kuma sokarken noktaları ve tireleri düşünüyordu. Sonra bir nedenden elini kendisine doğru çekmeye başladı ve dört çizgi oluştuğunu gördü. O an şaşkına dönen Woodland, Mors'taki nokta ve tire yerine geniş ve dar çizgiler kullanabileceğini fark etmişti. Ardından kuma gömülü olan dört parmağını tutarak bir daire çizdi.
Woodland ve Silver osiloskop kullanılarak yorumlanan daire şeklindeki ilk barkodun patent başvurusunu yaptılar. Patent 1952'de verildi, ancak buluş, zamanının o kadar ilerisindeydi ki, herhangi bir pratik uygulaması olmasının hiçbir yolu yoktu.
Bulmacanın Sonraki Parçası
1960 buluşu olan lazer, Woodland ve Silver'ın fikrini uygulanabilir bir çözüme dönüştürecekti. Lazer, hemen hemen her yüzeydeki barkodu anında okumaya yetecek güçte bir ışık kaynağıydı. Yine de hiç kimse lazerin optik tarayıcı olarak kullanılmasını öngörmedi; yapı, bilim ve tıbbi uygulamalara uygun bir araç olarak görülüyordu.
1966'da, market zinciri Kroger, neredeyse yirmi yıl sonra Bernard Bob Silver'ın bahsettiği o sorunu çözmeye çalışıyordu. Amerika Radyo Şirketi'nden (RCA) araştırmacıların yardımını aldı. RCA, Woodland ve Silver'ın patentiyle karşılaştı, ancak bunu market ürünlerinde çalıştırmaya çalıştığında, dairesel kodun kalite kontrolünün zor olduğunu gördüler. Sembolü nasıl düzgün şekilde yazdıracaklarını bulurlarsa, lazeri kullanarak okuyabilirlerdi.
1972'de RCA, bir Kroger mağazasında dairesel barkodu ve lazer tarayıcıyı başarıyla test etti. Sıradaki amaç barkodun fiyatlandırma ve envanter kontrolü için kullanılabilmesi için mevcut olan tüm sistemi nispeten yeni mini bilgisayarları kullanarak birbirine bağlamaktı.
Bir Endüstri Devrimi
Barkod konsepti o kadar umut vericiydi ki gıda endüstrisi Evrensel Ürün Tanımlama Kodu Komitesi'ni kurdu. Görevleri, süpermarket ortamındaki her üretici ve perakendeci tarafından her ürüne kolayca ve aynı şekilde basılabilecek tek bir Evrensel Ürün Kodu (UPC) bulmaktı. Kod, ürün ve üreticiye dair belirli bilgiler içerecekti.
Şirketler herkesin ihtiyaçlarına uyan tek bir çözüm bulmaya teşvik edildi ve kolay bir iş değildi. Projeye RCA dahil yedi şirket teklif verdi. RCA'nın çalışan bir prototipi olsa da, IBM'in sistem çözümü kazandı. IBM, Joe Woodland'ı işe aldı ve orijinal dairesel barkodun yerine IBM çalışanı George Laurer'in yönetimi altında geliştirilen dikdörtgen barkod hazırlandı.
Komite tarafından şart koşulan UPC için spesifikasyonlar şuydu:
- standart etiketler üzerine sıradan baskı kullanılarak çoğaltılmalıdır
- uzunluk on basamaktan fazla olamaz
- herhangi bir yönde ve herhangi bir hızda okunabilmelidir
- 20.000'de birden az hata oranına sahip olmalıdır.
IBM, test aşamasında tüm gereksinimleri karşıladı. Çalışmayı gözden geçiren MIT bilim adamlarının onayı ile komite, 1973 yılında dikdörtgen UPC'ye onay verdi.
Barkodun İlk Ticari Kullanımı
Endüstri onayına rağmen barkod fikri süpermarketler veya diğer perakendeciler tarafından hemen benimsenmedi. Hatta barkodun ilk ticari kullanımı büyük bir ulusal süpermarket zinciri tarafından değil, Ohio, Troy'un küçük kasabasındaki Marsh Supermarket'te uygulandı. Bu alışılmadık konumun iyi bir nedeni vardı: Marketler için tartım ve fiyatlandırma makineleri üreten Hobart Corporation'ın merkezi Troy'daydı ve POS cihazı, tarayıcısı ve bilgisayarının üreticisi olan National Cash Register Corporation (NCR)'nin merkezi de Dayton, Ohio'daydı.
26 Haziran 1974'te ilk barkodlu ürün olan Wrigley's Juicy Fruit sakızı Marsh Supermarket'te tarandı. Sakız, barkodun küçük bir ürün üzerinde çalışacağını kanıtlamak için seçilmişti. Barkod lazer tarayıcıdan geçtiğinde ürün bilgileri gösterge panelinde belirdi. Bilgisayar sistemi, perde arkasında satın alma işlemini kaydetti ve verileri depoladı. Dünyadaki ilk operasyonel tarama sistemiydi.
Barkod Dünyayı Sarstı
Barkodun bilinen ilk kullanımı aslında daha öncedir. 1960'larda demiryolu yük vagonları kimlik levhasıyla etiketlenirken ilk kez barkod kullanıldı. Ancak UPC ortaya çıkana kadar barkodlar tüketici dünyasında kullanılmamıştı. Sonuç olarak, UPC sadece süpermarketler tarafından değil, Kmart'ın öncülük ettiği perakendeciler tarafından da benimsendi. 1980'lere gelindiğinde, UPC evrensel olarak ürün fiyatlandırması ve envanter kontrolü için standart kabul edildi; sağladığı veriler pazar araştırması için de kullanıldı.
Günümüzde barkodun varyasyonları dünyadaki hemen her parça, ürün ve makinede kullanılıyor. Barkodlar, nakliye sağlayıcılarının ürünleri tanımlaması ve izlemesi için gerekli. Kimlik numaralarını temsil eden barkodlar, cihazlardan otomobillere kadar her yerde. 2004'te ABD belirli ilaçlarda barkodların kullanılmasını zorunlu kıldı. 1994 yılında oluşturulan QR (Quick Response) kodu gibi barkod türevleri ambalajlama ve pazarlamada yaygınlaştı. Tüm her şey Joe Woodland'ın kuma çizdiği birkaç çizgiyle başladı.
