Siyasi ideoloji, iktidardaki büyük bir grup insan tarafından belirlenen ilke, etik inanç ve doktrin anlamına gelir. Bu insanlar ülkedeki siyasi ve kültürel özelliklere yön veren bir sosyal hareket veya partiden sorumludur. Bugüne dek başarılı olmuş farklı ideoloji türleri var. İçlerinden milliyetçilik, modern zamanlarda benzersiz başarı elde etmiş bir ideolojidir. Milliyetçilik, belirli bir ulusa kendi ana vatanlarını yönetme hakkını doğrudan veren bir ideolojidir.
Milliyetçiliğin terminolojisi
Daha basit bir ifadeyle, milliyetçilik kişinin ulusuna olan sadakatidir. Bir ulusun atalarından kendisine ulaşan kültürü geliştirmesini ve uzun vadede sürdürmesini sağlar. Peki milliyetçilik terimi nasıl ortaya çıktı?
Arapça terim, İngilizce Nationalism'den gelir. Terminolojik dökümü ulus (nation) ve devlet (state) sözcüklerdir. Bu ikisinin siyasi referansı çok farklı. "Millet" veya Türkçe "ulus", belirli bir grup insanın bir araya gelmesiyle oluşurken, devlet dört unsurdan oluşan siyasi bir varlıktır: Toprak, hükümet, egemenlik ve insanlar.
Yani belirli bir ulusun çıkarlarına hizmet etmek için devlet kurmak, aslında milliyetçilik ideolojisidir. Ancak 18. yüzyıla kadar bu terim dünya çapında ne kullanılmış ne de anlaşılmıştı.
Fransız Devrimi yeni bir ideoloji doğuruyor
Bunun nedeni, bundan önce, Avrupa'nın çoğunluğu, hiçbir etkenin hukuka müdahale etmesine izin vermeyen mutlakiyetçi monarşilerle uğraşıyordu. Demokrasinin yıkılmasıyla hüsrana uğrayan Amerikan ve Fransız devrimleri 1789'da karşı hareket olarak milliyetçilik fikriyle öne çıktı.
Devrim, o zamana kadar tanrı olarak görülen krallara karşıydı. Bu siyasi hareket, vatandaşların monarşilerin mülkü olmadığı fikrini öngördü. Onlar milletleriyle eşit konuşma ve eylem özgürlüğüne sahip olması gereken bireylerdi.
Sonuç olarak, milliyetçilik insanlar arasında laik otoriterliğe yol açan siyasi farkındalık yarattı. Bu fikir, birçok savaşın başlangıcına sebep vermiş olsa da, tam olarak 19. yüzyılda gelişmiştir. Bazı uluslar milliyetçiliği güç kazanmak için kullanırken, diğerleri kendilerini özgürleştirmek için ihtiyaç duydu.
Sonunda, 1848'de birçok devrimci, monarşilere karşı savaşmak için toplandı. Ancak, doğru amaç için savaşacak kadar cesur insan olmadığı için başarısız oldular. Çarpıcı yenilgilerine rağmen, milliyetçi duygularda artan bir yükseliş vardı. Sosyal sınıfları fark etmeksizin insanların milliyetçiliğin özelliklerini ve sürecin nasıl parçası olabileceklerini öğrenmek istediği bir dönem başladı.
Birinci Dünya Savaşı'nın nedeni olarak milliyetçilik
Yavaş yavaş birbirinden farklı Avrupa ülkeleri, Avrupa üzerinde etki sahibi olmaya hakkı olduğuna inanmaya başladılar. Onlar artık milliyetçiydi ve dolayısıyla durum sertti. Büyük güçler arasındaki gerilim tırmanırken, sonunda Birinci Dünya Savaşı patlak verdi. Neyse ki, 1918 yılına gelindiğinde, Birinci Dünya Savaşı, Almanya dahil dört monarşinin çöküşüyle sonuçlandı. Savaş büyük bir yıkıma yol açsa da, faşizm gibi anti-demokratik hükümet fikrini savunan daha fazla ideolojinin doğmasına neden oldu.
Böylece, faşizm biçimini benimseyen Almanya, Nazi rejimini dikte ederek İkinci Dünya Savaşı'nı ateşledi. İkinci Dünya Savaşı kuşkusuz tarihin en kanlı savaşıydı. Ancak savaş bittikten sonra, milliyetçilik Afrika ve Asya'da sömürgeciliğe karşı çıkmada yol gösterici ışık oldu. Yine de, farklı ulusların bu ideolojinin ardındaki gerçek anlamı öğrenmesi 21. yüzyıla kadar on yıllar aldı.
Artık milliyetçiliğin arkasındaki amacı bildiğimize göre, ana temaları da anlamak önemlidir. Her ulusun milliyetçilik konusunda kendi çeşitliliği ve kapsayıcılığı olsa da, anlaşılması gereken birkaç temel özellik var.
Milliyetçiliğin temel özellikleri
Milliyetçilikte ilk ve en önemli temel özellik, ulusun merkezi siyasi birim olması gerektiğidir. İkinci olarak, bir ulusun doğal farklı toplulukları vardır ancak hepsi cinsiyet, ırk veya din gibi her şeyin üzerinde kendine özgü bir kimliğe ve sadakate sahiptir.
Ulus siyasi ve ulusal bütünlük anlayışına sahip olduğunda, daha fazla özgürlük talep etme hakkı olur. Dolayısıyla milliyetçilikte üçüncü ana tema, bir ulusun kendi kaderini tayin hakkıdır. Yani milliyetçilik sadece hükümet işlerinden ibaret değil.
Milliyetçilik aynı zamanda kültürcülüğü teşvik ediyor. Yani ulusa kendi kültürünü festivaller, mitoloji, folklor ve mitler olarak kutlama özelliği veriyor. Milliyetçi bir ulus bu liberal değerleri uygularken her türlü ayrımcılığın, ırkçılığın ve önyargının üzerinde hareket eder.
Milliyetçilikte izlenecek iki ideolojik yol var
Milliyetçilik ideolojisi iki farklı biçime ayrılıyor. İlki, liberal milliyetçilik olarak da bilinen sivil milliyetçiliği teşvik etmesiyle kapsayıcıdır. Tek vatandaşlık bir ile verilen aidiyet duygusudur. Aynı zihniyete sahip farklı kültürler arasında gönüllü bağlılık fikrini teşvik eder.
Öte yandan, dışlayıcı milliyetçilik, etnik köken meselelerine odaklanması ile tanımlanıyor. Benzer şekilde, başka milliyetçilik türleri de var.
Örneğin, dilsel milliyetçilik, dili diğerlerine karşı baskın faktör olarak kullanmaktır Başka bir tür de kültürel milliyetçiliktir; burada bir ulus farklı zihniyet veya ırkla değil, kültürüyle tanımlanır.
Çoğunlukla, milliyetçilerin diğer ülkeleri kendilerinden aşağı gördüklerine inanılıyor ki bu tamamen yanlış olabilir. Pek çok milliyetçi, milletlerine bağlılıklarını inkar etmeden diğer ülkelere saygı duyma eğilimindedir.
Ulusalcılık veya milliyetçilik şu veya bu şekilde tarihin bir noktasında tüm ülkeler tarafından kullanıldı. Diğer herhangi bir ideoloji gibi, sonuçlara bağlı olarak hem olumsuz hem de olumlu güçleri var.
