İspanyol Eşeği: Orta Çağ'ın kadın işkence aleti

İspanyol Eşeği

Tahta at veya chevalet adlarına sahip İspanyol Eşeği 12. yüzyılda Orta Çağ'da icat edilen bir işkence aletiydi ve 1860'lardaki Amerikan İç Savaşı'na dek var oldu. İspanyol Eşeği Avrupalılar tarafından başta kadınlara işkence etmek için tasarlandı. Sonra Amerika'da Cizvitler ve İç Savaş askerleri tarafından kullanıldı. Aletin sayısız çeşidi oldu ve hepsi ahşaptan yapıldı. Kurbanlar üçgen biçimli cihazın keskin üçgen ucuna oturtuldu. Kurban dayanamayacak noktaya gelene dek sivri uçta çıplak biçimde dururdu. İspanyol Eşeği kadınların yanında inançsız olan herkese uygulandı.

İspanyol Eşeği nasıl kullanıldı?

İspanyol Eşeği
Chevalet ve kullanımının bir gösterimi.

Üçgen cihaz, keskin bir açıyla ve yukarı bakacak şekilde tasarlanmıştı ve hatta bazı İspanyol eşekleri dikenlerle kaplandı. Suçlu kadın çıplak halde tahta ata binmeye zorlandı. Suçluya daha fazla acı vermek ve düşmesini önlemek için ayaklarına taş ağırlıklar takılırdı. Ağırlık arttıkça cihaz kadını cinsel organından yavaşça ikiye bölerdi. Aynısı erkekler için de geçerliydi.

Bu işkence cihazını tam olarak kimin icat ettiği bilinmiyor ancak İspanyol Engizisyonu tarafından tasarlandığı düşünülüyor. Amaç özellikle inanmayanları cezalandırmaktı. Kurbanların giysisi çıkarılır ve üçgen tahta atın üzerine yerleştirilirdi. Istırabı yükseltmek için dürtülür veya ayaklarına ağırlık bağlanırdı. Acıyı artırmak için ileri geri sürüklenirdi.

Birçok insan zalim aygıtın üzerinde günlerce kaldı. Şanslı olanlar yaşadı ve sadece birkaç hafta garipçe yürüdü. Bazıları kısır oldu veya kalıcı sakat kaldı. Kurban dayanamaz noktaya gelir, bazen yorgunluktan veya kanamadan ölürdü. Daha da kötüsü Fransızlar ve İtalyanlar bir noktada aletin üst kısmına sivri çıkıntılar bile yerleştirdiler.

Diğer Orta Çağ işkence aletleri ilk bakışta daha korkutucu gelir ancak İspanyol Eşeği kurbanın iki yandan çekildiği gergi işkencesi kadar acı vericiydi. Alet Avrupa'da terk edildiğinde bu kez Amerika'da şiddetle kullanıldı.

İşkence aleti tarikatların eline düşer

İspanyol eşeği, askerleri disipline etmek için kullanılıp sonraları vazgeçildi.
İspanyol eşeği, askerleri disipline etmek için kullanılıp sonraları vazgeçildi. (Wikimedia Commons)

İspanyol Eşeği Avrupa'da engizisyon tarafından yaratıldı ve zamanla Amerika'ya getirildi. Hıristiyan tarikatı Cizvitler bugünkü Kanada topraklarında 1646'daki sözde suçlulara ve kafirlere tahta at ile işkence ettiler. Tarikat bunu Kuzey Amerika'daki Fransız kolonilerinde misyoner seferindeyken yaptı.

İspanyol Eşeği ölüme sebebiyet vermekten çok acı çektirmeyi amaçlıyordu ancak birçok kurban cihaz üstünde öldü. Bacakların arasına yerleşen sivri tahta parçası kişinin cinsel organını eziyordu. Kurban tahta atın bir ucundan diğer ucuna sürüklenirse perine ile skrotum bölünerek açılırdı. Kuyruk kemiği parçalanması yaygındı.

İspanyol ordusu 1800'lü yıllara kadar cihazı kullanmaya devam etti. Genellikle askeri disiplin için ancak bir belgeye göre aşırı ağırlık bağlanan kurbanlar ikiye ayrılıyordu.

İspanyol Eşeği İngilizlerin de eline geçti. Alete at başı ve kuyruk ekleyen İngilizler onu halka eğlence kaynağı haline getirdi. Ancak ölüm riskinin yüksekliği nedeniyle aleti halkın gözü önünden kaldırdılar. Yaralanmalar askerleri işlevsiz kıldığından ve savaşamaz hale getirdiğinden tahta at zamanla Avrupa'da terk edildi. Ancak Amerika'da değil.

Amerika'nın korkunç İspanyol Eşeği tarihi

Malta, Birgu'daki Engizisyon Mahkemesi'nde İspanyol eşeği.
Malta, Birgu'daki Engizisyon Mahkemesi'nde İspanyol eşeği. (Wikimedia Commons)

Amerika'da sömürge döneminde İspanyol Eşeği'nin farklı bir çeşidi türetildi. Çit korkuluğu gibi bir yapıya oturtulan suçlu iki iri adam tarafından kasaba boyunca taşınırdı. Ayrıca katran ve tüyle kaplanırdı ve amaç suçluyu utandırmaktı.

Bir ara New York'ta 3,5 metre yüksekliğinde halka açık bir İspanyol Eşeği bile vardı. Şabat günü kağıt oynarken yakalanan iki Kıta askeri işkence bu aletine bindirildi. Birlik askerleri de işkence aletini benimsedi. Konfederasyon mahkumları küçük suçlarda bile "Morgan Katırı" dedikleri 4,5 metre yüksekliğindeki derme çatma İspanyol Eşeği'ne bindiriliyordu.

Keskin çıkıntılara çırılçıplak oturmak çok acıtıyor ve rahatsız ediyordu. Bazen ağırlık olsun diye ellerine büyük bir dana kemiği verilirdi. İşkence birkaç gün devam eder, adam bayılmadıkça ve acı ve yorgunluktan düşmedikçe her gün iki saat üstünde tutulurdu. İspanyol Eşeği'nden kalkan çok az kişi yeniden yürüyebildi.

İspanyol Eşeği artık geçmişte. Ancak bu acımasız işkence aleti yüzyıllar boyunca binlerce insanı sakat bıraktı veya öldürdü.