George Washington: İlk Amerikan Başkanı, Kıta Ordusu Komutanı

George Washington (1732-1799) Amerikalı bir devlet adamı, askeri lider ve Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk Başkanıydı. Amerikan Devrimi'nde çok önemli bir rol oynamıştır ve genellikle "Ülkesinin Kurucusu" olarak anılır.

George Washington
George Washington.

ABD'nin 'kurucu babalarından' George Washington Virginia'daki Wakefield Plantasyonu'nda Augustine Washington ve ikinci eşi Mary Ball Washington'ın oğlu olarak dünyaya geldi. İngiltere'den Lawrence Washington'ın soyundan geliyordu. Birçok kuşaktan sağlam yeomenler ve kırsal soylulardan sonra Purleigh, Essex'te önce Reverend Lawrence Washington doğmuştu. Oğlu John, babası sarhoşluk ve Anglikanizm nedeniyle Püritenler tarafından geçiminden mahrum bırakılınca 1657 veya 1658'de Virginia'ya göç etti.

Augustine Washington, John Washington'ın torunu ve Lawrence Washington'ın oğluydu. 1735 yılında plantasyonlara taşındı. Augustine Washington iri yarı, enerjik bir varsıl Virginia üyesiydi. 1743'teki ölümü, oğlu George ve beş küçük çocuğuna eksik eğitim ve mali belirsizlik bıraktı. Lawrence Washington, gençliğinde George Washington'ın eğitmeni ve rol modeliydi. Çocuk yerel bir plantasyon okulunda geometri, trigonometri ve arazi ölçümü öğrendi.

Olgun iletişiminden askeri tarih, biyografi, tarım bilimi ve klasik İngiliz mektupları konusunda bilgili olduğu anlaşılır. Tiyatroyu severdi. Kökleri avcılık, çiftçilik ve seyahat gibi bölgenin sosyal yaşamından geliyordu. Genç Washington, William Fairfax'ın oğlu ve temsilcisi George William Fairfax ile yakındı. Kuzey Virginia Lordu Fairfax bir toprak baronuydu. George'un üvey kardeşi Lawrence, Anne Fairfax ile evlenmişti.

Lord Fairfax'in bilirkişisi, iki genci arazisini değerlendirmek üzere Shenandoah Vadisi'ne gönderdi. Genç George 1748 yılında arazi ölçme eğitimi aldı ve ertesi yıl Culpeper County ölçme görevlisi olarak atandı. Ayrıca iki yıl boyunca 1.500 dolar karşılığında Virginia ve Batı Virginia'da iş yaptı. Bir harita uzmanı olarak doğada hayatta kalmayı öğrendi. Hayatının geri kalanında Batı'nın gelişimiyle ilgilendi.

Lawrence Washington 1751-1752 yıllarında verem hastalığına yakalaninca George ona Batı Hint Adaları'ndaki Barbados'a kadar eşlik etti. Lawrence'ın sağlığı tropik bölgelerde de düzelmedi; Temmuz 1752'de öldü ve George'a Mount Vernon plantasyonunu bıraktı. Lawrence'ın ölümüyle birlikte George Washington'ın İngiliz eğitimi alma hedefi de sona erdi. Lawrence'ınki gibi İngiliz düzenli ordusunda görev alma arzusundan da vazgeçti.

George Washington
George Washington.

Kardeşinin yerine önce Virginia'nın Güney Bölgesi'ne, sonra da diğer yerlere askeri emir subayı olarak atandı. II. George tarafından Fransız akınıyla mücadele etmekle görevlendirilen Vali Robert Dinwiddie, William Fairfax'ın tavsiyesi üzerine genç Binbaşı Washington'u göreve seçti. Washington 21 yaşındayken Fransızlara İngiliz topraklarını boşaltmaları için ültimatom verdi. Validen "Altı Ulus" adlı Kızılderili kabileleriyle müzakere etme görevi aldı.

Washington Kasım 1753'ün sonlarında küçük bir maiyetle yola çıktı ve kötü hava ve Fransız müdahalesine rağmen Virginia'nın ültimatomunu iletti. Kızılderililerle ticaret yaptıktan sonra, neredeyse donmuş nehirleri yüzerek ve daha sonra büyük dayanıklılık sergileyerek iz bırakmadan vahşi doğadan geri döndü. Washington 1754 yılında Virginia milislerinin yarbayı oldu. Valinin talimatıyla, Ohio Nehri havzasındaki Fransız hakimiyetine karşı küçük bir ordunun başına geçti, ancak Fransız-Kızılderili Savaşı'nın başlıca fitili olan Fort Necessity'de yenildi.

George Washington 1755'te General Edward Braddock'un albayı ve yardımcısı oldu. Monongahela Muharebe sırasındaki cesareti ve üstün davranışları sayesinde dünya çapında tanındı ve Virginia sınırındaki askerler üzerinde gücü arttı. Ancak İngiliz komutanlarla olan öncelik ve komuta yetkisine dair kavgalar artıyordu. Williamsburg kenti Washington'un girişimlerini desteklemedi. Massachusetts Valisi William Shirley ile görüşmek üzere 1756'da Boston'a vardığında da istediği yetkiler kendisine verilmedi.

1757'de Vali Shirley'in halefi Loudoun Kontu John Campbell ile görüştü. Yine Batı seferi için gerekli yardımı alamadı ve de orduda yetkilendirme isteği reddedildi. Washington 1758'de görevinden ayrıldı ve kolonici yetkililere küserek Mount Vernon'a çekildi. Kamu sorumluluğundan ayrılmasıyla rütbeli albayın astları onu akıl hocası olarak görmeye başladı. Virginia'nın askeri karakterini sürdürmeye yetkin tek kişi ve zafer gayreti duygularını aşılayabilecek bir lider olduğunu açıkladılar. Washington 26 yaşındayken uluslararası alanda tanınıyordu ve oldukça yaşlı da görünüyordu.

Fort Necessity'den sonra kardeşi Jack'e "Kurşunların ıslığı harika" diye yazmıştı. General Braddock'un geri çekilmesi sırasında George Washington'ın atı üç kez altından vuruldu ve elbiselerinin her yerine mermi isabet etti ancak yara almadı. O günkü durumu yaşlı birlikleri hayrete düşürmüş ve genç albayda "takdiri ilahi" olduğuna inandırmıştı. 1759'da Washington, varlıklı dul kadın Martha Dandridge Custis ile evlendi ve Burgesses Meclisi'ne katıldı. Virginia yasama meclisi ona askeri hizmetleri için resmi teşekkürde bulundu.

George Washington'ın İngiliz Düşmanlığı

George Washington şimdi sulh hakimi ve kilise meclis üyesiydi. Mount Vernon'daki evini ve arazisini geliştirdi. Evinde geçirdiği yıllar boyunca avlanmaya ve siyasetçi komşusu George Mason ile politik tartışmalara zaman ayırdı. Fransız-Kızılderili Savaşı'ndaki hizmetleri karşılığında komuta ettiği Virginia alayının askerleri üzerinde vekaletname ve temsil yetkisine sahipti. Alayı ile Batı'daki bazı ödüllü l toprakları düşmandan temizlemişti.

Bu ödül bölgelerini bulmak için Fort Pitt'ten Ohio'ya ve Büyük Kanawha'ya kadar kanoyla gitmiştir. Ancak İngiliz hükümetinin bu topraklara karşı ihmalkar veya kayıtsız tutumu, şüpheli uygulamaları ve askeri seferleri sırasında uğradığı hakaretlerin hatırası, George Washington'da İngilizlere karşı bir düşmanlık oluşturdu ve bu düşmanlık Pul Yasası (İngilizlerin Amerikalılara getirdiği katı bir damga vergisi yasası) ile zirve yaptı.

Washington, Parlamento vergi yasasını yürürlükten kaldırana kadar İngilizlerle ticareti kısıtlayan ithalat yasağı anlaşmalarını destekledi. 1770'ten başlayarak Amerikalılar İngilizlere karşı şiddetli direniş ve bağımsızlık çağrısı yapmaya başladılar. Amerika'nın bir diğer kurucusu Patrick Henry de onlar arasındaydı. George Washington, Amerika'nın "hukuk ve adalet pahasına haklarımızı ve özgürlüklerimizi yok etmeye yönelik düzenli bir stratejiye" maruz kaldığını ifade etti ve 1774 yılında Amerikalıları bağımsızlığa zorlamanın mecburiyetini savundu.

18 Temmuz 1774'te George Washington, "bakanlık meseleleri aşırıya götürürse bu vesileyle daha fazla kan döküleceği" öngörüsünü açıkladı ve Washington için tek özgürlük, halkların kendi kaderini tayin etmesiydi. Amerikalılar henüz Avam Kamarası'nı seçen İngiliz seçmenler gibi değildi ve Washington, Boston Çay Partisi'nden ve borç stopajından nefret ediyordu. Ancak İngilizlerin Zorlama Yasalar'ı ve Boston'ın İngiliz işgali onu valinin Virginia Meclisi'ni feshettiği 1774'te Virginia'lı vatanseverlere katılmaya sevk etti.

Virginia'da geçici hükümet kuruldu. George Washington bu yönetim tarafından Birinci Kıta Kongresi'ne gönderildi. Kongre'de, III. George'un taleplerini "sızlanma" olarak niteledi. "Bir şeyler yapın" dedi. "İnmeyi önlemek ve atalarımızdan aldığımız özgürlüğü korumak için." Mayıs 1775'te Virginia askeri üniformasıyla İkinci Kıta Kongresi'ne geri döndü. İngiliz politikasının "özgür bir ulusta şimdiye kadar uygulanmış en diktatörce despotizm" olduğunu açıkladı. Kuzey Amerika kolonilerindeki İngilizler daha üstün yasal haklara sahipti.

George Washington'ın Direniş Ordusuna Çağrılması

Lexington ve Concord'dan sonra şimdi New England milislerinden oluşan kötü organize edilmiş ve asi bir Amerikan ordusu Boston'daki İngiliz kuvvetlerini kuşatırken Massachusetts'in kardeş kolonilerinin yardıma gelme istekliliği hala şüpheliydi. Bunun üzerine geleceğin ABD kurucularından John ve Samuel Adams Kıta Kongresi'nden onları komuta etmesi için güneyli bir general istemedi.

George Washington muhtemelen bu görevi beklemiyordu. Ancak göreve çağrılması Philadelphia'da bir süredir tartışıldığı için tamamen sürpriz olmadı. Washington yaklaşık 1.80 boyunda, 90 kilo ağırlığında, atletik ve bir generalin bakışına ve duruşuna sahipti. Washington göreve atandığında tek Kıta askeriydi. Birçok Amerikalı için Washington komutayı aldığı andan itibaren davanın sancağı ve amblemi oldu.

Washington, komutayı devraldıktan kısa süre sonra Boston'ı kuşatan askerleri organize etti ve eğitti. Kendi liderliği altında başka Amerikan grupları topladı ve organize etti, özerk operasyonlar için subaylar atadı ve Kongre ve eyalet valileriyle temasa geçerek onları Kıta Ordusu'nu oluşturmaya teşvik etti. 1776'da Ticonderoga Kalesi topları ile Boston'ı kurtardı.

Bu "zaferden" ve İngilizlerin Halifax'a çekilmesinden sonra Washington garnizonlarla değil daha büyük işgal güçleriyle karşılaştı. 1778'deki ittifak anlaşması ile Fransız birlikleri ve gemileri Kuzey Amerika'ya gelene dek Amerikan stratejisi savunmaya yönelikti. Ara sıra İngilizlerin aşırı özgüven ya da dikkatsizliği ile aldıkları zaferler vardı.

Önce İngilizler Charleston'a saldırdı; ardından George Washington Trenton'da İngiliz ordusundaki Alman askerleri olan Hessianları yok etti ve Saratoga'da İngiliz komutanı John Burgoyne kapana kıstırıldı. Birkaç yıl önce 1775'teki Bunker Tepesi Muharebesi kaybedilmiş olsa da İngilizlerin büyük kayıp vermesi bugünkü zaferlerde tetikleyici olmuştu. Ancak İngilizler daha sistemli ve dikkatli hale geldikçe Amerikalıların şimdi Cornwallis, Clinton ve Howe kardeşler gibi komutanlara karşı yapabileceği çok az şey vardı.

Kurucu Baba, başkanlığı sağlıklı bir adam olarak bıraktı, ancak üç yıldan kısa bir süre sonra ani bir hastalıktan öldü.
Kurucu Baba, başkanlığı sağlıklı bir adam olarak bıraktı, ancak üç yıldan kısa bir süre sonra ani bir hastalıktan öldü.

George Washington önce New York'tan ayrıldı. Sonra New Jersey'den ayrıldı. New Jersey eyaletinin bir bölümünü muhteşem bir seferle geri aldıktan sonra, Pennsylvania'ya çekilmek ve hükümeti savunmak zorunda kaldı. Şehri Brandywine Creek Muharebesi'nde (2 Eylül 1777) kaybetti ve Germantown Çarpışması'nın (3-4 Ekim 1777) sisi ve pusu da orduya yaramadı. Valley Forge'daki bir sonraki kış çok önemliydi. Washington'ın ordusu zorlansa da liderine olan inanç devam ediyordu.

Prusyalı Baron von Steuben'in orduya talimi ve diğer gelişmeler sayesinde ortaya çıkan kuvvet önlerine çıkan her İngiliz ordusuyla uzun savaşa hazırdı. Erzaklar yeniden düzenlendi. Fransız ve Hollanda parasıyla silah satın alındı. İngilizler şimdi New York'a doğru yola çıkmıştı. Monmouth Court House'da Washington İngiliz generalle görüştü ve İngilizlerin sefer birliklerinin başarı için yetersiz olduğunu açıklayacak kadar özgüvenliydi. Fransız ordu subayı Comte de Rochambeau şimdi New England'da bir Fransız kuvveti ve Boston limanında bir donanmaya sahipti. Savaş güneye kaymıştı. Charleston'ın 1780'deki kaybedilmesini tekrarlamamak için Washington bölgeye askerler ve komutanlar gönderdi.

Uzun namlulu silahlara sahip güneyli partizanların da yardımıyla Amerikan ordusu karşı koymaya yeterli olduğunu kanıtlıyordu. King's Mountain ve Cowpens'de bozguna uğrayan İngiliz Lord Cornwallis birkaç başarısız denemeden sonra Yorktown'daki denizdeki İngiliz gemilerine çekildi. Ne var ki ortada İngiliz gemisi yoktu ve Washington, Cornwallis'i takip etmişti. Rochambeau ve Washington, Fransız ve Amerikan askerlerini karadan Chesapeake Körfezi'nin sularına götürdü ve burada teknelerle karaya çıktılar. Lord Cornwallis'in ordusunun 1781'de teslim olmasıyla Amerikan Bağımsızlık Savaşı sona erdi. Washington 1783'e kadar sahada bir ordu ve daha küçük grupları silahlı olarak tuttu ve 1783'te Barış Antlaşması imzalandı.

George Washington Kongre görevinden ayrıldı ve Mount Vernon'da çiftçilik yaptı. Marquis de Lafayette'e yazdığı bir mektupta Washington, şöhret, güç ve iltimastan kaçınarak şöyle demiştir:

Potomac kıyısında, kendi asma ve incir ağacımın gölgesinde sıradan bir vatandaş oldum. …Sadece tüm kamu işlerinden emekli olmakla kalmıyorum, aynı zamanda kendi içime çekiliyorum. …Kıskanç değilim ve herkes adına mutluyum. …Atalarımla uyuyana kadar, sevgili dostum, hayatın akışında sorunsuzca akacağım.

George Washington'ın mektubu.

Washington isteseydi ordusunu siyasi bir güç kaynağına dönüştürebilirdi. 1783'te Newburgh, New York'taki ortam askeri darbeye uygundu. Washington'ın Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında başkomutan olarak yaptığı son iş, muhalefeti bastırmak ve Kongre'ye Konfederasyon Maddeleri altında ulusu yönetmesi için fırsat tanımak oldu. Washington, özel hayatına dönmesiyle Maddelerin yetersizliğinden şikayet etmeye başladı. Ordudan ayrıldıktan sonra daha rahatça konuşabiliyordu. Kendini savunabilecek ve ülkelerin saygısını kazanabilecek daha güçlü bir merkezi hükümet kurulmasını savundu.

Konumlarını kaybetmemek için ulusu savunmasına izin vermemiş devlet görevlilerinden nefret ediyordu ve devrimlerin her zaman diktatörlükle sonuçlandığını da biliyordu. Amerikalılar, İngiliz sömürüsü altındayken kullandıkları anayasanın yerine geçecek bir anayasaya ihtiyaç duyuyordu: George Washington böyle bir anayasa için şöyle dedi: "Liberal ve aktif bir anayasa, sıkıca korunan ve istilayı önlemek için titizlikle denetlenen" ve "ahlaksızlığın yerine hukukun üstünlüğünü tesis edecek" bir anayasa.

Bu dönemde eyaletlerde ayaklanmalar, kağıt para çağrıları ve özellikle New England başta olmak üzere "eşitlik ilkeleri" konusunda çıkışlar vardı. George Washington 1785 Mount Vernon Konferansı'nı düzenledi ve Maryland ile Virginia arasındaki bir politik anlaşmazlığı çözüme kavuşturdu. 1786'da Büyük Kongre adı altında Amerika'nın nasıl yönetileceği tartışıldı. Washington, New England'da büyük bir ayaklanma olmasından ve diğer eyaletlere sıçramasından korktuğundan görüşmeleri yararlı buldu.

Şimdi Philadelphia'da Virginia delegasyonuna lider seçilmişti. Önce hararetli bir tartışmadan korktuğu için delegasyona gelmekte tereddüt etti. Ancak kongre 25 Mayıs 1787'de resmen toplandı ve George Washington ezici bir çoğunlukla kurulun başına seçildi. Kongre sırasında sadece bir kez konuştu ve Temsilciler Meclisi üyelerinin 40.000 yerine 30.000 kişilik bölgelerden seçilmesini önerdi. Washington için Kongre, bir çıkarlar topluluğu oluşturan ve bundan yasalar doğmasını beklediği bir süreçti. Washington Virginia Planı'nı hazırladı. Daha sonra ABD'nin kurucularından James Madison gibi tutkulu destekçilerin Kongre'yi yok etme girişimlerini engellemekle uğraştı.

George Washington'ın bu tür çatışmalara karşı tutumu, Benjamin Franklin gibi akıllıca ve sakindi. Bazen kürsüden yönelttiği eleştiren bakışlar yeterliydi. Amerikalıların çoğu George Washington'ın artık Birleşik Devletler'in ilk başkanı olacağını düşünüyordu. Süreç tamamlandıktan ve seçim kurulu bir baş yargıç seçtikten sonra Washington bir arkadaşına şöyle yazdı: "Hükümet koltuğuna giderkenki hareketlerime, idam yerine giden bir suçlunun duyguları eşlik edecek." Korktuğu o göreve 1788'de ezici bir çoğunlukla seçildi ve hükümeti kurması istendi. Amerikan halkının desteğine ve sevgisine rağmen görev zordu. 1789'da George Washington Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk başkanı oldu ve 1797'ye kadar devam ettirdi.

İlk görev süresinde Anayasa'ya dayalı bir hükümet kurdu. İkinci kez başkan seçildiğinde ise yönetimi İngiltere ve Fransa ile çatışmalar ve sıkıntılı parti politikalarıyla doluydu. Anayasa Kongresi'nde baş gösteren büyük duygu ve düşünce ayrılıkları Thomas Jefferson ve John Adams arasında çekişmeli bir seçime yol açtı. Ilımlı bir milliyetçi olan Washington, başkanlığı yenilikçi görmüyordu. Amerikan toplumunun "kaos ve saldırıdan uzak tutulursa" gelişeceğini öngörüyordu. Bu nedenle Alexander Hamilton'ın ulusal banka ve diğer mali özelliklerle ilgili kavramını destekledi, ancak koruyucu gümrük vergilerini desteklemedi. Kişisel davranışlarında ve 1791-94 Viski İsyanı gibi halk ayaklanmalarına verdiği tepkilerde, sınırlı merkezi hükümete saygı ve anayasal otorite yetkileri ile hareket etti.

Zamanı geldiğinde Başkanlık görevini barış içinde John Adams'a devretti. Demokratik Devrimler Çağı'nda bulunmuş olan George Washington bir anakronistti. Washington alkış tutulacak türden bir popülist değildi. Resmiyeti sert ve aristokratikti, eski Virginia rejiminin bir ürünüydü. "Özgür bir halkın onayı ve sevgisi dünyevi nimetlerin en yücesidir" demişti. Onun hayatı saygı olmadan açıklanamaz. Washington, Fransız devrimcilerin "zehirli inançlarına" karşı uyarıda bulundu. Hatta Amerikan "Jakobenleri" için bile. 1798'de ABD başkanı John Adams onu bir Fransız işgali tehditine karşı geri çağırdı. Napolyon Bonapart askerlerini Louisiana'ya yürütür ve Amerika'nın sınırlarını tehdit ederse Washington orada olacaktı.

Dış düşmanlardan çok iç bölünmelerden korkan George Washington "kendi başlarına bırakıldıklarında insanlığın kendi kendini yönetmek için uygun olmadığını" düşünen ama birkaç erdemli liderin işleri yoluna koyup halka iyi öğütler verebileceğinden umutlu olan yaşlı bir askerdi. Son günlerini kendisine çok iyi hizmet etmiş genç adamları sancağına çağırarak geçirdi. 67 yaşındayken soğuk algınlığına yakalandı ve solunum problemleri nedeniyle öldü. Vasiyetinde, kölelik karşıtı faaliyetlerin "iyileştirebileceğinden daha çok kötülüğe neden olduğunu" söylemiş ve "askeri rütbesine uygun yaşamak için" köle alıp satmış olsa da Washington, karısının torunlarının mirasına ait olmayan Mount Vernon kölelerini özgür bırakmış ve bakımlarını sağlamıştır.

George Washington Hakkında Sık Sorulanlar

George Washington ne ile tanınır?

George Washington genellikle "Ülkesinin Babası" olarak anılır. Sadece Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk başkanı olarak görev yapmakla kalmamış, aynı zamanda Amerikan Devrimi (1775-83) sırasında Kıta Ordusu'na komuta etmiş ve ABD Anayasası'nı hazırlayan kongreye başkanlık etmiştir. Birçok okul, park ve şehir gibi ABD başkentine de Washington'ın adı verilmiştir. Bugün yüzü ABD doları banknotunda ve çeyreklikte yer almaktadır.

George Washington hangi siyasi partiye mensuptu?

George Washington herhangi bir siyasi partiye üye değildi. Kendisi 1789 ve 1792 başkanlık seçimlerinde partiler üstü bir aday olarak yarışmıştır. Washington, bugüne kadar seçiciler kurulu tarafından oybirliğiyle seçilen tek ABD başkanıdır.

George Washington köle sahibi miydi?

Evet, George Washington'ın köleleri vardı. Washington, Virginia'lı bir çiftçi ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babasının 1743'teki ölümünden sonra Washington'a 10 köle miras kaldı. Washington 1761'de Mount Vernon adında bir çiftlik evi satın aldı (daha sonra bu çiftliği beş çiftlikli bir araziye dönüştürdü). 1760'ta 49 köle malikanede yaşıyor ve çalışıyordu; 1799'da bu sayı 300'ün üzerine çıktı. Washington sonunda sahip olduğu 123 kişiyi serbest bıraktı. Vasiyetinde "karımın ölümü üzerine" serbest bırakılmalarını emretti.

George Washington nasıl öldü?

George Washington iki dönem başkanlık yaptıktan sonra 1797'de Mount Vernon'daki malikanesine çekildi. Emekliliğinden iki yıl sonra Washington soğuk algınlığına yakalandı. Soğuk algınlığı boğaz enfeksiyonuna dönüştü. Doktorlar Washington'a en iyi olduğunu düşündükleri şekilde baktılar; kanını akıttılar, su topladılar ve "pekmez, sirke ve tereyağından" oluşan bir gargara vermeye çalıştılar (başarısız oldular). Doktorların tüm çabalarına rağmen Washington 14 Aralık 1799 gecesi öldü.


Kaynaklar: